‘Winterbanden verkorten de remweg en verlengen je leven’

Zijn winterbanden in ons vlakke land een zinvolle investering? Volgens Urbain Vandormael wel. ‘Je draagt toch ook geen sandalen als je in de sneeuw gaat wandelen?’

Afgezien van de stevige winterprik midden januari en het voorbije weekend was Vlaanderen deze winter grotendeels sneeuwvrij. Vandaar de legitieme vraag of winterbanden in ons vlakke land een zinvolle investering zijn. In tegenstelling tot vele andere landen zijn winterbanden in België immers niet bij wet verplicht. Er bestaat bij mijn weten ook geen Belgisch Instituut of aanverwant agentschap dat onderzoek verricht naar de efficiëntie van autobanden in specifieke weersomstandigheden. Ook de consumentenorganisaties geven niet thuis. Wat de poort openzet voor eindeloze discussies over voor en tegen.

‘Winterse omstandigheden vereisen specifieke eigenschappen van een autoband’

Dat heeft er mee te maken dat een winterband te veel wordt vereenzelvigd met het rijden op sneeuw en ijs, terwijl die in feite tot meer in staat is. Vivian Van Kaam (Bridgestone) geeft toelichting. “Waarin verschilt de winter van de zomer? Door de temperatuur. Die zorgt ervoor dat er ’s winters sneeuw uit de lucht valt en dat regendruppels op het wegdek bevriezen, waardoor de rijweg plots in een glijbaan verandert. Winterse omstandigheden vereisen specifieke eigenschappen van een autoband. Zo bezit een winterband bijvoorbeeld andere profielblokken en veel meer lamellen dan een zomerband. Lamellen hebben de eigenschap dat ze de waterfilter op het wegdek breken, waardoor de winterband een grotere trekkracht krijgt terwijl het klauweffect voor een betere grip zorgt. Ook de samenstelling van het rubber is anders en voorkomt dat het rubber hard wordt en zijn soepelheid verliest bij temperaturen onder 7° Celsius. Dat verklaart het verschil in remafstand tussen een zomer- en winterband op een droog maar koud wegdek.”

Opvallende kwaliteits- en prijsverschillen

In ons land vind je over dit onderwerp opvallend weinig informatie die is gebaseerd op onafhankelijk proefondervindelijk onderzoek. Een vergelijkende bandentest kost immers handenvol geld. In de grote autolanden – Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië – mét kapitaalkrachtige automobilistenverenigingen en automagazines met een miljoenenoplage worden dit soort tests wel uitgevoerd, met vaak opmerkelijke vaststellingen. Zo zijn de prijsverschillen tussen de bekende merken veeleer gering terwijl er toch vrij grote kwaliteitsverschillen bestaan. Overigens vertonen quasi alle winterbanden sterke en zwakke punten, vooral op het vlak van de remafstand bestaan grote verschillen.

Dat bewijst een test van Auto, Motor und Sport uit het najaar van 2016 van tien populaire winterbanden maat 215/60 R 17 H/V (Bridgestone Blizzak LM-80 Evo, Continental TS 850 P SUV, Dunlop SP Winter Sport 5 SUV, Goodyear UltraGrip Performance SUV-Gen-1, GT Radical Champiro WinterPro HP, Hankook Winter icept evo2, Nokian WR D4, Star Performance SPTV, Vredestein Wintrac Xtreme S, Westlake SW 658), bestemd voor compacte SUV-modellen type Opel Mokka of Seat Ateca. De GT Radical, Star Performer en Westlake zijn afkomstig uit respectievelijk Indonesië en China; de nieuwkomers zijn tot bijna de helft goedkoper dan de winterbanden die in Europa worden geproduceerd.

Bij de AMS-test krijgen de banden drie weertypes (winter, nat en droog) voorgeschoteld en worden ook hun rolweerstand en rijgeluiden gemeten en in overweging genomen. De Continental TS 850 P SUV komt met voorsprong als beste winterband uit de vergelijkende tests, met een score van 9,1. Hij is de duurste (185 euro) van de tien en vertoont omzeggens geen zwakke punten. De beste scores op sneeuw zijn voor Bridgestone, Continental en Goodyear. Het verschil in remafstand tussen de beste en de slechtste bedraagt 5,8 meter.

Op een natte piste – met gevaar voor aquaplaning – komen Continental, Dunlop, Goodyear en Nokian als beste uit de vergelijkende test. Op een droog wegdek verraste Nokian met de kortste remweg, gevolgd door Vredestein en Continental. Van de tien geteste bandenmerken kreeg enkel de Star Performer (92 euro) een onvoldoende.

Het populaire Duitse automagazine Auto Bild heeft een gelijkaardige vergelijkende bandentest uitgevoerd, maar met 20 verschillende merken (maat 205/55 R 16) bestemd voor compacte gezinswagens type VW Golf. Ook in deze test eindigde Continental als eerste en ging de beste kwaliteit/prijs verhouding naar Goodyear. Bij deze test werd ook de duurzaamheid gemeten en het resultaat van die meting was opmerkelijk. Als beste kwamen de Continental (45.290 km) en Bridgestone (43.160 km) naar voren, Goodyear (31.320 km) en Nokian (31.130 km) scoorden op dit punt zeer matig. Geen aanraders dus voor de kilometervreters onder de lezers.

