Tegen 2030 wil de Europese Commissie de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent verminderen ten opzichte van 1990. Tegen 2035 moet de CO2-uitstoot zelfs met 100 procent naar omlaag wat het einde betekent van de benzine- en dieselauto in Europa. Wat zijn de gevolgen voor de ecologie en economie?
De kogel is door de kerk. De Europese Commissie heeft woensdag 14 juli jl. haar Klimaatplan ‘Fit For 55’ voorgesteld, genoemd naar de doelstelling om de CO2-uitstoot in Europa tegen 2030 met 55 procent te verminderen ten opzichte van het referentiejaar 1990.
Ecologie versus economie
Het plan omvat twaalf wetgevende voorstellen die nog door het Europees Parlement en de 27 lidstaten moeten worden goedgekeurd, wat wellicht nog voor verhitte debatten zal zorgen. Bij de omslag van verbrandings- naar elektrische motoren gaat het immers niet alleen om ecologie maar ook om economie. In vakbondskringen is te horen dat de transitie honderdduizenden jobs kan/zal kosten in de Europese automobielsector. Met parlementsverkiezingen in Duitsland en Frankrijk in het verschiet is werkgelegenheid een heikel thema dat de politieke partijen veel stemmen kan opleveren of kosten.
Wat weegt zwaarder door bij de achterban, ecologie of economie? Alvast Commissievoorzitster Ursula Von der Leyen heeft bij de voorstelling van ‘Fit For 55’ kleur bekend. ‘Door nu te handelen kiezen we voor een betere, gezondere en welvarendere weg voor de toekomst. Het is onze taak om niet alleen het welzijn van onze generatie, maar ook die van onze kinderen en kleinkinderen te verzekeren. Europa is klaar om de weg te tonen.’ Duidelijke taal aan diegenen die de voorstellen te ingrijpend vinden én een publieke steunbetuiging aan collega Frans Timmermans.
Frans Timmermans wil geschiedenis schrijven
De Nederlandse politicus is een uitermate intelligente man die carrière heeft gemaakt in de diplomatie. Hij beschikt over een groot redenaarstalent, spreekt vlot zes talen en lag in 2019 in pole position om voorzitter van de nieuwe Europese Commissie te worden. Maar dat was zonder de Duitse kanselier Angela Merkel gerekend. Naar verluidt wilde die kost wat kost verhinderen dat partijgenote Ursula Von der Leyen haar in 2021 zou opvolgen als kanselier. In extremis schoof zij daarom haar toenmalige Minister van Defensie naar voor om de ‘eerste vrouwelijke voorzitter van de Europese Commissie’ te worden.
Merkel haalde haar slag thuis. De socialist Frans Timmermans werd vicevoorzitter, bevoegd voor de Europese Green Deal. Terwijl de meeste waarnemers dat interpreteerden als een troostprijs sprak de eergierige Nederlander van de ‘belangrijkste uitdaging in zijn leven’. Ten overstaan van zijn entourage maakt hij er geen geheim van hij de geschiedenis wil ingaan als dé politicus die Europa klimaatneutraal heeft gemaakt. De indruk leeft dat hij in de voetsporen wil treden van zijn land- en partijgenoot Sicco Mansholt zaliger die in de beginjaren 70, als Europees Commissaris, het Europees landbouwbeleid op een compleet nieuwe leest schoeide.
Exit benzine- en dieselwagens tegen 2035
Feit is dat Timmermans het voorbije anderhalf jaar in alle stilte dag en nacht heeft gewerkt aan een allesomvattend Europees klimaatplan dat een antwoord moet bieden op de snel voortschrijdende klimaatverandering. Het is puur toeval dat uitgerekend tijdens zijn toelichting bij ‘Fit For 55’ delen van de euregio onder water liepen. Het hoogwater kwam hem niet ongelegen in de zin dat de recente overstromingen het gevolg zijn van de klimaatverandering. Om natuurcatastrofen van die omvang in de toekomst te (helpen) voorkomen, moet de CO2-uitstoot dringend en drastisch naar omlaag.
Lees verder onder de foto
Nu de Europese Commissie haar CO2-doelstellingen en een concreet tijdsplan heeft geformuleerd, zijn de autoconstructeurs aan zet. Dat geldt met name voor de Duitse merken. In de nasleep van dieselgate hebben die aan politieke invloed verloren op het niveau van de Europese beleidsmakers. Zo hebben Volkwagen & Co de invoering van de strenge Europese CO2-doelstelling van 95 g/km tegen 2020 niet kunnen verhinderen, waardoor sommige zware boetes hebben moeten betalen aan Europa. Geld dat zij niet kunnen investeren in de ontwikkeling en implementatie van innovatieve technologieën.
Naar eigen zeggen zijn zij ook niet of nauwelijks geconsulteerd bij het opstellen van het Klimaatplan Fit For 55. Het was daarom uitkijken naar hun reacties op de nieuwe CO2-doelstellingen. Op termijn vormen die de doodsteek voor de benzine- en dieselwagens maar ook voor de plug-in hybrides. Vanaf 2035 moeten immers alle nieuwe auto’s emissievrij zijn en dat kan volgens de Europese Commissie enkel via 100 procent elektrische aandrijving. Wat niet helemaal correct is. Alles hangt af van de manier waarop de benodigde stroom wordt opgewekt. Gebeurt dat niet via hernieuwbare energie is zero-uitstoot een grote leugen.
