Antwerps Vooruit-schepen Jinnih Beels: ‘Het drugsbeleid is vaak hypocriet’

‘Als je de jeugd geen perspectief kunt bieden, dan zijn ze ontvankelijk voor de lokroep van de georganiseerde misdaad’, zegt Jinnih Beels, Antwerps schepen van Onderwijs en Jeugd (Vooruit).

Na een bijzonder gewelddadige zomervakantie in Antwerpen verbrak burgemeester Bart De Wever vorige week de stilte. In meerdere interviews riep de N-VA-voorzitter de federale regering op om meer te doen in de strijd tegen de drugsmaffia. Daarnaast beweerde De Wever dat hij ‘aan de lopende band’ politiemensen moet ontslaan wegens druggebruik. Rondvraag leert dat het zou gaan om twee mensen in één jaar tijd.

Antwerps schepen van Onderwijs en Jeugd en gewezen politiecommissaris Jinnih Beels, voorstander van door de overheid gereguleerde drugs, wil er niet veel woorden aan vuilmaken. ‘Bovendien beschik ik ook niet over cijfers, ik kan dus tegenspreken noch beamen.’ Wel ziet de Vooruit-politica een kans om naar de ‘bredere discussie’ te gaan. ‘Onze drugswet is meer dan een eeuw oud. Een verbod is een begrijpelijk, maar ook een makkelijk antwoord.’

Burgemeester De Wever vindt legalisering immoreel. En als je het dan toch doet, moet het overal gebeuren, zegt hij. ‘Als je halfslachtig legaliseert, zoals in Nederland of Canada, dan word je een narcostaat.’

Jinnih Beels: Ik ben het daar eigenlijk mee eens. Nu is het beleid vaak hypocriet. In Nederland kun je cannabis in een coffeeshop kopen, maar de productie is feitelijk illegaal. Dat bewijst eens te meer dat het geen zwart-witverhaal is. Veel tegenstanders denken dat we hier Sodom en Gomorra krijgen zodra we drugs regulariseren, maar dat klopt niet. Bovendien moeten we fel inzetten op preventie – ik zou persoonlijk alle vormen van drugs mijden – én moet het verboden zijn voor minderjarigen. Daarnaast moeten we de strijd tegen de georganiseerde misdaad blijven voeren.

‘Cocaïnegebruik is maatschappelijk aanvaard’, zegt de Antwerpse strafpleiter Kris Luyckx op Knack.be. ‘Het gebeurt op sommige plaatsen open en bloot.’

Beels: Als meneer Luyckx dat zegt, ga ik ervan uit dat hij dat zo ervaart. Maar ik heb het wat gehad met die twee maten en gewichten. Ik wil het geweld absoluut niet minimaliseren, maar onze samenleving hinkt nu op twee benen. Alcohol en tabak zijn óók maatschappelijk aanvaard, en dat zijn legale roesmiddelen. Ongeveer 80 procent van onze bevolking consumeert alcohol, daarna komt cannabis, en dan pas cocaïne. Uit mijn voorbije jaren als schepen weet ik dat de normalisering van alcohol problematisch is.

Jongeren verdienen met hand- en spandiensten voor de maffia duizenden euro’s. In welke mate ziet u die ontwrichting in de klaslokalen?

Beels: Ik wil het ook niet dramatiseren, niet alle jongeren voelen zich daartoe geroepen. Als ik op schoolbezoek trek, luister ik naar de getuigenissen van het personeel. En eerlijk: dat zijn ook geen honderden verhalen. De geïntegreerde aanpak van dat probleem begint wel bij onze kinderen. Onderwijs moet de motor van gelijkheid zijn, en daarom hebben we een plan tegen de ongekwalificeerde uitstroom (schoolverlaters, nvdr). Als je de jeugd geen perspectief kunt bieden op werk, wonen en een goed leven, dan zijn ze ontvankelijk voor de lokroep van georganiseerde misdaad. Dat is ook een strijd die je elke dag moet voeren: uitleggen dat het makkelijk is om elke dag honderden euro’s te verdienen, maar dat zoiets op termijn funest is. Je ziet niet meteen de vruchten van die aanpak, maar het blijft onze verantwoordelijkheid.

En wat met makkelijk aanspreekbare politie? ‘Het stadsbestuur heeft zich stelselmatig uit de wijken teruggetrokken’, zegt de Borgerhoutse districtsburgemeester Marij Preneel (Groen).

Beels: Ik sta bekend als iemand die het belang benadrukt van de wijkpolitie – nog voor mevrouw Preneel en anderen dat deden. Ik heb geen cijfers over de aantallen, dat is de bevoegdheid van de burgemeester. Ik wil wel zeggen dat het vanuit de oppositie heel makkelijk is om te schieten op beleid (Groen zit op stadsniveau in de oppositie, nvdr). We gaan de drugsproblematiek niet oplossen door louter agenten te voet of met de fiets uit te sturen. We moeten de grote haaien vangen, en dus ook inzetten op expertise. Het is een en-en-enverhaal.

In het onderwijs woedt ondertussen een groot lerarentekort. Hoe is de situatie in Antwerpen?

Beels: Het is zeer prangend. Het probleem dat er vóór corona al was, is alleen maar vergroot. Ik ben me ervan bewust dat veel schoolteams met de handen in het haar zitten. Het wordt een uitdaging om voor elke klas een leerkracht te zetten.

Lieven Boeve, topman van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, zegt deze week in Knack dat leerkrachten met een hoofddoek moeten kunnen. Is dat bespreekbaar in Antwerpen?

Beels: Het bestuursakkoord is wat het is. Mijn boodschap aan de onderwijskoepels is dat ze best twee keer nadenken vooraleer ze ballonnetjes oplaten die politiek gevoelig liggen. Bovendien zijn er steden waar het verbod niet geldt en waar we dezelfde tekorten zien. Het is een parallel met de drugsproblematiek: er is niet één zaligmakende oplossing.