Azerbeidzjaanse president annuleert afspraak met Lahbib na persconferentie in Armenië

Na een persconferentie van minister van Buitenlandse Hadja Lahbib in Armenië zegt Azerbeidzjaans president Ilham Aliyev een geplande ontmoeting met haar af. Dat leert Knack, die met de minister onderweg is.

Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) is op rondreis in de Zuidelijke Kaukasus. Ze begon in Armenië, vervolgens bezocht ze Georgië, en zopas is ze aangekomen in Azerbeidzjan. Daar had ze normaal een afspraak met Azerbeidzjaans president Ilham Aliyev, maar die gelaste de afspraak meteen af na de persconferentie die Lahbib dinsdag in Armenië gaf.

In die persconferentie met haar Armeense collega in Jerevan verzocht Lahbib Azerbeidzjan om ‘de rechten van de Armeense rechten en veiligheid te respecteren’. Daarbij sprak ze zich bezorgd uit over mensenrechtensituatie in het door beide landen betwiste gebied Nagorno-Karabach en vraagt ze om de geblokkeerde Lachin-corridor te heropenen – een positie die ook de Europese Unie heeft.

In de Azerbeidzjaanse pers werd dat vrijwel meteen als vijandige uitspraken beschouwd. ‘We zien dat Lahbib bevooroordeeld is’ en ‘de Franse positie napraat’, luidt het. Bij aankomst op de luchthaven maakte Vaqif Sadiqov, de Azerbeidzjaanse ambassadeur bij België en de Europese Unie, met verheven stem zijn ongenoegen over de positie van België en de Europese Unie duidelijk.

Een concrete reden voor de afzegging kreeg de Belgische delegatie niet. Op de persconferentie tussen Lahbib met de Azerbeidzjaanse minister van Buitenlandse Zaken Jeyhun Bayramov antwoordde die laatste niet op de vraag of de afzegging iets met Lahbibs uitspraken te maken had.

Lahbib benadrukt dat ze een ‘evenwichtig en eerlijk’ standpunt inneemt, en zegt dat ze in Azerbeidzjan ‘hetzelfde discours’ zal hanteren als in Armenië. Op de persconferentie met haar Azerbeidzjaanse collega deed ze dat ook. In plaats van Aliyev zal Lahbib Azerbeidzjaans parlementsvoorzitter Sahiba Gafarova ontmoeten. Zij is een partijgenote van de president.

(Lees verder onder de preview)

Tussen Armenië en Azerbeidzjan bestaat er decennialang intense ruzie over het betwiste gebied Nagorno-Karabach, dat volgens het internationaal recht Azerbeidzjan toekomt. Daarover vochten de beide landen de afgelopen 35 jaar maar liefst vier oorlogen uit, in de grensregio vinden er tot op de dag van vandaag geregeld beschietingen plaats.

Volgens het internationaal recht komt dat gebied Azerbeidzjan toe, en na een ontmoeting tussen de leiders van beide landen en voorzitter van de Europese Raad Charles Michel in mei, erkende Armeens premier Nikol Pasjinjan dat ook aan de hand van het aantal vierkante kilometers dat Azerbeidzjan bedraagt. Sinds september 2022 bezet Azerbeidzjan dan weer een 200-tal vierkante kilometer Armeens grondgebied.

Ook blokkeert Azerbeidzjan al enige tijd de zogenaamde Lachin-corridor, de enige landengte die Armenië en Nagorno-Karabach met elkaar verbindt. Daardoor blijven de 120.000-tal etnische Armenen, die daar sinds de oorlog tussen 1988 en 1993 wonen, van noodzakelijke levensmiddelen verstoken. De blokkade gaat in tegen de afspraken die beide zijden in het najaar van 2020 maakten.

Azerbeidzjan meent namelijk dat het via Azerbeidzjaans territorium het gebied kan bevoorraden, namelijk via de verlaten stad Agdam. De inwoners van Nagorno-Karabach vertrouwen dat evenwel niet. De Europese Unie – ook de Belgische diplomatie ging de door Azerbeidzjan voorgestelde route recent inspecteren – meent dat de Lachin-corridor én de Agdamroute mogelijk moeten zijn.   

Lahbib roept beide partijen op om de territoriale integriteit te respecteren, vraagt om naar de toekomst te kijken en aan een oplossing te werken. Haar Azerbeidzjaanse collega deelde die overtuiging, al riep hij de Europese lidstaten op om ‘dubbele standaarden’ te vermijden en op te passen voor ‘politieke manipulatie’ van Armenië.