Belg spaart dit jaar 5 miljard meer dan vorige jaren

Dit jaar sparen de Belgen 5 miljard euro meer dan in vorige jaren. En in 2024 krijgen ze 22,6 miljard terug van de staatsbon.

Dat de Belgen op een berg spaargeld zitten, bleek de voorbije weken nog maar eens met het succes van de staatsbon. Die bracht bijna 22 miljard euro op, en dat is nog geen 7 procent van de 300 miljard die op de spaarboekjes staat. Bovendien lijken de huishoudens sinds begin dit jaar ook weer meer te sparen. De eerste maanden van 2023 spaarden ze

14 procent van hun inkomen, blijkt uit de meest recente cijfers van de Nationale Bank. Dat is een trendbreuk.

Jarenlang daalde de spaarquote, het percentage van het inkomen dat wordt gespaard. Rond de eeuwwisseling werd nog 18 procent van het inkomen gespaard, maar daarna zakte het gestaag tot 12 procent in 2016. Daar bleef het jarenlang hangen. Tot in 2020 en 2021. Toen spaarden de gezinnen respectievelijk meer dan 20 procent en 17 procent van hun inkomen. Die sterke stijging had alles te maken met de coronacrisis: door de lockdown konden we veel minder geld uitgeven, terwijl ons inkomen min of meer op peil bleef door de steunmaatregelen. Daarna viel het gezinssparen terug naar het niveau van vóór de pandemie: in 2022 zaten we weer op een spaarquote van 12 procent.

Maar in de eerste drie maanden van dit jaar steeg de spaarquote naar 14 procent. Dat was vooral te danken aan de automatische loonindexering: begin dit jaar kregen zo’n 1 miljoen werkenden pakweg 10 procent meer loon. Het beschikbare inkomen steeg toen dus fors, maar de uitgaven van de gezinnen stegen minder sterk en dus kon een belangrijk deel van de loonsverhoging worden gespaard. Van elke 100 euro extra beschikbaar inkomen werd 75 euro gespaard, volgens de Nationale Bank. Ook de (lichte) stijging van de rente en de vrees voor meer belastingen waren voor gezinnen mogelijk redenen om meer te sparen.

Voor heel 2023 rekent de Nationale Bank op een spaarquote van 13,5 procent, dus 1,5 procentpunt meer dan de jaren vóór corona. Dat betekent dat de huishoudens dit jaar bijna 5 miljard euro meer zullen sparen dan in vroegere jaren. Voor 2024 en 2025 gaat men uit van een spaarquote van 13 procent, dus dan zal telkens zo’n 3,2 miljard extra worden gespaard.

De vraag is wat de gezinnen zullen doen met al dat spaargeld. Tot nu toe waren de spaarboekjes en termijnrekeningen (waar het geld voor een bepaalde periode vastligt) veruit het populairst. We stoppen ook nog veel spaarcenten in het pensioensparen en levensverzekeringen, met het oog op onze oude dag. Minder geld gaat naar beleggingsfondsen en nog veel minder naar aandelen, obligaties en goud.

Belangrijke kanttekening: dit alles geldt voor de totale bevolking en zegt niets over de verdeling ervan. Dankzij het werk van Sarah Kuypers en Ive Marx (UAntwerpen) weten we dat de spaarquote doorgaans stijgt met het inkomen. Met andere woorden: wie meer verdient, legt meer opzij. En hoe groter het vermogen, hoe meer risico er wordt genomen. Zo is ongeveer 80 procent van de waarde van alle beursgenoteerde aandelen in handen van de 10 procent meest vermogenden. 

De Belg wil doorgaans weinig of geen financieel risico lopen. Maar die risicoaversie heeft zeker ook te maken met het gebrek aan kennis over andere financiële producten. Om uw financiële geletterdheid te bevorderen, overloopt Knack nog eens de voor- en nadelen van het spaarboekje, de staatsbon en alternatieve mogelijkheden.