Beste mijnheer De Wever, racisme is óók een probleem van deze eeuw

“Kan ik mij bezighouden met de problemen van deze eeuw?” Het is een vraag die N-VA-voorzitter Bart De Wever afgelopen weekend opwierp. Wel mijnheer De Wever, racisme er één van.

Alleen is dat gif vaak onzichtbaar. Althans, tot enkele geesten met vlotte pen er ons telkens weer aan herinneren met een schrijnend verhaal dat honderden andere schrijnende verhalen verbergt. Dagelijkse verhalen van mensen die de stem noch de pen hebben. Honderden mensen die elke dag braafjes slikken en proberen voort te gaan met de orde van hun dag.

Zo deed het ‘Neger-opiniestuk’ van VRT-journalist Peter Verlinden veel stof oplaaien, net voor de zomer. Ter herinnering: Verlindens huis werd toen met het woord ‘neger’ beklad, omdat hij met een zwarte vrouw is getrouwd. Afgelopen weekend was het de beurt aan Saskia De Coster in een pakkende column. Toen ze vorige week donderdag in Brussel Centraal met een Congolees koppel op de trein naar Gent sprong, mocht zij zonder probleem een zitje zoeken. Niet zo voor het koppel. Het ging om een broer en een zus, beiden de 50 voorbij, die al meer dan vijftien jaar in België wonen. Ze kregen een uitbrander van de conductrice en werden in Brussel Zuid van de trein geplukt, met een boete van 60 euro erbovenop. “Zelfs honden krijgen meer respect”, was de onthutsende conclusie van Kongolo Mbuyi.

En zo ziet u mijnheer De Wever, we zijn nog lang niet klaar met racisme, zelfs niet in 2014. Zulke verhalen reduceer je niet tot een politiek spelletje tussen meerderheid en oppositie. En dan is elke uitspraak die het probleem bagatelliseert of onder de mat veegt, fundamenteel fout. “Ja maar, hij (of zij in het geval van de NMBS-conductrice) bedoelde het niet zo”, is een klassieker. Gevolgd door: “Ach, bied gewoon je excuses aan en de zaak is rond”, zoals u, mijnheer De Wever, vanuit het verre China Theo Francken aanraadde na zijn Facebook-post uit 2011 (deze eeuw dus!) over de economische meerwaarde van Marokkanen en andere migranten in ons land. In een gesprek met Het Laatste Nieuws gaat u zelfs een stapje verder door te beweren dat Franckens excuses vooral bedoeld waren om “het gênante verhaal te laten stoppen, dat zeker voor de MR moeilijk werd”. De excuses waren met andere woorden politiek getint om de gemoederen te bedaren, eerder dan dat ze gemeend waren. “Want wij laten ons geen problemen aanpraten”, zegt u er in één – schijnbaar onschuldig – zinnetje bij. En zo zakken we steeds dieper.

Racisme kunnen we niet verengen tot een politiek spelletje. Ook nog in de 21^e eeuw spreken de feiten dat tegen. Ik zet ze even op een rij:

1. Wat te zeggen van het feit dat amper veertig procent geboren buiten de Europese Unie in België werk heeft. De werkgelegenheidsgraad bij mensen van Belgische origine bedraagt 74, 2 procent. Een kwart van de personen uit kandidaat-lidstaten van de EU (Macedonië, Turkije en Kroatië) is werkloos, terwijl de werkloosheidsgraad bij autochtone Belgen slechts 5, 9 procent bedraagt. Dat blijkt uit het rapport van de socio-economische monitoring van de FOD werkgelegenheid en het Centrum voor Gelijkheid van Kansen. De oorzaken leggen die instanties bij de structuur van de arbeidsmarkt, maar ook bij ‘directe en indirecte discriminatie’.

2. Uit het veelgeprezen doctoraal proefschrift van Stijn Baert aan de Universiteit Gent, blijkt dat de trage en zeer moeizame overgang van school naar werk bij allochtonen ‘vooral verklaard wordt door zuiver etnische factoren’. Sociale afkomst speelt bij de ongelijke behandeling nauwelijks nog een rol, wel zaken zoals huidskleur en religieus-culturele achtergrond. Discriminatie dus, mijnheer De Wever.

3. Een laatste sprekende voorbeeld is de correspondentietest van de Universiteit Gent waarbij 376 fictieve sollicitatieparen werden samengesteld: telkens één met een Vlaamse en één met een Turkse naam. En wat blijkt? Bij gelijke kwalificaties moesten de fictieve Turkse kandidaten bij niet-knelpunt beroepen dubbel zoveel sollicitaties sturen alvorens zij uitgenodigd werden.

Geen van deze onderzoeken wijst erop dat werkgevers opzettelijke en kwaadwillig racistisch handelen. Wel toont het aan dat er zonder twijfel vooroordelen spelen en latent racisme aan het werk is. Bespaar me dus alsjeblief het schijndebat tussen racisme en vrije meningsuiting, tussen een mislukte migratiepolitiek of niet. De feiten zijn wat ze zijn. Die onder de mat vegen is niet alleen onethisch, het is ook voor de groei van een samenleving nefast. Pak de problemen van de 21^e eeuw dus aan door de economische meerwaarde van mensen te maximaliseren, in plaats van ze telkens weer te minimaliseren.

Lees ook: Bart De Wever (N-VA): ‘Kan ik me aub bezighouden met de problemen van déze eeuw?’