Springt voor Europese merken het licht op rood voor groene (elektrische) auto’s?  

Volkswagen Group gaat 60 miljard investeren in nieuwe verbrandingsmotoren, ten koste van geplande investeringen in de ontwikkeling van elektrische auto’s. Ook bij Volvo Cars kondigt zich een strategiewissel aan nadat eerder Mercedes-Benz een bocht had gemaakt. Wat is er aan de hand in autoland?

Het gaat de verkeerde kant op voor de elektrische auto in Europa. In mei jl. daalde de BEV-verkoop met 12 procent en bedroeg het BEV-marktaandeel 12,5 procent tegenover 13,8 procent in 2023. Een en ander zorgt ervoor dat de band af en toe stilstaat in de Duitse autofabrieken waar elektrische modellen worden geproduceerd. De terugloop in de verkoop heeft te maken met het afschaffen of verminderen van de elektropremie waardoor elektrische auto’s nog duurder zijn geworden dan zij al waren.

Enkel in landen waar de overheid financiële tussenkomsten verleent, stijgt de BEV-verkoop. Zoals in België bijvoorbeeld, met dank aan demissionair Vlaams mobiliteitsminister Lydia Peeters wier initiatief echter niet de verhoopte stemmenwinst heeft opgeleverd.    

Streep door de rekening

De terugloop van de BEV-verkoop is een dikke streep door de rekening van de Europese automerken. Om de zeer strenge Europese CO₂-doelstellingen te kunnen bereiken, hebben zij de voorbije jaren zeer zwaar geïnvesteerd in de elektrificatie van hun vloot. Daarnaast hebben zij een hele reeks kleine modellen met een verbrandingsmotor uit hun aanbod geschrapt.

Voor goedkope modellen loont de ombouw van kleine benzine- en dieselmotoren zich niet voor de automerken. Rekenen zij de extrakosten voor de ombouw door aan de klant haakt die af. Nieuwe auto’s zijn de voorbije vijf jaar gemiddeld zo’n 40 procent duurder geworden. In een land als het onze met een verhoudingsgewijs extreem hoog aantal bedrijfswagens zijn de gevolgen minder dramatisch dan in onze buurlanden, maar toch. Voor de meeste particulieren wordt een nieuwe auto stilaan onbetaalbaar.

Een elektrische auto is dat al altijd geweest. Die blijft veel duurder dan een vergelijkbare diesel- of benzinewagen, de beloofde egalisering van de prijzen van een benzine- en elektrowagen is uitgebleven. De zoveelste woordbreuk van de kant van de automerken. Bovendien blijft het aanbod aan goedkope EV’s zeer beperkt en is het niet attractief.

De Europese constructeurs hebben ervoor gekozen om in eerste instantie grote en dure elektrische modellen op de markt te brengen waardoor de voorspelde doorbraak van de e-auto in Europa is uitgebleven.  

Met name Audi en VW die van elektrificatie een topprioriteit hebben gemaakt, worden geconfronteerd met overproductie en zijn verplicht de band geregeld stil te zetten en tijdelijke werkloosheid in te voeren. 

Beterschap is niet meteen in zicht en dat verplicht de constructeurs ertoe hun strategie ingrijpend te herzien. Als eerste heeft Mercedes-topman Ola Källenius Benz een bocht gemaakt door een kruis te maken over zijn ‘Electric Only’ plan. “Wij blijven benzine- en dieselauto’s verkopen zolang de klant die vraagt!” Nogal wiedes voor een merk dat hofleverancier is van  koningen en presidenten over de hele wereld, ook in de armste landen waar elektrificatie geen issue is.

Källenius heeft ook beslist om de ontwikkeling van een specifiek e-platform voor de toekomstige grote elektrische modellen van het merk met onmiddellijke ingang stop te zetten. Blijkt dat die voortaan zullen gebruikmaken van een platform dat geschikt is voor zowel traditionele als alternatieve aandrijving. Ook qua look & feel moeten de EQ-modellen voortaan meer gelijkenis vertonen met het meer klassieke verschijningsbeeld van de benzine- en dieselmodellen van Mercedes.     

Recent heeft ook Volkswagen een strategiewissel aangekondigd. De Duitse autogroep gaat 60 miljard investeren in de ontwikkeling van nieuwe verbrandingsmotoren, geld dat in mindering wordt gebracht van het budget voor het elektrificatieproject.

De beslissing gaat ten koste van toekomstige e-modellen van Audi, Bentley, Cupra, Lamborghini, Porsche, Seat, Skoda en VW. De satellietmerken betalen de rekening voor overhaaste beslissingen in de nasleep van dieselgate. De toenmalige topman Herbert Diess  ging ervan uit dat 80 procent van zijn verkochte auto’s tegen 2030 full electric zouden zijn. Een foute inschatting zo blijkt nu. Tijdens de eerste vier maanden van dit jaar implodeerde de verkoop van de ID.3 en ID.4 met respectievelijk 31 en 41 procent.   

