De nieuwe mobiliteitsminister Annick De Ridder (N-VA) wil de stevige premies voor particulieren die een elektrische wagen aankopen zo snel mogelijk afschaffen. Jochen De Smet, expert elektrische mobiliteit, betreurt dat.
Een premie tot 5000 euro voor elke particulier die een elektrische auto koopt die minder dan 40.000 euro kost. Met die maatregel probeerde de vorige mobiliteitsminister Lydia Peeters (Open VLD) de elektrificatie van het wagenpark in Vlaanderen een duwtje in de rug te geven.
Raad van State scherp voor Vlaamse premie aankoop elektrische wagens
Dat laatste lijkt, ondanks alle kritiek, wel degelijk gelukt.
Volgens cijfers van autofederatie Febiac die de krant Het Nieuwsblad publiceerde, kochten tijdens de eerste negen maanden van 2023 bijna 4000 particulieren een elektrische auto. Tijdens de eerste maanden van dit jaar waren het er al meer dan 10.000. Die spectaculaire stijging is volgens Febiac in belangrijke mate te verklaren door de omstreden premie.
Vraag is dan hoelang dat liedje nog zal duren. Hoe dan ook was het de bedoeling om de premie vanaf volgend jaar te schrappen. De nieuwe mobiliteitsminister Annick De Ridder wil zo lang niet wachten, en onderzoekt de mogelijkheid om de premie ‘de komende weken’ al af te voeren. Een van de argumenten is de hoge kostprijs. Voor deze premie was aanvankelijk een budget van 25 miljoen euro voorzien. Verwacht wordt dat de uiteindelijke kostprijs meer dan 40 miljoen zal bedragen.
Of die stopzetting grote gevolgen zal hebben op de verkoop van elektrische auto’s in Vlaanderen? Een gelijkaardige beslissing in Duitsland deed de markt in elk geval zo goed als imploderen. Toch is er volgens expert elektrische mobiliteit Jochen De Smet één goede reden om aan te nemen dat het hier zo’n vaart niet zal lopen.
‘De belangrijkste drijfveer voor de verkoop in Vlaanderen is de interessante fiscaliteit voor de elektrische bedrijfswagens’, zegt hij. ‘Die 10.000 particuliere aankopen dit jaar, dat is een mooi cijfer, maar het verbleekt tegenover de ongeveer 90.000 elektrische bedrijfswagens die er in dezelfde periode werden verkocht. Voor het algemene plaatje is het vooral belangrijk dat dit fiscale systeem behouden blijft. Tegelijk is het jammer dat de nieuwe Vlaamse regering nog nauwelijks maatregelen overhoudt om ook particulieren aan te moedigen om de stap te zetten. Want ongetwijfeld zal het schrappen van die premie gevolgen hebben voor de verkoop door particulieren. Volgend jaar verwacht ik hoe dan ook een sterke terugval, richting de cijfers van 2023.’
Elektrische auto’s zijn Vlaanderen ook vrijgesteld van verkeersbelasting. Maar ook aan die maatregel wil deze regering een eind maken.
Jochen De Smet: Juist, en ook dat zal ongetwijfeld een impact hebben. Blijkbaar vindt deze Vlaamse regering het nodig om alle maatregelen voor de vergroening van het transport te schrappen en denkt ze dat de federale fiscale maatregel voor bedrijfswagens volstaat. Dat betreur ik. Ons land behoort op het vlak van elektrificatie van het wagenpark tot de Europese top. Voor de zomer was ongeveer 30 procent van de nieuwe inschrijvingen een elektrisch voertuig. Ondertussen is dat al bijna 40 procent. Niet veel Europese landen doen beter, maar blijkbaar vindt men het niet belangrijk om die koppositie te behouden en ambitie te tonen.
Misschien wil de Vlaamse regering een scenario als dat van de zonnepanelen voorkomen?
De Smet: Met permissie, maar daar is het systeem van premies voor goedkopere elektrische auto’s absoluut niet mee te vergelijken. Deze premie heeft tot nu toe ongeveer 40 miljoen gekost. In het geval van de zonnepanelen ging het over een put van meer dan 9 miljard.
Is de hoge kostprijs van elektrische auto’s geen probleem dat de markt zelf zal oplossen? De nieuwe, volledig elektrische Renault 5 zal nog 25.000 euro kosten. In dezelfde prijsklasse komen binnenkort ook Volkswagen, Fiat en Citroën met een kleinere elektrische wagen.
De Smet: Het klopt dat elektrische auto’s steeds goedkoper zullen worden, ook al omdat de prijs van de batterijen snel daalt. De komende jaren zal ook het aanbod aan tweedehandswagens groter worden. Al die evoluties samen zullen ervoor zorgen dat de markt er over een aantal jaren helemaal anders zal uitzien. Maar zover zijn we nog lang niet.
