Waarom de cabrio na 120 jaar met uitsterven bedreigd is   

Cabrio’s zijn zo oud als de auto zelf, over hun toekomst is het laatste woord nog niet gezegd. De verkoop is geïmplodeerd en dat roept vragen op. Zijn cabrio’s te duur geworden of is de klimaatverandering de schuldige? Wie zich onbeschermd blootstelt aan de zon loopt immers een verhoogd risico op huidkanker.

Terug in de tijd tot de zomer van 1903. De media sloegen groot alarm en voorspelden min noch meer het einde van de elegante tweewielige paardenkoetsen. Die waren toen erg in trek bij de beau monde voor namiddaguitstapjes in de natuur.

De alarmsignalen waren een reactie op de lancering door Mercedes van de Simplex Touring Car en Simplex Phaeton, twee voertuigen die een nieuw tijdperk inluidden op het vlak van mobiliteit. Beide werden  aangedreven door een verbrandingsmotor, ter vervanging van fysieke paardenkracht. In feite betrof het veredelde paardenkoetsen met vier wielen en een puffende motor waarbij de chauffeur en zijn passagiers waren blootgesteld aan weer en wind. De eerste generatie motoren beschikte immers over te weinig vermogen, lees paardenkracht, om een auto mét dak vleugels te geven. 

Hart zegt ja, verstand zegt nee   

We zijn intussen 120 jaar verder. Personenwagens zijn een dagelijks gebruiksvoorwerp geworden, mét kwaliteiten en tekortkomingen. Zoals wij die ook kennen van koffiezetmachines of smartphones. In het geval van cabrio’s worden voor- en nadelen echter meteen uitvergroot en lopen de meningen over de zin en onzin van dit specifiek gebruiksvoorwerp sterk uiteen. Passie en ratio laten zich moeilijk onder één dak brengen.   

Door hun opvallende verschijning en hoge prijs refereren cabrio’s aan succes en rijkdom. Het is geen toeval dat zij nadrukkelijker in het straatbeeld van Knokke aanwezig zijn dan van Sint-Joost-ten-Node. Zoals het ook geen toeval is dat zij vaak prominent in scène worden gezet in films en reclamespots.

Cabrio’s appelleren ook aan zon en vakantie én waarom het niet toegeven, cabrio’s zijn doorgaans  bloedmooie auto’s. Het ligt dus voor de hand dat zij emoties losmaken, dat zij het hart harder doen slaan en doen vergeten dat zij ook nadelen hebben.

Een cabrio is meestal een 2-zitter en zelden een volwaardige 4-zitter. Omwille van de vormgeving en om gewicht te sparen, houden de ontwerpers de kofferruimte bovendien bewust klein. Als eerste auto in een gezin met kinderen komt hij dus niet in aanmerking. Zelfs met zijn tweetjes met een cabrio op reis gaan, is door de kleine kofferinhoud niet vanzelfsprekend.  

Cabrio’s zijn sowieso een nicheproduct, zij worden in kleine series gebouwd en zijn meestal uitgerust met krachtige motoren en extravagante accessoires zoals het AIRSCARF-systeem dat de nek tijdens het rijden opwarmt. Daardoor zijn cabrio’s fors duurder dan de coupés waarvan zij zijn afgeleid.

Zij creëren ook valse verwachtingen. Aan de ene kant appelleren zij aan zon en vakantie, maar open rijden in volle zon kan felle zonnebrand en, op termijn, zelfs huidkanker tot gevolg hebben. Rijden met de haren in de wind zorgt er ook voor dat je sneller vermoeid raakt en dat je veel meer schadelijke uitlaatgassen inademt.

Cabrio’s werden lange tijd als onveilig bestempeld, maar door de versterkte kooiconstructie is die kritiek niet langer terecht. Raak je betrokken in een ongeval en loopt je cabrio schade op, riskeer je wel langere tijd met een vervangauto te moeten rijden. Het herstellen van de ingewikkelde dakconstructie vergt vakmanschap. Bovendien zijn de wisselstukken niet altijd voorradig én duur.   

Typische vrouwenauto, ja of neen?

Cabrio’s worden vaak afgedaan als een typische vrouwenauto. Dat heeft ermee te maken dat cabrio’s worden vereenzelvigd met zien en gezien worden. Navraag bij de merken levert een gedifferentieerd beeld op. Wie met welke auto rijdt, hangt vooral af van de prijs, het model en merk.  

Bij de Fiat 500 C en MINI Cabrio zijn de vrouwelijke cabriorijders duidelijk in de meerderheid, bij een Aston Martin of Bentley Convertible, Ferrari California, Lamborghini Aventador Roadster of Porsche 911 Cabrio zit meestal een man achter het stuur. Een beperkt aantal merken – denk aan Audi, BMW en Mercedes – biedt zowel 2-zitter roadsters en Gran Turismo’s als royale 4-zitters aan. Die laatste komen wel in aanmerking voor eerste auto in het gezin, al blijft hun beperkte kofferinhoud ook hier een obstakel en/of bron van ergernis.  

Stalen vouwdak terug naar af

Het valt op dat de meeste technische innovaties in het cabrioletsegment op naam staan van Mercedes.  De Duitse autobouwer ontwikkelde in de jaren negentig als eerste het zogenaamde ‘vario’ dak, in samenwerking met de Amerikaanse toeleverancier CTS.

Het stalen vouwdak ontketende een ware revolutie in de cabriowereld. Is de roadster de meest pure vorm van open rijden en bezorgt hij het meeste rijplezier dan biedt de cabriocabriolet twee auto’s voor de prijs van één. Door zijn stalen vouwdak is een cabriocabriolet een auto voor alle jaargetijden: in de winter rijd je met een coupé, in de zomer met een cabrio. Het dak boven het hoofd is gratis!

De stalen dakconstructie neemt echter veel plaats in beslag, is flink zwaarder dan een stoffen dak en zorgt voor een grotere instabiliteit die bijkomende aanpassingen en verstevigingen vereist. Extra’s die de stroomlijn, het gewicht en de prijs van de cabriocabriolet niet ten goede komen. Een en ander heeft ertoe geleid dat deze cabriovariante intussen van de markt is verdwenen. De nadelen waren groter dan de voordelen.

Terugloop van de verkoop     

Zoals gezegd, de cabrioverkoop is het voorbije decennium geïmplodeerd terwijl de SUV-verkoop in stijgende lijn blijft gaan. Werden vorig jaar wereldwijd 15.000 exemplaren van de BMW Z4 verkocht, klokte de plompe BMW X7 af op 60.000 stuks.

De terugloop van de cabrioverkoop heeft ook te maken met de verschraling van het aanbod. Omdat cabrio’s op een beperkte oplage worden gebouwd, zorgen de hoge ontwikkelings- en productiekosten ervoor dat de winstmarge laag is en dat een cabrio vanuit financieel standpunt niet interessant is voor een merk. Dat heeft ervoor gezorgd dat het modellenaanbod drastisch is gekrompen; met name de Franse en Italiaanse volumemerken maar ook de Duitse constructeurs hebben hun cabriogamma fors afgebouwd.

Daar komt bij dat cabrio’s niet populair zijn op de Aziatische en Zuid-Amerikaanse groeimarkten. Het klinkt contradictorisch, maar in zuiderse landen heb je minder aan een cabrio dan in onze contreien  omdat de zon er zo ongenadig schijnt dat open rijden nadelige gevolgen voor de gezondheid kan hebben. Ook de slechte luchtkwaliteit in die landen speelt een nefaste rol. Dat is mede een verklaring voor het feit dat de slechts enkele Aziatische merken (Lexus, Mazda, Nissan) een cabrio in hun gamma hebben.  

Bestsellers die waar voor hun geld bieden

De Top 10 van de meest verkochte cabrio’s in ons land wordt beheerst door de Duitse merken BMW (Z4, 2-reeks cabrio), Mercedes (C- en E-klasse cabrio), MINI, Porsche (911 en 718 cabrio) en VW (T-Roc). Vreemde eenden in de bijt zijn de Fiat (500C) en Mazda (MX-5) waarbij die laatste het dichtst aanleunt bij de eerste generatie Engelse roadsters uit de jaren vijftig en zestig. De lichtgewicht roadster biedt rijplezier vanaf de eerste meter voor minder dan de helft van de prijs van een Porsche 718 Boxter of BMW Z4 M40i.

Die laatste wordt op de achterwielen aangedreven door een krachtige 6-cilinder 3 liter twinturbomotor  met een vermogen van 340 pk. In combinatie met de ZF 8-gangautomaat bekoort die door zijn zeer dynamisch en niettemin comfortabel en veilig rijgedrag. De BMW-baseline ‘Freude am Fahren’ is hier op zijn plaats. De Z4 M40i heeft alle kwaliteiten aan boord die van BMW een sportief premiummerk hebben gemaakt en zal nog lang in de gedachtenis blijven voortleven als de laatste cabrio van BMW met een klassieke 6-cilindermotor in lijn, gehuld in een tijdloos elegant pak.

Zijn opvolger, als die er al komt, zal elektrisch worden aangedreven. Het aanbod aan e-cabrio’s is stand vandaag beperkt tot de Fiat 500e C. In feite gaat het om een coupé met een gigantisch groot stoffen schuifdak. Met een lengte van 3,63 meter is hij een zeer wendbare stadsauto met een WLTP-rijbereik van 185 tot 385 kilometer, afhankelijk van de batterijkeuze, de rijmodus en de weersomstandigheden. Wie constant gebruikmaakt van de ‘Range’-modus mag zich verheugen over een verbruik van 14 à 15 kWh, wat zich vertaalt in een reële autonomie van 250 à 270 kilometer voor de versie met de grote accu. Die laatste weegt zo’n 400 kilogram, bevindt zich in de bodem van de auto en zorgt voor een laag zwaartepunt waardoor de Fiat 500e C grip zat heeft en zich snel, veilig en comfortabel door de bochten laat loodsen. Snelladen kan tot 85 kW aan een publieke laadpaal, thuisladen aan een wallbox tot 11 kW.

Een kat in een zak

Of een cabrio een goede geldbelegging is? Een auto is zelden een goede belegging, tenzij het om een exclusief model gaat dat je voor een vriendenprijs kunt kopen. Dat geldt ook voor cabrio’s waarvan je kunt verwachten dat rijke verzamelaars straks in het rijtje staan – denk aan een Bentley Mulliner Bacalar of een Ferrari Roma Spider. Exclusieve wagens dus die enkel voor de happy few zijn weggelegd. 

Wie denkt met oldtimer cabrio’s veel geld te kunnen verdienen, moet weten dat deze markt enorm veel technische deskundigheid vereist én een wereldwijd vertakt netwerk van behulpzame contacten bij de merken, onderdelenproducenten en autokeuringsdiensten. Wie hoopt om als nieuwkomer in dit gesloten wereldje een slag te kunnen slaan, koopt vaak een kat in een zak en houdt daar een kater aan over.