‘Theo Francken is een van de weinige N-VA-kopstukken die de opgang van Vlaams Belang hebben kunnen tegenhouden’, concludeert de Leuvense politoloog Bart Maddens.
Het gaat niet goed met de Franstalige stem in Vlaams-Brabant. Dat is voor Bart Maddens, die als professor politieke wetenschappen aan de KU Leuven de vinger aan de pols houdt in de provincie, een van de belangrijkste conclusies na afgelopen zondag. ‘Het aantal Franstalige stemmen is spectaculair teruggevallen’, aldus Maddens. ‘De Union des Francophones (UF) haalt voor het eerst geen zetel meer. Ook Défi, het voormalige FDF, haalt nog amper 2 procent.’
Hoe verklaart u die trend?
Bart Maddens: Hij is een gevolg van de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Vroeger kon je in Vlaams-Brabant voor alle Franstalige partijen kiezen, zondag kon dat alleen nog voor Défi. Dat is onaantrekkelijk, omdat een Franstalige socialist of ecologist nooit voor die partij zal stemmen. In het geval van de UF heeft het ook te maken met heisa rond oud-lijsttrekker Christian Van Eyken, tegen wie een rechtszaak loopt.
Hoe kijkt u naar de uitslag in Vlaams-Brabant?
Maddens: Samen met Antwerpen is Vlaams-Brabant de enige kieskring waar de N-VA standhoudt. Er is duidelijk een Theo Francken-effect: hij is een van de weinige N-VA-kopstukken die de opgang van het Vlaams Belang hebben kunnen tegenhouden. Dat heeft vooral te maken met zijn populariteit in het Leuvense. Francken heeft intens campagne gevoerd, maar zeker niet als hardliner. Vergeleken met de maanden ervoor provoceerde hij amper – vooral doordat de zaak rond de humanitaire visa hem in moeilijke papieren heeft gebracht. Maar het heeft wel geloond.
De N-VA hinkt sinds de gemeenteraadsverkiezingen op twee gedachten: gaat de partij de sociaal-economische toer op of drukt ze het gaspedaal in over migratie en identiteit? Eigenlijk heeft ze het allebei gedaan.
Heeft Francken met zijn discours niet het bed gespreid voor extreemrechts?
Maddens: Voor een stuk heeft hij gelijk als hij zegt dat hij moeilijk kon zwijgen over de migratiecrisis. Aan de andere kant had de N-VA van migratie niet zo’n belangrijk onderwerp hoeven te maken. Dat was totaal onnodig. Na de migratiecrisis van 2015 was dat onderwerp eigenlijk zo goed als weg.
Was dat een strategische fout?
Maddens: De N-VA hinkt sinds de gemeenteraadsverkiezingen op twee gedachten: gaat de partij de sociaal-economische toer op of drukt ze het gaspedaal in over migratie en identiteit? Eigenlijk heeft ze het allebei gedaan. Bij de crisis rond het Marrakeshpact heeft ze sterk ingezet op identiteit. Maar vanaf februari is ze plots een centrumkoers gaan varen en waarschuwde ze vooral voor een groene belastingtsunami. Dat is geen slechte strategie gebleken: de N-VA is veel rechtse kiezers kwijtgeraakt aan Vlaams Belang, maar heeft dat verlies deels kunnen compenseren met centrumkiezers.
Bent u verrast door de uitslag van Vlaams Belang-lijsttrekker Dries Van Langenhove?
Maddens: Op zich scoort Vlaams Belang nergens lager dan in Vlaams-Brabant. Van Langenhove behaalt minder stemmen dan de echte kopstukken: Theo Francken, Ben Weyts (N-VA), Koen Geens (CD&V), Maggie De Block (Open VLD). Maar voor een totale outcast is zijn stemmenaantal best wel hoog, vooral omdat hij niet zo’n intensieve campagne heeft gevoerd. Hij was niet echt aanwezig in het straatbeeld of in de debatten en heeft zich bijna uitsluitend online getoond.
Verkiezingen 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
