Is de nieuwe Tonale de laatste reddingsboei voor het zwalpende Alfa Romeo?

Weinig merken hebben meer autogeschiedenis geschreven en roepen meer emoties op dan Alfa Romeo. Of dat als referentie volstaat om te kunnen overleven is onzeker. Binnen de fusiegroep Stellantis worden de merken afgerekend op hun individuele prestaties en die zijn ondermaats bij Alfa Romeo. De nieuwe Tonale PHEV vormt het enige lichtpunt.

De cijfers spreken voor zich: in 2018 werden in ons land 3011 nieuwe Alfa’s ingeschreven, in 2019 waren er dat nog maar 1935. In 2020 zakte het aantal inschrijvingen naar 1254 eenheden, in 2021 naar 801. Vorig jaar was er een minieme stijging met 25 eenheden naar een totaal van 826. Alfa behaalde daarmee een marktaandeel van 0,23 procent, goed voor plaats 34 in de ranking van best verkopende automerken in ons land. Alfa heeft betere tijden gekend.    

Kentering ten gunste

In een persmededeling van 6 januari 2023 is niettemin sprake van een ‘indrukwekkende groei van 81 procent.’ Volgens managing director Milosz Tomanek is “Alfa Romeo op weg naar een metamorfose.” Hoe dit te rijmen valt met de hierboven geciteerde Febiac-statistieken? Volgens Alfa-woordvoerder Didier Blokland baseert de persmededeling zich op het aantal bestellingen in 2022 ten opzichte van 2021 en niet op de officiële inschrijvingen. Orders zijn één zaak, officiële statistieken een andere. Die laatste worden openbaar gemaakt en kunnen worden geverifieerd op hun juistheid wat niet mogelijk is met bestelorders van een automerk.    

Voor wat betreft de maanden januari en februari 2023 stijgen de inschrijvingen met 56 en 68 eenheden ten opzichte van januari en februari 2022. Alfa klimt daardoor naar plaats 30 met een marktaandeel van 0,32 procent. Verantwoordelijk voor die ‘metamorfose’ is volgens Blokland het succes van de Tonale, sinds vorige zomer op de markt en nu al goed voor meer dan 65 procent van de Alfa-verkoop in ons land. Met de komst van de plug-in hybrideversie zal het Tonale-aandeel nog stijgen.

Dat is nogal wiedes: de twee andere Alfa-modellen, Giulia en Stelvio, gaan hun zevende levensjaar in en zijn nog altijd niet leverbaar als plug-in hybride. Daardoor komen zij niet in aanmerking voor fiscale aftrekken en maken zij geen schijn van kans op de belangrijke bedrijfswagenmarkt die goed is voor meer dan twee derde van de nieuwe inschrijvingen in ons land. Bovendien heeft Alfa de prijzen van voornoemde modellen de voorbije jaren fors verhoogd waardoor die voor particuliere klanten gewoon te duur zijn geworden.

Conclusie: binnen het Alfa-gamma is enkel de Tonale leverbaar als plug-in hybride en dat op een moment dat iedereen de mond vol heeft van deels of volledig elektrische aandrijving en de meeste merken over een ruim aanbod aan PHEV- en BEV-modellen beschikken. Alfa kijkt met andere woorden aan tegen een technologische achterstand die stilaan gênant wordt en niet goed te praten valt. Ook niet door de beste verkoper.   

Op korte termijn is er geen beterschap in zicht. Binnenkort stelt Alfa een facelift voor van de Giulia en Stelvio en dat is het dan voor 2023. In de uitnodiging voor het event wordt het journaille aangesproken met ‘Best medewerker’. Een klap in het gezicht van elke onafhankelijke autojournalist en een gegronde reden om daar weg te blijven. Er is ook iets mis met de vertaling. In de Franstalige versie luidt de aanhef immers ‘Chère collaboratrice/Cher collaborateur’. Bovendien lijkt het op dat Alfa ervan uitgaat dat er in Vlaanderen geen vrouwelijke autojournalisten zijn.     

Voor wat hoort wat  

Het is dus wachten op een nieuwe compacte SUV van Alfa, op basis van een Stellantis-platform. Wanneer die effectief op de markt komt, is koffiedik kijken. Niemand die nog geloof hecht aan de beloften ter zake, ook al komen die dit keer uit de mond van Jean-Philippe Imparato. De nieuwe Alfa-baas is misschien wel de meest succesvolle manager binnen Stellantis. De vertrouweling van topman Carlos Tavares heeft in een vorig leven Peugeot nieuw leven ingeblazen.

Of Imparato die krachttoer kan herhalen bij Alfa? De feiten op een rijtje. Het gamma bestaat uit drie modellen waarvan de Giulia en Stelvio inmiddels zeven jaar op de markt zijn. Blijft over de Tonale die vorige zomer, met drie jaar vertraging, zijn debuut maakte. 

