Volgens de N-VA is een akkoord over een stikstofdecreet gekoppeld aan de verlenging van de vergunningen voor landbouwers die na Nieuwjaar aflopen. Coalitiepartners CD&V en Open VLD zien dat anders. De Boerenbond is ronduit tegen de koppeling.
‘Ik durf geen euro meer te investeren, want ik heb geen idee of die nog zal renderen.’ Christophe Decaigny is bezorgd om Klein Gistelgoed, zijn varkensbedrijf in het West-Vlaamse Izegem. De vergunning van zijn bedrijf loopt volgend jaar af. Bij gebrek aan een volwaardig stikstofdecreet heeft Decaigny voorlopig geen idee of die vergunning verlengd kan worden. ‘We zitten nochtans volop in een omschakelingsproject richting de korte keten. Nu weten we niet welke richting we uit moeten.’
Naar schatting bevinden enkele honderden bedrijven zich in dezelfde situatie als Klein Gistelgoed. Volgens Decaigny, en bij uitbreiding ook de Boerenbond, is er nood aan een decretale verlenging van de vergunningen voor de ondernemers wier vergunning in 2024 afloopt. ‘Je zal op dit moment maar een landbouwer of uitbater van een groot industrieel bedrijf zijn’, zegt Lode Ceyssens, topman van de Boerenbond. ‘Die verlengingen moeten niet per se de ganse vergunningenperiode bestrijken, het kan een tijdelijke overgangsmaatregel zijn.’
Afgelopen juni keurde het Vlaams Parlement al zo’n spoeddecreet goed waarmee de geldigheidsduur van milieu- en omgevingsvergunningen voor veehouderijen werden verlengd. Normaal gezien gaat een vergunningsaanvraag via de lokale besturen of provincies, met alle nodige adviezen van dien. Het spoeddecreet spreekt specifiek over de tijdelijke verlenging als overgangsmaatregel, en wel tot er een volwaardig stikstofdecreet is. De verlenging loopt tot het einde van dit jaar.
Maar de situatie vandaag is dezelfde als die in juni: er is geen stikstofdecreet. Een recent kritisch advies van de Raad van State over een voorstel van stikstofdecreet – ingediend door meerderheidspartijen N-VA en Open VLD – sloeg in als een bom. Daarop vormde de meerderheid een bijzonder stikstofoverleg met vertegenwoordigers van het parlement en de ministeriële kabinetten.
(Lees verder onder de preview)
Politiek akkoord
Op het kabinet van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) reageert men geprikkeld op de oproep van de Boerenbond. ‘In maart werd binnen de meerderheid afgesproken dat de decretale verlenging gelijktijdig met een decreet komt’, zegt woordvoerder Andy Pieters. Pieters stipt aan dat het ook om de vergunningen van niet-landbouwbedrijven gaat. ‘Dit komt allemaal aan bod in de werkgroep.’
Volgens bronnen bij regeringspartijen CD&V en Open VLD is van een strikte koppeling geen sprake. Een meerderheidsbron zwaait met een passage uit het politiek akkoord waarin staat dat ‘als het stikstofdecreet nog niet goedgekeurd raakt voor eind 2023, de decretale verlenging van aflopende vergunningen tijdelijk verlengd zal worden.’
Volgens een meerderheidsbron wordt de koppeling tussen beide dossiers door de N-VA gebruikt als een hefboom tegenover de CD&V. De partij van Sammy Mahdi houdt in het stikstofdebat vast aan haar twee eisen: enerzijds de uiteindelijke gelijktrekking tussen de behandeling van landbouw en industrie, anderzijds het extern salderen. Dat is een systeem waarbij een landbouwer die stopt, uitstootrechten kan herverdelen onder andere landbouwers. De decretale verlenging van vergunningen zou een stok kunnen zijn om de CD&V tot compromisbereidheid te dwingen.
(Lees verder onder de preview)
Slecht bestuur
Milieujurist Hendrik Schoukens (UGent) noemt de decretale verlenging een ‘truc van de foor’. De ingreep staat op gespannen voet met zowel de Europese Habitatrichtlijn, die natuurgebieden beschermt, als met de rechtsbescherming van mensen die niet akkoord zijn. ‘Bij een vergunning kan je naar de Raad van State of Raad voor Vergunningsbetwistingen stappen. Tegen een decreet kan je enkel bij het Grondwettelijk Hof terecht. Die procedure duurt vele maanden langer.’
Toch is een decretale verlenging van vergunningen juridisch mogelijk, erkent Schoukens, die in Lennik politiek actief is voor Groen. ‘Alleen kan je vergunningen niet eeuwig via het parlement verlengen. Zolang er een volwaardig stikstofdecreet ontbreekt, komt dat neer op oplapwerk. Het is vooral slecht bestuur.’
Bestaat de kans dan echt dat honderden bedrijven hun vergunningen niet zullen kunnen verlengen? ‘Als dat gebeurt’, zegt varkenshouder Decaigny, ‘bewijst dat opnieuw dat men aan politiek gewin doet op kap van de landbouwers.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier