‘Als we de vrijheid willen verdedigen, moeten we dan echt net die politici bejubelen die onze vrijheid beetje bij beetje kapot maken onder het mom ze te verdedigen?’ zegt Jonathan Holslag na de Pano-reportage over Schild & Vrienden.
Ik kan voor heel veel zaken begrip opbrengen. De storm und drang bij jongeren. Dat er vanuit een van de meest fragiele landen in Noordwest-Europa al eens ironisch wordt geroepen dat we ‘de Congo terug moeten pakken’. Dat niet alle memes op het internet even ernstig moeten worden genomen. Dat Facebook de cafétoog van de eenentwintigste eeuw is geworden. Dat mensen ontevreden zijn bij de huidige gang van zaken in Europa en zich zorgen maken over het feit dat de positie van onze samenleving steeds onzekerder wordt in deze wereld. Ik maak mij daar namelijk ook zorgen over.
Maar ik kan er géén begrip opbrengen als een vereniging een besloten Facebook-groep laat verworden tot een beerput van haat, als tactloosheid verpakt wordt als moed, als ranzigheid wordt opgevoerd als patriottisme en als jongeren gemakzuchtig clowns als Geert Wilders en corrupte lui als Victor Orban op het schild heffen als redders van Europa.
Bouwen we werkelijk een identiteit met schuttingtaal en memes?
Ik kan daar geen begrip voor opbrengen omdat het moreel verwerpelijk is. Ik kan er al helemaal geen begrip voor opbrengen omdat gemakzuchtige, pseudopatriottische volksverlakkerij haaks staat op het voornemen om onze samenleving sterker te maken, haaks op de waarden die wij dienen te verdedigen.
Als men zich werkelijk zorgen maakt over de toestand van Europa, is het dan niet stilaan tijd om in het echte leven meer burgerschap te tonen in plaats van zich zelfgenoegzaam te verschuilen achter memes en smaakloze ironie op Facebook?
Als men zich werkelijk bekommert over de joods-christelijke traditie, wordt het dan geen tijd dat die honderden Facebookers eens de bijbel gaan lezen, of Augustinus om te beseffen wat die joods-christelijke traditie inhoudt?
Als men zich beroept op het klassieke Griek-Romeinse ideaal van strijdlust en kracht, zou men dan niet eerst eens de klassieken doornemen om tot het besef te komen dat wat zich in de kern van dat ideaal bevindt, niet de hubris is, maar de deugd en de waardigheid?
Als men zich werkelijk wil engageren voor een sterke Vlaamse samenleving, zou men dan stillaan eens geen alternatief gaan zoeken voor die typische slappe Vlaamse houding om zich steevast weg te steken achter de brede rug van een buitenlandse brulboei. Hebben de Vlaamse patriotten echt nog steeds niet de verbeelding en de fierheid om een eigen verhaal te schrijven?
Als we de vrijheid willen verdedigen, moeten we dan echt net die politici bejubelen die onze vrijheid beetje bij beetje kapot maken onder het mom ze te verdedigen, die hun land verkavelen in wingewesten voor oligarchen, uitverkopen aan Chinezen en Russen?
Als we het hebben over waardigheid, moeten we discussies dan laten degenereren tot een gistende vergaarbak van bagger, de vrouw beschimpen, de draak steken met de zwaksten?
Bouwen we werkelijk een identiteit met schuttingtaal en memes?
Triest is het dat de gedachte van patriottisme zo wordt bevuild en dat getalenteerde jongeren zichzelf zo kleineren. We kunnen natuurlijk een erg lange discussie voeren over wat dat dan wel zou moeten zijn, patriottisme, want er zijn immers erg veel interpretaties.
Wat ik onthoud, is vooral dat je ondanks al haar gebreken om je samenleving geeft en haar vanuit een oprechte toewijding probeert mee sterker te maken, of dat nu is op het gebied van de economie, cultuur, onderwijs, veiligheid, of wat dan ook. Patriottisme is liefde, stelde de Latijns-Amerikaanse vrijheidsstrijder Simon Bolivar. En een samenleving hoeft daarbij niet in zijn schelp te kruipen.
Theodore Roosevelt benadrukte dat patriottisme net een voorwaarde is voor kosmopolitisme, want als je niet geeft om je samenleving, dan mislukt die samenleving, wordt zij onzeker en keert zij zich onvermijdelijk af van de buitenwereld. Dat is wat nu gebeurt.
Cruciaal is dat we niet alleen nagaan welke anderen onze samenleving bedreigen, maar ook wat eenieder van ons zélf kan doen om ze beter te maken. De bereidheid om te klagen is groot, de bereidheid om hand in eigen boezem te steken is vaak veel minder groot.
Het is goed dat de praktijken bij Schild en Vrienden aan het licht zijn gekomen. Als er strafrechtelijke inbreuken werden gemaakt, dan dienen die te worden bestraft, zoals alle andere inbreuken. We kunnen onze afkeer en weerzin van sommige boodschappen niet genoeg uitdrukken.
Maar we moeten ook proberen te begrijpen waar zij vandaan komen, de dialoog aangaan, oog blijven hebben voor nuance en mensen de kans geven tot inkeer te komen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