Is Volvo een Europees of Chinees merk

In navolging van Mercedes en Volkswagen heeft ook Volvo Cars zopas een strategiewissel aangekondigd. Volgens vicepresident Björn Annwall zal Volvo ook na 2030 nog mild hybrids en plug-in hybrids produceren en verkopen. “De elektromarkt is kleiner en de concurrentiestrijd harder dan wij hadden ingeschat.”

Volvo behoort nochtans tot de betere van de klas. De compacte EX30 is een succesnummer en behoort tot de best verkopende BEV’s in Europa, na de Tesla Model Y en Model 3. Met die kanttekening dat Volvo voor de volle 100 procent eigendom is van de Chinese autogroep Geely en dat de EX30 in China van de band loopt.  

Het is koffiedik kijken of het succes van de Volvo EX30 blijft aanhouden wanneer straks bijkomende importheffingen van 17,4 tot 38,1 procent op auto’s made in China van kracht worden. Die zullen daardoor fors duurder worden in Europa. Dat geldt ook voor de modellen die Europese merken in China produceren, met name de nieuwe elektrische MINI, de BMW iX3, Cupra Tavascan, Dacia Spring alsook de nieuwe Smart-modellen. Volkswagen produceert veruit de meeste auto’s in China maar verkoopt die uitsluitend op de Chinese markt.

Hoe heet wordt de soep gegeten  

Nog is het niet zover. Normaal gezien zal de Europese Commissie volgende week een princiepsbeslissing nemen, waarna hooggeplaatste Europese ambtenaren aan tafel gaan zitten met de Chinese constructeurs. Een definitieve beslissing wordt verwacht in het najaar én moet de goedkeuring wegdragen van alle 27 lidstaten van de Europese Unie. Dus ook van de Duitse regering.   

Off the record is te horen dat achter de schermen op het hoogste niveau wordt onderhandeld om tot een vergelijk te komen. Afgelopen week was de groene Duitse minister van Economie en Klimaat Robert Habeck op werkbezoek in Peking, in een poging een handelsoorlog te voorkomen. Die kan desastreuze gevolgen hebben voor de Duitse autonijverheid en daar een sociaal bloedbad aanrichten en dat op een zeer ongunstig moment. Volgend jaar hebben in Duitsland verkiezingen plaats voor een nieuw parlement.

De machtige Duitse autolobby oefent zware druk uit op de Bondsregering en de oppositiepartijen CDU/CSU om de Europese Commissie alsnog te doen afzien van bijkomende importheffingen op Chinese auto’s. Volgens gezaghebbende Westerse waarnemers lijkt het weinig waarschijnlijk dat de Chinese overheid zal ingaan op de eis van de Europese Commissie om haar subsidiebeleid aan te passen.

Licht op rood voor groen   

Houdt Peking voet bij stuk kan dat leiden tot een politieke machtsstrijd tussen Duitsland en lidstaten zonder een eigen automobielnijverheid. Voor de nieuwe Europese Commissie wordt dit dossier een eerste vuurproef.

De demissionaire Commissie had van de uitvoering van de Green Deal een prestigeproject gemaakt. Dat Europees beleids- en actieplan legt de Europese autoconstructeurs zeer strenge CO₂-doelstellingen op, bedoeld om de klimaatverandering af te remmen – conform de aanbevelingen van het Parijse Klimaatakkoord 2050.

Het plan stuitte van meet af aan op felle weerstand van de machtige Europese autolobby en die aversie is in de loop der jaren alleen maar toegenomen. De elektrificatiegedachte heeft evenmin de harten van de Europese consumenten kunnen veroveren. Om de gekende redenen.

De stroomversnelling is uitgebleven en verplicht de Europese constructeurs er nu toe hun strategie ingrijpend te wijzigen. Zij moeten, langer dan voorzien, blijven investeren in de ontwikkeling van verbrandingsmotoren en milieuvriendelijke e-fuels.

Bij almaar meer Europese automerken gaat het licht op rood voor groene, lees elektrische auto’s en dat is slecht nieuws voor de toekomst van onze planeet. Het is uitkijken naar een reactie van de nieuwe Europese Commissie op de strategiewissel van Volkswagen & Co. Die staan met de rug tegen de muur en vechten voor hun voortbestaan in een geglobaliseerde wereld waarin de rol en macht van Europa almaar kleiner wordt en de Europese automerken niet langer toonaangevend zijn op het vlak van technologische innovatie. Van voorlopers zijn zij meelopers geworden.

Top 10 best verkopende full electric wagens in Europa in 2023

Tesla blijft met voorsprong de nummer één in Europa. Volvo volgt op plaats drie, als eerste Europees merk met die kanttekening dat Volvo Cars voor de volle 100 procent eigendom is van de Chinese autogroep Geely en dat de EX30 in China wordt gebouwd. MG is de nummer één onder de Chinese merken in Europa.