België reageert op Turks referendum: ‘Regering moet oproep om hertelling steunen’

De Belgische regering moet de vraag om een hertelling van de stemmen van het Turkse referendum steunen. “Een hertelling met onafhankelijke waarnemers is noodzakelijk, net als een ernstig onderzoek naar alle indicaties van verkiezingsfraude”, zegt Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt.

Dat de overwinning van het ja-kamp een stuk nipter is dan verwacht, is volgens Groen een “hoopgevend signaal”. “Maar het toont toch de verdeeldheid van Turkije aan. Deze verdeeldheid moet aanleiding geven tot grote voorzichtigheid: we mogen het neen-kamp nu niet in de steek laten”, aldus De Vriendt.

Volgens De Vriendt moet er vanuit België en de Europese Unie een duidelijk signaal komen dat Turkije onder het huidige regime geen lid kan worden van de EU. Ook op andere vlakken is er in afspraken met president Erdogan “terughoudendheid en een kritische reflex” nodig. De Vriendt: “Geen business as usual. Een regering die de doodstraf herinvoert, de rechtsstaat ondermijnt, en media en oppositie beteugelt, kan niet zomaar een partner zijn van de Europese Unie.”

De doodstraf

De herinvoering van de doodstraf in Turkije zou het einde zijn voor elk Europees perspectief voor Turkije.” Dat zegt minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders in een reactie op het Turkse referendum.

“Ik neem akte van de uitslag van het referendum. De uitslag is nipt, maar lijkt conform de grondwet. We zullen in de loop van de dag bevestiging krijgen via de evaluatie van de waarnemers van de OVSE”, aldus Reynders.

De MR-minister toont zich wel bezorgd, met name over de plannen van de Turkse president Erdogan om een referendum te organiseren over de herinvoering van de doodstraf. “Zowel voor België als voor de Europese Unie zou dat een rode lijn zijn. De herinvoering van de doodstraf zou het einde betekenen van elk Europees perspectief voor Turkije”, waarschuwt Reynders.

Wat de toetredingsgesprekken tot de EU betreft, wijst Reynders erop dat die gesprekken de facto in de koelkast steken. “Een herinvoering van de doodstraf zou elke hervatting van die dialoog verhinderen.”

Tegelijk vindt Reynders wel dat de dialoog met Turkije moet voortgezet worden. Turkije is namelijk op verschillende vlakken een partner, denk maar aan de NAVO, de strijd tegen de terreur en in het migratiedossier. Dat veel Turken in België “ja” hebben gestemd – na Libanon en Jordanië waren er procentueel nergens zoveel ja-stemmers als in België – heeft Reynders niet verrast. “We weten heel goed dat er een meerderheid voorstander is van Erdogan en zijn partij AKP. Dat is niet nieuw”, aldus Reynders.

Dubbele nationaliteit

Intussen heeft CD&V-Kamerlid Hendrik Bogaert het debat over de dubbele nationaliteit nieuw leven ingeblazen. In een tweet pleit hij ervoor te stoppen met de dubbele nationaliteit. “Helft Turken stemt richting autoritair systeem. Velen in ons land. Stop dubbele nationaliteit nu. Kiezen aub, nt houdbaar”, tweette de CD&V-volksvertegenwoordiger.

Helft Turken stemt richting autoritair systeem. Velen in ons land. Stop dubbele nationaliteit nu. Kiezen aub, nt houdbaar #Turkeyreferendum

— hendrik bogaert (@hendrikbogaert) 16 april 2017

Op Libanon en Jordanië werd na nergens ter wereld zo uitgesproken ‘ja’ gestemd tijdens het Turkse referendum als in België. Zowat 75 procent stemde voor het ja-kamp.

Voor Bogaert een aanleiding om de discussie over de dubbele nationaliteit opnieuw aan te zwengelen. Die discussie werd enkele weken geleden al opnieuw geopend door N-VA, met name door Kamerleden Peter De Roover en Sarah Smeyers. Die laatste zei toen wel dat een afschaffing van de dubbele nationaliteit niet aan de orde is omdat het juridisch niet haalbaar zou zijn.

Wat dat betreft, roept Reynders op tot voorzichtigheid. “Dat debat is veel breder en moet niet geopend worden na een beslissing van één bepaalde gemeenschap. We moeten tijd nemen om dat in alle kalmte te onderzoeken. Veel Belgen hebben een dubbele nationaliteit, onder wie ook veel Fransen. We kunnen het debat over de dubbele nationaliteit niet heropenen in functie van de uitslag van een buitenlands referendum.”

Moskiediscussie

Toch treden verscheidene politici Bogaert bij in zijn pleidooi. Onder meer Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) laat weten dat hij het idee van Bogaert steunt en dat zijn partij al langer voorstander is. Maar Francken wijst er wel meteen op dat het niet in het regeerakkoord staat en hij vraagt zich ook af in hoeverre het gaat om “een partijstandpunt of een emotionele oproep”.

Francken had eerder ook al verschillende tweets verstuurd over de uitslag van het Turkse referendum. Zo tweette hij zondagavond bijvoorbeeld: “De diaspora maakte het verschil…” Maandagochtend klonk het: “In België stemmen ze (Turken, red.) op zogenaamd progressief-linkse partijen, in Turkije op conservatief-rechtse. Tiens, tiens, hoe zou dat toch komen”.

In België stemmen ze op zogenaamde progressief-linkse partijen, in Turkije op conservatief-rechtse.
Tiens, tiens, hoe zou dat toch komen?

— Theo Francken (@FranckenTheo) 17 april 2017

Antwerps burgemeester Bart De Wever vraagt eveneens om werk te maken van “het uitdoven van de dubbele nationaliteit”. Volgens De Wever zijn er misschien wel technische en praktische belemmeringen, “maar deze zijn niet onoverkomelijk”, zegt hij aan Belga. Hij doet een oproep om “over de partijgrenzen heen werk te maken van het uitdoven van de dubbele nationaliteit”. “We hebben daar al het nodige studie- en voorbereidende werk over verricht, dus er is een basis om van te vertrekken”, aldus De Wever.

Debat over dubbele nationaliteit

Ook Vlaams parlementslid Ann Brusseel (Open Vld) vindt dat er na de uitslag van het Turkse referendum een debat moet komen over de dubbele nationaliteit. “Groeit het besef dat dubbele nationaliteit zeer nare implicaties kan hebben?”, tweette Brusseel maandagochtend.

De Open Vld-politica legt uit: “Ik heb begrip voor de vraag naar meer dan één nationaliteit omdat ik weet dat identiteit meerlagig is. Maar het is beter wat nationaliteit betreft om juridisch een strakkere lijn aan te houden, precies omwille van de politieke implicaties zoals deze. Ik kan niet aanvaarden dat men als EU-burger in die mate politieke steun kan geven aan een gevaarlijke dictator aan de buitengrenzen van de EU.”