Afscheid van ‘prinsenfluisteraar’ Paul Buysse: ‘Ik ben globalist, geen masochist’

De krant De Tijd noemde de overleden Paul Buysse ‘de invloedrijkste bestuurder van zijn generatie’. Voor Vooruit-politicus Bruno Tobback was hij zijn ‘favoriete kapitalist’. De nijveraar wist als geen ander aan welke kapstok hij zijn jas moest hangen.

Buysse komt uit Antwerpen met een advocaat als vader. De zorgeloosheid van het gegoede gezin verdampt als pa door een hartinfarct lang niet kan werken. Paul, dan tiener, houdt er een trauma aan over: de vrees om plots geen werk en inkomen meer te hebben. Zijn twee broers studeren rechten, hij kiest voor marketing, haalt nooit een universitair diploma maar blijft fanatiek leren zijn carrière lang.

Razernij

Die start in de jaren 1960 bij Ford. Vandaar gaat het naar British Leyland en de producent van auto-onderdelen Tenneco. De rijzige marketeer, goed van de tongriem gesneden, krijgt vaart in zijn loopbaan als internationaal manager bij Hansen Transmission, een Belgische bouwer van aandrijfsystemen. Buysse huist dan al in het Verenigd Koninkrijk. Het beursgenoteerde British Tire & Rubber (Dunlop) haalt hem binnen voor zijn drive, onderhandelingsskills en talenkennis.

Daar klimt hij op tot bestuurder wanneer Vickers, een Britse industrieel en icoon uit de defensie- en autosector, aanklopt. De holding gaat door zwaar weer en de aandeelhouders willen kroonjuwelen als de autoproducenten Rolls-Royce en Bentley verkopen om de tent te redden. Zij zoeken een zetbaas om het vuile werk op te knappen. Buysse – onklopbaar als hij over zijn vergoedingen negotieert – krijgt bij zijn aantreden als ceo in 1998 omgerekend 1,6 miljoen euro als startbonus. En: ‘Ik had er een Rolls-Royce, een Bentley, vier butlers, een eigen keuken en wijnkelder.’

Hij verkoopt al na anderhalf jaar Rolls-Royce en Bentley aan de Duitsers van Volkswagen en BMW. Tot razernij van de bonden en de natie. Buysse kleedt Vickers dermate vakkundig uit dat Rolls-Royce plc, ook defensiespecialist en bouwer van vliegtuigmotoren maar zonder banden met de autoproducent, een vijandig bod kan uitbrengen op de holding. Vickers wordt overgenomen en dumpt de ceo. Maar snel krijgt onze landgenoot de perceptie helemaal gekeerd. Hij keert naar België terug als de redder van Vickers.

Bontjassen

Hier wordt hij voorzitter van draadproducent Bekaert. Buysse haalt er Bert De Graeve bij als cfo en dan ceo. Zij transformeren niet zonder pijn – het ontslag van bijna 2000 werknemers – de amorfe industriële moloch tot een moderne multinational. Buysse, altijd mondiaal gericht, bestuurt Bekaert actief. Hij rijdt rond met BPB op zijn nummerplaat (voor Baron Paul Buysse) en houdt kantoor in een schrijn van Engelse pompeusheid vol foto’s van wereldleiders, diploma’s, medailles en andere memorabilia. Met een verbluffend adressenboek – daarin staan geen relaties maar allemaal ‘vrienden’ – trekt hij elk jaar op bedevaart naar Davos.

De bovenbaas rijgt de mandaten aan elkaar maar houdt er soms duidelijke standpunten op na. Tegen vrouwenquota en de verhuizing van machtscentra uit ons land (‘Ik ben globalist, geen masochist’). Voor het Duitse model van Mitbestimmung en forse vergoedingen voor topmanagers. Maar ook tegen te veel bontjassen op de dijk van Knokke en voor meer aandacht rond armoede.

In 2014 verlaat hij met een gouden handdruk Bekaert. De prinsenfluisteraar – hij begeleidt heel lang de latere koning Filip en wordt zo finaal graaf – staat nog een tijdje aan het roer van de Koninklijke Schenking. Tot blijkt dat de stichting massaal op overheidsgeld teert. Buysse, 75 dan, stapt op en bolt langzaam uit.

De bibliofiel pendelt nu tussen zijn huizen in Brussel, Knokke en de Dominicaanse Republiek. Maar als de graaf – drie keer getrouwd, vijf kinderen – buitenkomt, haal je hem nog altijd door een ringetje. Double-breasted maatpak, pochet en als ultieme toegeving: instappers aan de voeten. Voor hem nooit witte of – helemaal gruwel – gekleurde sportschoenen.

HERLEES: