Vanaf 4 juli zal Europa bijkomende importtaksen aanrekenen op elektrische auto’s uit China. ‘Natuurlijk zullen de prijzen voor de consument stijgen’, zegt autojournalist Tony Verhelle.
1. Waarom waren Chinese elektrische wagens deze week plots in het nieuws?
De Europese Commissie kondigde op woensdag 12 juni nieuwe importtarieven aan voor elektrische wagens uit China.
‘In oktober 2023 was Europa al met een onderzoek gestart om na te gaan of de Chinese overheid haar auto-industrie onterecht bevoordeelt’, zegt autojournalist Tony Verhelle. Dankzij subsidies, voordelige leningen, belastingvoordelen en de toegang tot goedkope grondstoffen kunnen Chinese fabrikanten de kostprijs van elektrische wagens flink drukken in vergelijking met Europese concurrenten. ‘In een voorlopige conclusie van haar onderzoek stelt de Europese Commissie nu dat het gaat om oneerlijke subsidiëring, waardoor Europese producenten economische schade dreigen te lijden’, zegt Verhelle. ‘Daarom kondigde Europa nieuwe importtarieven aan voor elektrische auto’s gebouwd in China.’
Vanaf 4 juli zal Europa die zogenoemde ‘voorlopig compenserende rechten’ invoeren, tenminste als de onderhandelingen met Peking niet tot een doeltreffende oplossing leiden.
2. Welke nieuwe importtaksen legt Europa op?
De nieuwe tarieven variëren, afhankelijk van de fabrikant van de elektrische wagens. Voor auto’s van BYD gaat het om 17,4 procent. Voor Geely en SAIC gaat het respectievelijk om 20 en 38,1 procent. Die verschillen hebben te maken met de mate waarin de bedrijven hebben meegewerkt aan het onderzoek van de Commissie. Verhelle: ‘Naarmate bedrijven méér in handen zijn van de Chinese staat, stijgen de importtarieven. Daarom betaalt BYD, dat volledig in privéhanden is, het laagste tarief. Maar toegegeven: het is ingewikkeld.’
Voor Tesla komt er nog een apart tarief. Andere Chinese automerken zullen met 21 à 28 procent belast worden. En voor alle duidelijkheid: deze nieuwe tarieven komen boven op de bestaande importtaks van 10 procent op auto’s afkomstig van buiten de EU. Verwacht wordt dat de nieuwe maatregel jaarlijks 2 miljard euro aan opbrengsten oplevert voor Europa.
Verkiezingen zijn voorbij, nieuwe auto’s worden opnieuw duurder
3. Hoe belangrijk zijn Chinese elektrische wagens voor de Europese automarkt?
Bij de aankondiging van het EU-onderzoek naar Chinese staatssteun stelde commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat de Europese markt ‘wordt overspoeld’ door Chinese elektrische auto’s. Volgens de Vereniging van Europese Autofabrikanten (EAMA) is het marktaandeel van Chinese elektrische wagens in Europa in drie jaar tijd gestegen van 3 procent naar meer dan 20 procent. Er zijn vorig jaar meer dan 438.000 Chinese elektrische auto’s ingevoerd in Europa, goed voor 9,7 miljard euro.
‘Het aandeel groeit fors maar komt van heel laag’, zegt Verhelle. ‘Op dit ogenblik vormt het nog niet zo’n grote bedreiging, maar het grote offensief moet nog beginnen. BYD heeft al een busfabriek gebouwd in Hongarije, gaat een autofabriek bouwen en wil nog een tweede fabriek in Europa openen. Chinese auto’s in de EU maken is trouwens een manier om de nieuwe importtarieven te omzeilen.’
4. Wat is de bedoeling van de nieuwe importtarieven?
Volgens Europees Commissaris voor Economie en Handel Valdis Dombrovskis moeten de importtarieven het gelijke speelveld voor Europese en Chinese fabrikanten herstellen. Onderzoeksinstelling Kiel Institute berekende dat een importheffing van 20 procent de invoer uit China met ongeveer een kwart zal verminderen. Dat kan ademruimte geven aan Europese fabrikanten.
Het risico bestaat dat er een handelsoorlog met China van komt. Peking heeft al gedreigd om de heffingen op cognac serieus te verhogen.
‘Deze maatregel zal natuurlijk Europese fabrikanten helpen om te concurreren’, zegt Verhelle. ‘Maar het risico bestaat dat er een handelsoorlog met China van komt. Peking heeft er al mee gedreigd de heffingen op cognac serieus te verhogen. Anderzijds vallen de Europese tarieven tot 38 procent best mee als je ze vergelijkt met de Amerikaanse heffingen. De Amerikaanse president Joe Biden heeft onlangs importtarieven van 100 procent aangekondigd. Maar dan raak je natuurlijk helemaal verwikkeld in een handelsoorlog.’
5. Zullen de prijzen van elektrische auto’s stijgen?
‘Uiteraard zal de consument meer betalen’, zegt Verhelle. ‘Door de bijkomende importheffing zal de prijs sowieso stijgen. Maar er is meer. Op dit ogenblik worden Europese constructeurs onder druk gezet door hun Chinese concurrenten om ook goedkopere auto’s te gaan maken. Anders worden ze uit de markt geconcurreerd. Maar wanneer de prijzen van Chinese auto’s gaan stijgen, daalt die druk op Europese fabrikanten. Gevolg? Elektrische auto’s blijven duur.’
‘Dat heeft trouwens ook gevolgen voor de Europese klimaatdoelstellingen. Want als je jouw wagenpark snel wilt elektrificeren, helpt een kunstmatige prijsverhoging natuurlijk niet. En dat op het moment dat batterijen toch stilaan goedkoper worden, terwijl zij de zwaarste kostenpost van een elektrische auto uitmaken.’
6. Hoe zijn de reacties in China en Europa op de aankondiging van de nieuwe taksen?
‘Duitsland is tegen’, zegt Verhelle. ‘Zowel voor Volkswagen, BMW als Mercedes is China de belangrijkste afzetmarkt. Duitsland vreest dat China zal antwoorden met heffingen op Europese auto’s, waardoor Europa in eigen vlees zou snijden. Ook Hongarije kant zich tegen de nieuwe maatregel. Het land heeft sowieso een goede relatie met Peking en wil ook Chinese investeringen aantrekken. Zelfs in Frankrijk, dat het initiatief nam voor de nieuwe importheffingen, begint men al serieus terug te krabbelen. Spelers uit de Franse auto-industrie zien ook wel in dat een handelsoorlog op lange termijn slecht is voor iedereen, en stellen dat je beter kunt samenwerken met China dan het land te bekampen.’
China van zijn kant dreigt met een klacht bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en heeft ook al laten vallen dat het tegenmaatregelen overweegt die de Franse landbouwsector en vliegtuigbouwer Airbus zouden treffen.
7. Kan een dialoog tussen Brussel en Peking nog voor een andere oplossing zorgen?
Verhelle denkt van wel. ‘Achter de schermen wordt er druk gelobbyd. China onderhandelt met heel wat Europese constructeurs om de druk op de EU op te voeren en tot een akkoord te komen. De voorbije jaren zijn er ook veel nieuwe samenwerkingsakkoorden gesloten tussen Europese en Chinese constructeurs, vooral op het gebied van elektrische auto’s. Ze raken almaar meer verstrengeld. Dat zal de zaken nog ingewikkelder maken.’
De soep wordt niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend, besluit Verhelle. ‘Ik zou het erg vinden mocht ze zo heet gegeten worden, want ik denk dat we dan in een escalatie belanden waarvan we het einde nog niet zien. Maar ik verwacht dat Europa en China uiteindelijk wel een compromis zullen vinden. En dan is iedereen tevreden.’
