Waarom Toyota een koele minnaar is van elektrische aandrijving

Toyota sloot ook 2022 af als nummer één wereldwijd. In ons land zit die koppositie er voorlopig nog niet in al steeg het marktaandeel in januari en februari naar 6 procent en was de Japanse autobouwer nummer één inzake verkoop aan particulieren. Toyota weet wat de klant wil en speelt daar just-in-time op in.

Terwijl iedereen de mond vol heeft van elektrische aandrijving blijft Toyota een koele minnaar. Daar verandert ook de recente machtswissel niks aan. Bij de voorstelling van zijn strategisch plan ‘Heritage and Evolution’ gaf de nieuwe topman Koji Sato aan de productie van elektrische auto’s drastisch te willen verhogen. Tegelijk hield hij alle opties open wat betreft andere alternatieve aandrijfsystemen zoals waterstof. Volgens hem hebben ook de conventionele verbrandingsmotoren in bepaalde regio’s nog een toekomst.

Pionier en marktleider op het gebied van hybrideaandrijving

Het nieuws kwam als een verrassing. Op 1 april jl. gaf de 66-jarige Akio Toyoda, kleinzoon van Kiichiro Toyoda en stichter van het Japanse automerk Toyota, de fakkel door aan de 53-jarige Koji Sato. Die werkt al zijn hele leven voor de autofabrikant en werd getipt als kanshebber voor de opvolging.  

De wissel van de macht riep heel wat vragen op en werd links en rechts in verband gebracht met de bocht van Toyota richting elektrische aandrijving. Die kwam inderdaad vrij laat als reactie op de  krachtige stroomversnelling die zich voorgedaan onder impuls van Tesla en enkele grote Europese en Aziatische automerken.

Van Akio Toyoda weten we dat hij altijd een koele minnaar van elektrische aandrijving is geweest. De eloquente manager én visionair had en heeft meer vertrouwen in waterstof als de milieuvriendelijke oplossing om zero-uitstoot te realiseren. Bovendien, was Toyota niet de nummer één in de wereld dankzij de hybridetechnologie van de Japanse constructeur? Ja toch.

De Prius, de eerste zelfopladende hybride personenwagen, maakte zijn debuut in 1997 en stootte in Europa op veel voorbehoud, niet in het minst door zijn gekunsteld voorkomen. In het najaar komt de vijfde generatie eraan en die ziet er opvallend modieus uit. Ondertussen beschikken alle modelreeksen over hybrideaandrijving, zijn er al zo’n 20 miljoen hybride Toyota’s verkocht én heeft die technologie zijn efficiëntie en betrouwbaarheid bewezen. Bovendien is een hybride praktisch in gebruik.  

Dat kan niet worden gezegd van zuiver elektrisch aangedreven auto’s. Die laten daarenboven nog vele vragen onbeantwoord en vele problemen op het vlak van recyclage en laadinfrastructuur wachten nog op een oplossing. BEV’s zijn ook veel te duur voor normaalverdieners, en dat zal morgen en overmorgen niet anders zijn. Autoconstructeurs en believers die het tegendeel beweren, vertellen leugens om bestwil.

Sterker nog, stand vandaag is de nieuwste generatie benzine- en dieselauto’s milieuvriendelijker dan de meeste elektrische auto’s wanneer je de uitstoot over de volledige levenscyclus van het voertuig in ogenschouw neemt. Well to Wheel (WTW) houdt rekening met de uitstoot die vrijkomt tijdens het rijden én het productieproces terwijl Tank to Wheel (TTW) zich beperkt tot de uitstoot tijdens het rijden zelf. Stroom die bijvoorbeeld wordt opgewekt door kolencentrales heeft een bedenkelijke eco-score.

Nood breekt wet

De Japanse autobouwer had dus gegronde redenen om niet te investeren in de ontwikkeling van zuiver elektrische auto’s én bleef desondanks nummer één. Sinds de Europese wettenmakers resoluut de kaart van de elektrificatie hebben getrokken en de aankoop van elektrische auto’s via allerlei incentives stimuleren, zijn die voor bedrijven  en zelfstandigen financieel zeer interessant geworden. In die mate dat almaar meer bedrijven enkel nog elektrisch aangedreven auto’s kopen voor hun personeelsleden die in aanmerking komen voor een bedrijfswagen.

Wat een streep door de rekening is van Toyota. In ons land zijn de zogenaamde salariswagens immers goed voor twee derde van de totale autoverkoop. Dat verklaart waarom de nummer één in de wereld in ons land maar op plaats zes staat. Ook in andere landen vertegenwoordigt de B2B-verkoop een belangrijk percentage van de totale verkoop. 

Dat Toyota uitgerekend nu de elektrische toer opgaat, heeft daar mee te maken. Je kunt als merk geen koppositie innemen zonder een sterke positie op de bedrijfswagenmarkt. De verkoop aan particulieren is al enkele jaren in vrije val door de dalende koopkracht van de normaalverdieners die nog altijd de meerderheid van de bevolking uitmaken. Voor hen is de verleiding groot om de aankoop van een nieuwe wagen op de lange baan te schuiven of om een tweedehandsauto te kopen. Het is geen toeval dat de merken de verkoop van tweedehandswagens niet langer aan zogenaamde marchands overlaten maar daar zelf een businessunit van maken.

Toyota houdt alle opties open

Wie een drastische strategiewissel had verwacht van de nieuwe topman, die heeft een inschattingsfout gemaakt. Traditie staat nog altijd hoog aangeschreven in de Japanse bedrijfscultuur, veranderingen in aanpak en strategie vergen veel overleg en tijd.

Dat Toyota nu miljarden vrijmaakt voor de ontwikkeling van elektrische auto’s ligt voor de hand. Een bedrijf, klein of groot, vecht voor elke klant en anticipeert op veranderingen in het koopgedrag. Al is de eerste elektrische Toyota geen hoogvlieger. De bZ4X, wie in godsnaam bedenkt er zo’n modelnaam, vertoont nog kinderziekten en kan voorlopig niet wedijveren met vergelijkbare modellen van Hyundai, Kia, Skoda, Volvo of VW.

Een succesvolle onderneming, en dat is Toyota zonder twijfel, zal sowieso nooit alle eieren in één korf leggen. Het is zeker waar dat Toyota de komende jaren meer elektrische auto’s wil verkopen. Koji Sato noemde zelfs concrete getallen: van 26.000 e-auto’s nu naar 1,5 miljoen tegen 2026. In dat jaar wil hij bovendien een nieuw elektrisch model op de markt brengen met een zogenaamde solid-state batterij die bij gelijke afmetingen 100 procent meer rijbereik garandeert. Sato gaat ervan uit dat het aandeel elektrische auto’s tegen 2030 naar zo’n 30 procent van de wereldwijde Toyota-verkoop zal stijgen.

Zijn directe concurrenten zijn ambitieuzer op dit vlak. Hierover Toyota-woordvoerster Ellen De Wilde: “In 2022 hebben wij wereldwijd 10 miljoen auto’s verkocht en zijn daarmee nummer één gebleven, voor het vierde jaar op rij. De operationele winst bedroeg 9,8 procent. Ook daarmee staan wij aan de top. En waarom is dat zo? Omdat onze hybridemodellen minder duur zijn dan vergelijkbare elektrische auto’s en verspreid zijn over alle prijscategorieën, omdat zij 25 procent minder verbruiken en minder schadelijke CO₂ uitstoten dan vergelijkbare modellen met een verbrandingsmotor, omdat zij zichzelf opladen en niet in de stekker moeten en omdat zij betrouwbaar en duurzaam zijn. Onze klanten genieten bovendien van 10 jaar waarborg. Niemand doet beter. Toyota weet wat de klant wil en speelt daar just-in-time op in. Wij zijn later dan onze concurrenten op de elektrische trein gesprongen maar ik ben ervan overtuigd dat wij ook in dit segment snel aan de top zullen staan. Over onze ambities gesproken. Die zijn in de eerste plaats realistisch. Toyota is een global player die voor alle mensen, waar ook ter wereld, een auto in de aanbieding wil hebben. Daarom willen wij niet op de feiten vooruitlopen maar over een passend aanbod op het juiste moment beschikken. Dat houdt in dat Toyota ook nadenkt en experimenteert met nieuwe vormen van mobiliteit. Zoals wij ook blijven investeren in aandrijving op waterstof als een waardig alternatief voor aandrijving op stroom. Wij willen op alles voorbereid zijn, daarom houden wij alle opties open en doen geen beloften die wij niet kunnen inlossen. Toyota zegt wat het doet en doet wat het zegt!’