De Europese Centrale Bank verhoogde de rente, maar de rente op het spaarboekje verhoogt slechts met muizenpasjes. De banken verdienen vandaag erg makkelijk geld. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) ‘gaat na wat mogelijk is’.
De inflatie scheert hoge toppen, vorige maand was het leven meer dan 11 procent duurder dan in september vorig jaar. Om die inflatie af te remmen trekt de Europese Centrale Bank (ECB) nu de rente op. Het idee daarachter is dat met een hogere rente lenen duurder wordt en sparen aantrekkelijker, en dat moet de economie en dus de stijging van de prijzen afremmen.
Banken moeten het geld dat ze niet direct nodig hebben ‘s nachts veilig stallen bij de ECB. De ECB heeft sinds juli dit jaar de rente voor de banken in twee stappen verhoogd van min 0,5 procent naar plus 0,75 procent als ze geld parkeren bij de ECB. Met andere woorden: terwijl ze daar twee maanden geleden nog 0,5 procent strafrente moesten voor betalen aan de ECB, ontvangen ze nu 0,75 procent rente van de ECB. De verwachting is dat de ECB tegen het eind van het jaar de rente zal optrekken tot 2 procent.
Door het optrekken van de rente kregen de banken ruimte om de rente op de spaarboekjes te verhogen, maar daar is tot nu toe zo goed als niets van te merken. De meeste geven nog steeds de wettelijke minimumrente van 0,11 procent. Vorige week verhoogde de kleine West-Vlaamse bank CKV als eerste de rente op haar spaarboekjes naar 0,70 procent. Het is afwachten wanneer grote banken zoals KBC, BNP Paribas Fortis, ING, Belfius en andere zullen volgen.
Alle banken hebben de voorbije weken al wel de rente op de hypotheekleningen serieus opgetrokken. Die rente is meer dan verdubbeld, lenen werd dus duurder. Die stijgende rente op leningen biedt banken de mogelijkheid om op een makkelijke manier winst te boeken. Want ze krijgen meer geld binnen voor elke lening die ze verstrekken, maar ondertussen houden ze de rente die ze op de spaarrekeningen moeten uitkeren ongewijzigd. zoals al eerder in Knack beschreven.
De banken hebben er belang bij om de rente op de spaarboekjes zo lang mogelijk laag te houden.
Concreet: terwijl de rente voor een hypotheeklening met een looptijd van 20 jaar de voorbije maanden meer dan verdubbelde tot 3 procent, bleef de rente op de spaarboekjes op de wettelijke minimumrente van 0,11 procent staan. Het verschil tussen de rente die de banken ontvangen op leningen en de rente die ze moeten betalen op spaargeld, de rentemarge, loopt op en betekent pure winst voor de banken. Bij KBC, bijvoorbeeld, lagen de rente-inkomsten voor het tweede kwartaal van dit jaar 14 procent hoger dan een jaar geleden.
Maar er is nog een andere manier waarop de banken vandaag makkelijk geld verdienen, namelijk doordat de ECB hen véél meer rente geeft als ze daar hun geld parkeren. De hogere rente die de ECB hen biedt, steken ze ook op zak. En de banken doen dat met enig enthousiasme, want sinds de ECB de rente voor de banken optrok tot 0,75 procent plaatsten ze veel meer geld bij de ECB: in een paar weken tijd parkeerden de Europese banken er liefst 3000 miljard euro méér dan voorheen. Als de situatie aanhoudt, levert hen dat – snel gerekend – 225 miljard aan rente op per jaar, of meer dan 400 miljoen euro per week.
Wat dat betekent voor de Belgische banken is niet zo makkelijk te achterhalen, omdat onduidelijk is wat hun aandeel is in de 3000 miljard euro die de Europese banken de laatste weken extra hebben ondergebracht bij de ECB. Specialisten zeggen dat het zeker om meer dan 100 miljard euro gaat. Het is geld dat niet in de economie wordt geïnvesteerd en waarvoor geen risico wordt gelopen. Maar dankzij de 0,75 procent rente die ze van de ECB ontvangen levert dat de Belgische banken in de huidige omstandigheden minstens 750 miljoen per jaar aan inkomsten op, waarvoor ze eigenlijk niets extra’s hoeven te doen. Daarom zeggen financiële experts ook dat de banken vandaag ‘zeer makkelijk geld verdienen’.
De Belgische banken hebben in het verleden, toen de ECB de rente uiterst laag hield, altijd aangevoerd dat ze de rente op de spaarboekjes niet konden verhogen, aangezien ze ook nog een bankentaks van 0,33 procent moesten betalen op het spaargeld. Als die 0,33 procent bankentaks wordt opgeteld bij de wettelijke minimumrente van 0,11 procent op een spaarboekje kom je uit op 0,44 procent. En dat terwijl de ECB zoals gezegd de banken nu 0,75 procent biedt. Dat maakt dat de banken nu wel een marge hebben om de rente te verhogen. Zeker als de ECB straks de rente nog sterk verhoogt.
De banken hebben er natuurlijk belang bij om de rente op de spaarboekjes zo lang mogelijk laag te houden. De regering zou de banken ertoe kunnen aanzetten om de rente op spaarboekjes te verhogen door de wettelijke minimumrente van 0,11 procent op te krikken. Op vraag van Knack laat minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) weten dat hij ‘moet nagaan wat mogelijk is’ en dat ‘momenteel het toekennen van hogere rentes tot de commerciële activiteiten van de banken behoort’. Ook van de regering moet dus niet onmiddellijk een initiatief in die zin worden verwacht.
Knack Koopkrachtdossier
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier