‘Bart De Wever moet er zich voor hoeden een karikatuur van zichzelf te worden’

‘De man die de Walen haat, de werklozen beledigt en migranten in een zak vol Berbers stopt.’ Dat zou het gedachtegoed van de N-VA en van het democratisch Vlaams-nationalisme onrecht aandoen, schrijft Walter Pauli, en ook het politieke talent van Bart De Wever.

De scène speelde zich af begin dit jaar, tijdens een vergadering van het Antwerpse schepencollege. Een medewerker van de burgemeester screent alle aanvragen voor bezoeken aan het stadhuis. Bart De Wever wil het laatste woord over wie ontvangen wordt en wie niet. Die dag staat er een uitroepteken bij een gepland bezoek van een onbekende club: Equal is not enough.

De burgemeester rolt met de ogen. Equal is not enough? In zíjn stadhuis? Boos: ‘Die zijn extremer dan de PVDA. Gelijkheid is blijkbaar niet meer genoeg. Het kan dus nog erger.’

Zijn besluit: dit mag niet doorgaan. De CD&V-schepenen protesteren: een toegezegd bezoek kan niet zomaar afgelast worden. Zo behandel je je inwoners niet. De burgervader, kurkdroog: ‘Ontvang ze dan maar zelf.’

Met lood in de schoenen trekken de CD&V’ers na hoe ‘extremistisch’ Equal is not enough is. Wat blijkt? Het is geen neotrotskistisch genootschap, maar een internationale conferentie die al voor de derde keer georganiseerd wordt door een academisch consortium van de universiteiten van Antwerpen, Hasselt, Gent, Brussel en Leuven. De sprekers zijn internationale experts, van de Hebrew University uit Jeruzalem tot het gereputeerde Max Planck Institut uit Duitsland. Ditmaal was de Antwerpse universiteit gastheer.

Het akkefietje is exemplarisch voor het gedrag van Bart De Wever. Voor de belangrijkste politicus van het land bestaat de wereld uit ‘wij’ en ‘zij’. Veel nuance hoeft daar niet bij: elke maatschappelijke breuklijn ziet hij als een frontlinie. Alleen al de naam Equal is not enough irriteert hem.

Complotdenken

Er is vorige week veel inkt gevloeid over De Wevers laatste mediaoptreden. Complotdenken is niet eens nodig. De vergelijking van het criminele karakter van Berbers en Aziaten was geen element in een vooropgezet masterplan, maar een uit de hand gelopen gevolg van een gelegenheidsspeech. Er was geen enkele ernstige aanleiding om Berbers, Marokkanen of landgenoten met welke migratieachtergrond ook te kijk te zetten. En toch deed De Wever het. Het lijkt sterker dan hemzelf: hij houdt van controverse en weet dat hij electorale winst kan halen uit de exploitatie van zulke conflicten.

De Wever lijkt dezer dagen niet meer in staat – of bereid – ontspannen te reageren op zaken die hem niet zinnen. Vorige week kregen ABVV‘ers ineens bijzondere voorwaarden opgelegd voor hun betoging: ‘Er mogen geen provocerende slogans of pancartes gedragen worden.’ En: ‘De organisator spreekt duidelijk af welke leuzen worden gescandeerd en welke boodschap wordt verkondigt (deze mogen niet opruiend noch strafbaar zijn).’

Stel dat een burgemeester of minister van Binnenlandse Zaken in het verleden dezelfde restricties zou hebben opgelegd aan het IJzerbedevaarcomité, het Zangfeest of het Taal Aktie Komitee: eeuwige hoon zou zijn deel zijn geweest.

Schadelijk voor N-VA

Als Bart De Wever op deze manier in de fout gaat, laat zijn achterban evenwel niet van zich horen. Zelfs zijn onmiddellijke entourage lijkt niet in staat hem te corrigeren. Dat is op termijn slecht voor De Wever en schadelijk voor de N-VA. Elke toppoliticus hoort, als dat nodig is, tegen zichzelf beschermd te worden.

Anders dreigt Bart De Wever voor de N-VA dezelfde noodlottige rol te gaan spelen als Wilfried Martens indertijd voor de CVP, Guy Verhofstadt voor de VLD en Steve Stevaert voor de SP.A. Alle drie waren ze het licht van hun partij, de vedette van hun tijd. Tot het electorale succes uitbleef, hun status hinderlijk werd en het gejuich in gejouw veranderde.

Ook Bart De Wever moet er zich voor hoeden een karikatuur van zichzelf en zijn partij te worden. De man die de Walen haat, de werklozen beledigt en migranten in een zak vol Berbers stopt. Dat zou het gedachtegoed van de N-VA en van het democratisch Vlaams-nationalisme onrecht aandoen, en ook het politieke talent van Bart De Wever.