De CD&V wil dat de aankoop van landbouwgrond door de overheid en natuurorganisatie Natuurpunt aan banden wordt gelegd. Over de ‘verpaarding’ van landbouwgebied rept de partij met geen woord. Nochtans werken meerdere CD&V-kopstukken het fenomeen zelf in de hand.
Als reactie op de boerenprotesten pleitte CD&V-voorzitter Sammy Mahdi afgelopen week voor een strakker keurslijf voor de overheid en organisaties als Natuurpunt. Met hun aankopen van landbouwgrond zouden ze onder meer de prijzen voor echte boeren opdrijven. Zijn uithaal leverde forse reacties op bij natuur- en milieuorganisaties.
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) kwam met cijfers. In Vlaanderen is zowat 783.000 hectare bedoeld voor landbouw. Daarvan wordt ruim 180.000 hectare ingezet voor andere doeleinden dan voor landbouw. ‘Slechts 1,8 procent, of net geen 15.000 hectare, van het Vlaamse agrarisch gebied valt onder een natuurbeheerplan. In herbevestigd agrarisch gebied is dat slechts 0,2 procent’, zegt Demir. ‘Dat staat in schril contrast met bijvoorbeeld de 12 procent verpaarding in agrarisch gebied of de talloze hectare herbevestigd agrarisch gebied die herbestemd worden naar harde bestemmingen door lokale besturen.’
Experts bevestigen dat er een groot probleem is met de ‘verpaarding’ en ‘vertuining’ van landbouwgrond. Door die fenomenen dient de grond niet langer om voornamelijk voedsel te verbouwen, maar krijgt die bijvoorbeeld recreatieve doeleinden – zoals paardrijden.
Tussen 2000 en 2010 is meer dan 43.000 hectare verdwenen uit de landbouwperceelsregistratie. Daarvan kreeg 10.000 hectare een nieuwe bestemming als natuur of bos. In 23.000 hectare – ruim dubbel zoveel – was er sprake van ‘verpaarding’ of ‘vertuining’.
Hoeve in Hoogstraten
De CD&V toont kennelijk minder interesse voor dat fenomeen van verpaarding. Meerdere CD&V-burgemeesters zijn nochtans zelf verantwoordelijk voor de verpaarding van landbouwgrond. Zo ook Tinne Rombouts, afscheidnemend CD&V-parlementslid. Dat blijkt uit documenten die Knack kon inkijken.
Het Hof van Percy is een hoeve in het Antwerpse Hoogstraten, die dateert uit circa 1912. In 2013 wilden CD&V-burgemeester Tinne Rombouts en haar echtgenoot het Hof van Percy restaureren en er een zonevreemd bijgebouw plaatsen. Het goed van Rombouts ligt in ‘waardevol agrarisch gebied’.
Rombouts wilde het voormalige hoevegebouw ombouwen tot een ‘particuliere woning met uitbreiding van het oorspronkelijk woongedeelte’. Dat gedeelte van de aanvraag kreeg een gunstig advies van de afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling van het Vlaams Departement Landbouw & Visserij.
Maar voor het tweede gedeelte van de plannen kreeg Rombouts een negatief advies. Daar ging het om de afbraak van een oude koestal en de bouw van een ‘groot zonevreemd bijgebouw’. Dat gebouw is een stal voor ‘3 à 4 paarden’. De administratie vindt dat te groot. ‘In functie van het houden van 3 paarden kan enkel een gebouw van maximum 90 vierkante meter verantwoord worden’, zo staat in het document. ‘Vandaar wordt ongunstig advies vertrekt over de bouw van het nieuwe bijgebouw.’
Het gemeentebestuur van Hoogstraten legde het advies naast zich neer en keurde de vergunning goed. Voor alle duidelijkheid: de vergunning is niet illegaal. Voor zover Knack kon nagaan, verliep alles volgens de regels van de kunst. Burgemeester Rombouts verliet bijvoorbeeld de vergadering waarop de gemeente groen licht gaf. Niettemin draagt Rombouts zelf bij aan de verpaarding. Ze wenste niet te reageren.
Twee paarden, één pony
Ook Boerenbondvoorzitter en gewezen CD&V-parlementslid Lode Ceyssens bevestigt dat hij in het Limburgse Oudsbergen, waar hij jarenlang burgemeester was, een paardenstal en paardenweide bezit die op landbouwgebied liggen. ‘Het gaat om twee paarden en een pony’, aldus de Boerenbond. Voor de landbouworganisatie is de verpaarding niet de kern van het probleem. ‘Een hectare paardenweide heeft geen impact op de landbouw in de buurt. Een hectare natuur heeft wél impact. De ontwikkeling van natuur en bos is belangrijk, maar doe het op de juiste plaats.’
Bovendien, zegt de Boerenbond, is het veel gemakkelijker om een paardenweide te veranderen in een grond die geschikt is voor landbouw. ‘Dat is niet het geval met natuur.’
Volgens milieujurist Hendrik Schoukens (UGent), schepen voor Groen in Lennik, klopt die stelling tot een zekere hoogte. ‘Er is een risico, zeker wanneer het bewuste natuurgebied wordt beschermd, bijvoorbeeld als het wordt ingebed in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Maar de landbouw loopt óók een risico wanneer landbouwgebied wordt “verpaard”. Eigenaars van die paarden kunnen ook klagen wanneer een varkensboer een nieuwe stal wil bouwen.’
Recreatiepaarden
In hetzelfde Oudsbergen houdt ook CD&V-burgemeester Marco Goossens, de opvolger van Ceyssens, paarden. Volgens geografische overheidsinformatie staat zijn paardenstal volledig in agrarisch gebied. Opnieuw, dat wil niet zeggen dat de vergunning voor die stal problematisch was. Het betekent wél dat Goossens zelf bijdraagt aan de verpaarding. Hij was onbereikbaar voor een reactie.
In het Vlaams-Brabantse Ternat kwam CD&V-burgemeester Michel Vanderhasselt in 2021 in opspraak bij de aanvraag van een omgevingsvergunning voor Sportstal Vanderhasselt NV. De CD&V’er vroeg toen een omgevingsvergunning aan voor een ‘trainingspiste voor paarden’. Ook die plannen kregen een ongunstig advies van het departement Landbouw en Visserij. Volgens gemeenteraadslid Guido Van Cauwelaert (Groen) ‘is het daar sinds jaar en dag feitelijk een manege waar men stallen kan huren om recreatiepaarden te stallen’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier