Waarom nieuwe auto’s groter, zwaarder en (te) duur worden

De voorbije tien jaar zijn nieuwe auto’s gemiddeld 15 procent zwaarder geworden. Mercedes en BMW spannen de kroon met een gewichtstoename van respectievelijk 19 en 15 procent. Nieuwe auto’s worden ook almaar groter. Zo is de achtste generatie VW Golf 57,9 cm langer dan de eerste.

Het was dé headline op een recente nieuwsarme zomerdag: een nieuwe brug die een Gentse industriezone verbindt met de autosnelweg is op bepaalde plaatsen zo smal bemeten dat tweerichtingsverkeer van zware vrachtwagens niet mogelijk is. Bij uitbreiding is de hele Belgische wegeninfrastructuur niet berekend op de explosieve groei van het zware vrachtverkeer. Dat geldt zowel voor de gemeente-, gewest- en snelwegen als voor de meeste tunnels en bruggen. 

Eén ton verschil veroorzaakt 16 keer meer schade

Volgens de gezaghebbende Duitse verkeersexpert Helmut Holzapfel moeten de bevoegde Duitse overheden van nu tot 2030 zo’n 280 miljard euro investeren in onderhouds- en herstellingswerken. Een derde van de gemeentewegen en de helft van alle bruggen zijn dringend aan herstelling toe.

De schade wordt in de eerste plaats veroorzaakt door het zwaar vrachtverkeer maar ook het  personenvervoer is medeverantwoordelijk. Volgens onderzoek veroorzaakt een personenwagen van 2 ton 16 keer meer schade aan het asfalt dan een auto die maar 1 ton weegt.

Een doorsnee personenwagen weegt om en bij de 1,7 ton, dat is een toename met 15 procent over een periode van tien jaar. De Mercedes-modellen spannen de kroon met een gewichtstoename met 19 procent.

Dat heeft ermee te maken dat de nieuwe generaties auto’s zijn uitgerust met nieuwe  assistentiesystemen en comfortvoorzieningen zoals first class zetels met een massagefunctie, een geluidsinstallatie met 16 luidsprekers of geluiddempende ruiten.

Nieuwe personenwagens moeten bovendien voldoen aan zeer strenge veiligheids- en milieunormen en die vereisen extra verstevigingen van de carrosserie en bijkomende voorzieningen. Radars moeten zwakke weggebruikers op of naast de rijweg detecteren,  roetfilters moeten de uitstoot van fijn stof reduceren.    

Statussymbool

Nieuwe auto’s zijn niet alleen veel zwaarder, zij zijn ook veel groter geworden. Volgens onderzoek door Transport & Environment (T&E) worden nieuwe auto’s elke twee jaar één centimeter breder.

Een grote auto op de inrit wekt het vermoeden dat de eigenaar succesvol en goed bij kas is. Meer dan ooit zijn auto’s een statussymbool waaraan de buitenwereld kan afleiden hoe hoog iemand op de maatschappelijke ladder staat. Het is geen toeval dat de rijken en machtigen der aarde klant aan huis zijn bij de Duitse premiummerken. Binnen een onderneming kun je hiërarchische positie van een werknemer aflezen aan het merk en de grootte van de bedrijfswagen waarop hij of zij aanspraak kan maken. De zogenaamde salariswagen maakt overigens deel uit van zijn of haar verloningspakket.

De batterij van een elektrische auto weegt gemiddeld 600 kilogram

Dat nieuwe auto’s groter worden, is ook een rechtstreeks gevolg van de elektrificatie van het modellenaanbod van de constructeurs. Om een elektrische auto een geruststellende actieradius te bezorgen, moet die zijn uitgerust met een krachtige batterij. Bij sommige  luxemerken gaat de capaciteit inmiddels in de richting van 100 kWh.

Hoe krachtiger de accu hoe ruimer het rijbereik maar ook hoe volumineuzer en zwaarder de batterij wordt. Om die in de bodem van een personenwagen te kunnen onderbrengen, moet de wielbasis voldoende groot zijn. Is de afstand tussen de voor- en achteras te klein, moet niet alleen het bestaande platform worden aangepast maar ook het voorsteven van de auto én niet te vergeten, ook de banden- en velgenmaat.

Die aanpassingen zijn nodig om de auto een gunstige aerodynamische lijn te garanderen. Die vermindert het stroomverbruik en verhoogt terzelfdertijd de uitstraling van de wagen. Met name de Mercedes-designers hebben hiermee onvoldoende rekening gehouden bij het ontwerpen van de EQS- en EQE-modellen. Die bezitten niet de statige uitstraling van de S- en E-klasse. De opvolgers van de EQS en EQE zullen daarom meer gelijkenis vertonen met de vertrouwde look van de Mercedes S en E- klasse met een klassieke verbrandingsmotor.

Parkeerangst is groter dan actieradiusangst 

Dat de nieuwe generatie personenwagens beduidend groter is geworden, springt vooral bij de compacte modellen in het oog. Woog de eerste generatie VW Golf 800 kilogram en was die 3,7 meter lang en 1,6 meter breed, weegt de huidige generatie 1300 kilogram en is die 4,28 meter lang en 1,78 meter breed.

Wat die toename uitmaakt, ondervinden we dagelijks bij het parkeren. In de meeste parkings is een parkeerplaats 2,3 meter breed maar dat volstaat al lang niet meer en zou minstens 2,5 meter moeten bedragen.

In de praktijk is meer dan de helft van de honderd meest verkochte automodellen op de markt  met uitgeklapte spiegels breder dan de minimumbreedte van de openbare parkeerplaatsen. Dat leidt ertoe dat grote SUV’s en limousines geregeld een deel van het fiets- en of voetgangerspad in beslag nemen wat de verkeersveiligheid van de zwakke weggebruikers niet ten goede komt.

Een niet-representatieve rondvraag bij vrienden en kennissen leert mij dat de parkeerangst bij de ondervraagden vele malen groter is dan de actieradiusangst. Parkeren gebeurt vaak met angst in het hart inclusief spreekwoordelijke klamme handen.

Dat verrast mij enigszins want de nieuwste generatie premiummodellen is uitgerust met een goed functionerende parkeerassist maar in de dagelijkse praktijk maakt slechts een kleine minderheid van de bestuurders effectief gebruik van die voorziening. Zo intelligent zijn we dan toch niet dat we vertrouwen stellen in de moderne technologie. Dat belooft wanneer wij, straks, met zijn allen moeten overstappen in autonoom rijdende auto’s zonder stuurwiel.

In afwachting moeten wij hopen dat de wettenmakers eindelijk werk maken van nieuwe minimumafmetingen voor parkeerplaatsen boven en onder de grond. Van de autoconstructeurs verwachten dat zij er snel in slagen om nieuwe batterijen te implementeren die performanter, compacter en lichter zijn.

In eigen borst kijken

Het wordt ook tijd dat de automobilisten in eigen borst kijken en zich afvragen waarom zij zo nodig een volumineuze SUV nodig hebben of een elektrische auto met een rijbereik van minstens 600 kilometer in de wetenschap dat de meeste mensen minder dan 50 kilometer per dag autorijden. 

Het is gemakkelijk de schuld in de schoenen van de autoconstructeurs te schuiven, in dit geval ten onterechte. Zij anticiperen op wettelijke voorschriften én houden rekening met de wensen van de klant goed wetende dat diens eigenliefde en statusbewustzijn meestal groter zijn dan zijn groen geweten.

Nummer groter

Vandaar dat de nieuwe Mercedes CLA op een gloednieuw platform bijna zeker een grote toekomst tegemoet gaat. Die komt volgend jaar op de markt en is enkele centimeters langer en breder dan de actuele generatie. De toekomstige CLA schuift qua afmetingen op in de richting van de C-klasse die op haar beurt, straks, nauwer zal aansluiten bij de E- en S-klasse.

Die transitie kadert in de nieuwe filosofie en strategie van het merk met de ster. Die is erop gericht om van Mercedes opnieuw hét luxemerk te maken dat focust op hogere winstmarges en niet langer op meer omzet. Een nobel opzet dat ook andere premiummerken bezighoudt maar die bezitten niet dezelfde renommee en DNA als het oudste automerk ter wereld. Ere wie ere toekomt.

Of en zo ja, welke andere automerken er nog in slagen om terug te keren naar hun roots, is koffiedik kijken. De Franse en Italiaanse merken zijn groot geworden met kleine en betaalbare auto’s. Dat is een stuk moeilijker geworden door de strengere veiligheids- en milieunormen waar nieuwe auto’s moeten aan voldoen en die het voor de constructeurs moeilijk maken om nog geld te verdienen met compacte auto’s.

Dat verklaart waarom heel wat populaire modellen van de markt zijn verdwenen en waarom een nieuwe wagen voor normaalverdieners onbetaalbaar dreigt te worden. Daardoor blijft  autogebruik op termijn niet langer synoniem van autobezit. Dat weerom biedt kansen aan nieuwe initiatieven en heeft Volkswagen geïnspireerd een nieuw en gedurfd concept te ontwikkelen dat er moet voor zorgen dat de band in de fabriek blijft lopen. Wordt vervolgd.