Lees verder onder de foto
Autoconstructeurs reageren opvallend positief
Nadat de Europese Commissie vorige week haar ei had gelegd, was het dus uitkijken naar de reacties van de autoconstructeurs. En wat blijkt? Hun commentaren vallen opvallend positief uit.
BMW-topman Oliver Zipse, tevens voorzitter van de Europese automobielfederatie ACEA, wijst er weliswaar op dat de nieuwe targets enkel kunnen worden bereikt wanneer de vraag naar elektrische voertuigen fors blijft stijgen en op voorwaarde dat de elektriciteitsvoorzieningen worden aangepast aan de nieuwe noden én dat er werk wordt gemaakt van de uitbouw van een fijnmazig netwerk van laadpalen. Daarnaast betreurt hij dat het Klimaatplan geen ruimte laat voor aandrijving op waterstof en het gebruik van synthetische brandstof. Een oorlogsverklaring aan het adres van politiek Brussel klinkt anders.
Volkswagen-topman Herbert Diess blaast zowaar de loftrompet. ‘Europa geeft het goede voorbeeld! De Europese Commissie erkent de ernst van de situatie en toont zich moedig in het nemen van de nodige ingrijpende maatregelen om Europa klimaatneutraal te maken. Wij staan achter de Green Deal van de Europese Commissie’
Audi-baas Markus Duesmann zit op dezelfde golflengte en dat geldt ook voor Mercedes-topman Ola Källenius. De Duitse maar ook de andere Europese constructeurs hebben begrepen dat het de politiek menens is, dat achterhoedegevechten geen zin hebben en dat zij er alle baat bij hebben hun gamma zo snel mogelijk te elektrificeren. Een aantal merken heeft al een concrete datum vooropgesteld waarop zij afscheid zullen nemen van hun benzine- en dieselmotoren.
Lees verder onder de foto
Het Franse sportwagenmerk Alpine gaat daarin het verst, alle toekomstige modellen zullen enkel nog met een elektromotor leverbaar zijn. Jaguar maakt de omslag in 2025. Tegen 2030 zullen ook Fiat, Ford, Mini, Opel, en Volvo hun gamma volledig hebben omgesteld op elektrische aandrijving. Audi zal vanaf 2026 geen nieuwe verbrandingsmotoren meer ontwikkelen. BMW zegt dat tegen 2030 zo’n 50 procent van zijn gamma uit e-modellen zal bestaan, bij Skoda en Volkswagen gaat het om 70 procent. Porsche legt de lat nog hoger en spreekt van 80 procent – enkel de 911 zal na 2030 nog zijn uitgerust met een benzinemotor. Mercedes-Benz noemt geen concreet percentage maar laat weten ‘in alle marktsegmenten e-modellen te zullen aanbieden.’
Het ziet er dus naar uit dat de Europese autobouwers onder druk van Europa dan toch het voortouw nemen in de strijd tegen de voortschrijdende klimaatverandering. Dat is heuglijk nieuws voor al wie begaan is met de toekomst van onze planeet.
Sociaal bloedbad versus 2 miljoen nieuwe jobs
Over de sociaaleconomische gevolgen van het Europese Klimaatplan bestaat nog veel onduidelijkheid. Aan de ene kant vrezen de vakbonden dat de transitie honderdduizenden jobs zal kosten in de toch al zwaar getroffen automobielsector. Aan de andere kant stelt Europees Commissaris Timmermans twee miljoen nieuwe arbeidsplaatsen door de omslag in het vooruitzicht. Volgens hem zal de grote uitdaging erin bestaan voldoende gekwalificeerde mensen te vinden voor die nieuwe jobs die een ander profiel qua opleiding vereisen.
Hij gaat er ook van uit dat de vraag naar elektrische auto’s zal blijven toenemen omdat e-auto’s over afzienbare tijd goedkoper zullen zijn dan benzine- of dieselwagens en omdat de brandstofprijzen fors zullen stijgen. Hij vreest ook niet dat Europese bedrijven uit de markt zullen worden geprijsd omdat zij meer moeten investeren in nieuwe technologieën. ‘De strijd tegen de klimaatverandering zal ook buiten Europa worden gevoerd. De overheden aldaar zullen op hun beurt worden genoodzaakte om dezelfde drastische maatregelen te nemen als wij hier. Canada en Japan zitten al op onze golflengte, China en de VS zullen volgen. Wie wil de geschiedenis ingaan als de doodgraver van onze planeet? En heeft al iemand berekend welke prijs de volgende generatie zal moeten betalen wanneer wij nu geen radicale maatregelen nemen?’
Er is nog werk aan de winkel
Nog blijven vele vragen open. Waarom focust de EU enkel en alleen op elektrische aandrijving om de CO2-uitstoot te elimineren? Waarom zwijgt het plan over de CO2 die vrijkomt bij het opwekken van stroom door niet-hernieuwbare energie en bij de productie en recyclage van batterijen? Waarom maakt de EU geen werk van een gemeenschappelijk beleid op het vlak van autofiscaliteit en financiële incentives waardoor alle EU-burgers van dezelfde financiële voordelen kunnen genieten bij aankoop van e-auto? Wat gebeurt er wanneer de geplande upgrade van de elektriciteitsvoorziening en uitbouw van de laadinfrastructuur niet tijdig worden uitgevoerd of niet volstaan om te voldoen aan de reële behoeften en wie is daar dan verantwoordelijk voor? En wat is het lot van mensen voor wie het praktisch onmogelijk is om stroom te laden? Europees Commissaris Timmermans kan nog niet op zijn lauweren gaan rusten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
