Na zeven jaar kan ons land weer asielzoekers naar Griekenland terugsturen. De Raad voor de Vreemdelingenbetwistingen (RvV), de beroepsrechtbank in asielzaken, oordeelde vrijdag dat de overdracht aan Griekenland van een asielzoeker die via het land naar België was getrokken, niet langer een schending inhoudt van het Europees mensenrechtenverdrag.
Dat berichten De Standaard en Het Nieuwsblad, en het nieuws staat ook te lezen op de website van de RvV.
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) spreekt van een ‘mijlpaal in de recente migratiegeschiedenis’. ‘Nadat de afspraak was gemaakt om het Dublin-akkoord voor een aantal asielzoekers uit Griekenland herop te starten, was de vraag of die de rechterlijke toets zou doorstaan. En de RvV zegt nu duidelijk dat het kan.’
Vooraf
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens had België in 2011 veroordeeld voor het schenden van het mensenrechtenverdrag, klinkt het in de kranten. Griekenland had toen geen opvangsysteem die naam waardig – er werd gesproken van ‘systeemfouten’ – zodat teruggestuurde asielzoekers er in onmenselijke omstandigheden moesten leven.
Het arrest sloeg een gat in de ‘Dublin-overeenkomst’, die bepaalt dat het Europees land van aankomst verantwoordelijk is om een asielaanvraag af te handelen.
Eind 2016 stelde de Europese Commissie voor om opnieuw asielzoekers terug te sturen naar Griekenland, tenminste als zij na 15 maart 2017 van daaruit naar een ander EU-land zouden doorreizen. Volgens de Commissie waren de omstandigheden verbeterd. De beslissing kwam bij de lidstaten en de nationale rechtbanken terecht.
Voor iemand kon worden teruggestuurd, moest een lidstaat van Griekenland individuele garanties krijgen over een goede opvang. Voor kwetsbare personen en niet-begeleide minderjarigen bleven er uitzonderingen.
Verworpen
Francken kondigde daarop aan weer asielzoekers te willen terugsturen. Vorige week kwam uiteindelijk een eerste zaak voor bij de RvV. Een Palestijnse asielzoeker die via Griekenland naar België was gekomen en hier in oktober asiel had gevraagd, vocht het overdrachtsbesluit aan. Volgens De Standaard en Het Nieuwsblad verwierp de algemene vergadering van de RvV het beroep vrijdag.
Een overdracht is in dit geval niet in strijd met het recht van de Europese Unie, noch van het Europees mensenrechtenverdrag, zo staat over de beslissing te lezen op de website van de RvV. Er geldt ‘geen vrijbrief’ voor de Dublin-overdracht naar Griekenland, zegt de RvV, ‘maar evenmin een principieel verbod’.
De RvV merkt op dat er nog altijd problemen zijn met de asielprocedure en de opvangomstandigheden in Griekenland. Maar van ‘systeemfouten’, die elke overdracht van asielzoekers naar het land verhinderen, is er volgens de RvV geen sprake meer. Er moet dus telkens overgegaan worden tot een individueel onderzoek.
De RvV stelde in dit individueel geval vast dat voldaan was aan de voorwaarden die de Commissie had vastgelegd, omdat de ‘asielzoeker geen blijk gaf van een bijzondere kwetsbaarheid die zijn overdracht in de weg zou staan’. Bovendien gaf Griekenland aan de Belgische overheden ‘geïndividualiseerde garanties betreffende de toegang van betrokkene tot de asielprocedure en de omstandigheden van zijn opvang in een officieel open centrum’. Zo zal de asielzoeker opgevangen worden in een open opvangcentrum op het Griekse vasteland, en niet op de Griekse eilanden, waar de situatie nog steeds schrijnend is.
Terugsturen
De persoon in kwestie zal de komende week teruggestuurd worden, zegt Francken in een reactie. De staatssecretaris verwacht de komende tijd een ‘aanzienlijke groep’ op die manier aan Griekenland te kunnen overdragen. ‘De hotspots in Griekenland functioneren beter, zodat de identificatie van migranten op basis van vingerafdrukken vlotter verloopt. Ook zijn de contacten met de Griekse regering goed.’
Of het probleem zo niet opnieuw verlegd wordt naar Griekenland, waar het opvangsysteem al lang kreunt onder de toevloed van migranten? ‘Griekenland krijgt veel Europees geld, al jaren. Het gaat om honderden miljoenen euro’s. Ik ben blij dat het land nu de nodige inspanningen levert.’