‘Je draagt toch ook geen sandalen als je in de sneeuw gaat wandelen?’

Voor de autoredactie van Knack.be zijn vergelijkende bandentests van die omvang te hoog gegrepen. Om ons te vergewissen van de verschillen tussen een zomer- en winterband in winterse omstandigheden, trokken we onlangs naar het circuit van Zolder. Pro Move organiseert daar op een eigen oefenterrein rijvaardigheidsopleidingen voor bedrijven en particulieren en werkt samen met onder andere de Japanse bandenfabrikant Bridgestone. Die stelde ons de winterband Blizzak LM001 ter beschikking.

Dinsdagmiddag 31 januari. De buitentemperatuur bedraagt 3 graden C° maar door de krachtige wind voelt het kouder aan, de handen van de cameraman lijken verkleumd. Twee ervaren instructeurs demonstreren het verschil in remafstand tussen een zomer- en winterband op een spekgladde ondergrond. De zwarte Seat Ateca staat op zomerbanden, de oranjekleurige op de eerder vernoemde Blizzak LM001. De rem- en uitwijkmaneuvers worden uitgevoerd tegen 50 km/u en wat blijkt: op droog asfalt bedraagt het verschil in remafstand één tot anderhalve wagenlengte, op het spekgladde wegdek loopt het verschil op tot een veelvoud. Ter hoogte van het zebrapad simuleert een waterfontein een onverwacht opduikend obstakel, op de openbare weg kan dat een voetganger of een fietser zijn die plots de straat oversteekt. De zwarte auto slaagt er niet één keer in tijdig voor de watermuur tot stilstand te komen, terwijl dat voor de bestuurder van de oranjekleurige Seat Ateca geen probleem vormt. Ook bij het uitvoeren van ontwijkmaneuvers blijkt die laatste beter beheersbaar én dus veiliger. Dat is ook de conclusie van Chris Vanhee van Pro Move: “Winterbanden zijn een must in de winter. Je draagt toch ook geen sandalen als je in de sneeuw gaat wandelen!” De meeste leasingmaatschappijen staan op dezelfde lijn – winterbanden zijn daarom in de prijs inbegrepen. Op die manier willen zij de veiligheid op de weg in de winter verhogen en het risico op een ongeval voor hun klanten verkleinen.

All seasons-banden vormen een compromis

Waaraan herken je een winterband? Vivian Van Kaam : “Een gecertificeerde winterband draagt de aanduiding M+S alsook het symbool van een berg met drie toppen met daarin een sneeuwvlok. Ontbreekt dat symbool dan heb je te maken met namaakproduct.”

Sinds enkele jaren zijn ook ‘all seasons’ banden op de markt. Die claimen een vergelijkbare werking als winterbanden, ze zijn doorgaans duurder én over hun efficiëntie bestaat discussie. In vergelijking met zomerbanden hebben zij een langere remweg op een droog wegdek, in vergelijking met winterbanden hebben ze een langere remweg op sneeuw en ijs. In landen met gunstige klimatologische omstandigheden of voor automobilisten die zeer weinig kilometers rijden, kunnen zij een alternatief zijn – op voorwaarde dat die het zich kunnen veroorloven om bij sneeuwval hun auto op stal te laten. Dat bevestigt ook Vivian Van Kaam : “Bandenfabrikanten zijn constant op zoek naar verbeteringen van hun producten én naar uitbreiding van hun gamma. De ‘all season’ band is daar een voorbeeld van. Die demonstreert tot wat de bandenindustrie op technologisch vlak in staat is, maar een ‘all season’ band blijft altijd een compromis tussen een zomer- en winterband. De temperatuur- en weersomstandigheden zijn echter zo groot dat een compromis nooit een ideale oplossing oplevert. En al helemaal niet in een land als België waar de ene dag de zon schijnt en het de volgende dag overvloedig regent of sneeuwt. Gebeurt dat in de vroege ochtenduren, hebben de ruim- en strooidiensten de wegen nog niet volledig sneeuw- en ijsvrij kunnen maken. Op dat moment ben je met winterbanden veiliger onderweg.”

Chris Vanhee (Pro Move): ‘Moderne rijhulpsystemen komen verkeersveiligheid ten goede’

De nieuwe generatie auto’s is standaard uitgerust met rijhulpsystemen die voorkomen dat je pirouettes maakt bij het remmen of ontwijken van een obstakel op de rijweg. Rijvaardigheidsspecialist Chris Vanhee van Pro Move is pro. “In theorie beletten die systemen dat de wielen doordraaien of dat je auto gaat slippen bij het remmen. In die zin komen ze de verkeersveiligheid ten goede. Het slechte nieuws is dat heel wat autobestuurders niet weten welke impact die nieuwe rijhulpsystemen in de praktijk hebben en hoe je als chauffeur met die systemen moet omgaan. Terzelfdertijd geven ze een subjectief gevoel van veiligheid wat jonge of onervaren chauffeurs kan aanzetten tot overmoedig rijgedrag. Elke medaille heeft twee kanten.”