Qua look & feel is de Tonale zonder twijfel een schot in de roos, een lust voor het oog en een hebbeding dat menig vrouwen- en mannenhart sneller doet slaan. Compact van buiten biedt hij binnenin veel plaats. Het dashboard bekoort door zijn klassiek design, de startknop zit links onderaan op het stuurwiel. Typisch Alfa. Twee schermen houden de bestuurder bij de les, het grote centrale scherm is onderaan voorzien van een reeks knoppen voor het bedienen van essentiële functies, wat het bedieningscomfort ten goede komt. De kwaliteit van de gebruikte materialen en afwerking maken een goede indruk, de sportstoelen geven een uitstekende ondersteuning aan het lichaam.

Het slechte nieuws is dat de Tonale een afgeleid model is van de Jeep Compass en daardoor de hoge verwachtingen op het gebied van prestaties en puur rijplezier niet kan waarmaken. Het ontbreekt de nieuwkomer aan dynamiek en sportiviteit, twee specifieke kenmerken van het oorspronkelijke DNA van Alfa. De Tonale is te zwaar en te log. En ook te duur in vergelijking met zijn directe concurrenten die technologisch verder staan. Voor wat hoort wat!     

Eén autogroep en 14 merken

Anno 2023 is Alfa Romeo een van de 14 merken van Stellantis. De fusiegroep is tot stand gekomen in 2021, na het samengaan van PSA (Citroën-DS-Peugeot-Opel-Vauxhall) met FCA (Abarth, Alfa Romeo, Chrysler, Dodge, Fiat, Jeep, Lancia, Maserati, RAM).

Door de fusie werd Stellantis de nummer drie in de wereld en kregen de Franse merken toegang tot de belangrijke Amerikaanse markt. Een poging om voet aan de grond te krijgen op de Chinese markt was eerder mislukt.

Wij zijn nu twee jaar verder en stellen vast dat de fusiegroep af te rekenen heeft met de gebruikelijke groeipijnen die gepaard gaan met zo’n ingewikkelde operatie. Hoe verzoen je de Amerikaanse, Duitse, Franse en Italiaanse bedrijfsculturen met elkaar en hoe krijg je alle neuzen snel in dezelfde richting? Pas facile.

De fusiegroep kreeg bovendien af te rekenen met de nefaste gevolgen van corona en een tekort aan halfgeleiders en kabelbomen. Een en ander stuurde de productieplanning in de war en dat zorgde voor lange levertermijnen en ontevreden klanten.

Goede winstresultaten

Van topman Tavares is geweten dat hij een koele cijferaar is, een kostenkiller bovendien die meteen resultaat wil zien. Hij wordt dit jaar 65 en wil nog een paar jaar het onderste uit de kan halen vooraleer zich terug te treken op zijn landgoed in het Portugese binnenland.

Afgaande op de goede winstresultaten gaat het Stellantis voor de wind en presteert het ter zake beter dan zijn Duitse en Franse concurrenten. Natuurlijk heeft de autogroep maximaal geprofiteerd van de steunmaatregelen van de Duitse, Franse en Italiaanse overheden tijdens corona en heeft Stellantis van de schaarste op de automarkt gebruikgemaakt om (goedkope) modellen met een lage winstmarge af te voeren en de prijzen van zijn populaire modellen te verhogen.

Nu die steunmaatregelen een voor een wegvallen en de particuliere autoverkoop niet herneemt, moet blijken of Stellantis ook in die nieuwe constellatie succesvol blijft en of de satellietmerken erin slagen de verwachte tsunami van goedkope, goed uitgeruste modellen uit China op te vangen.   

Topman Tavares kiest alvast voor de vlucht vooruit en wijst met een verwijtende vinger naar Europa dat volgens hem te weinig onderneemt om de Europese autobouwers te steunen, lees te beschermen. Hij bezorgt zich op die manier een alibi wanneer hij straks fabrieken moet sluiten. 

Wie van de drie

Of wanneer hij straks kleur moet bekennen wat betreft de toekomst van de sportieve (luxe)merken Alfa Romeo, Lancia en Maserati binnen Stellantis. Het is immers weinig waarschijnlijk dat er op termijn plaats is voor drie nichemerken met een vrij gelijkaardig profiel binnen de autogroep. Afgaande op de resultaten van de voorbije jaren maken Lancia en Maserati de grootste kans op een revival. In die zin is de Tonale wellicht de laatste reddingsboei voor het zwalpende Alfa en zijn capitano Imparato. In Italië maar ook daarbuiten leeft de hoop dat die zich opnieuw tot redder in nood ontpopt. Wij gunnen het de trouwe Alfa-fans van harte.