Gelekte interne Tesladocumenten in de Duitse zakenkrant Handelsblatt bevestigen het vermoeden dat het rijhulpsysteem Autopilot aan de basis ligt van een reeks zware en minder zware verkeersongevallen. Tesla heeft een oorzakelijk verband steeds ontkend maar de geheime documenten laten een andere klok luiden. Er dreigt imagoverlies voor het revolutionaire automerk.
Tesla, de merknaam verwijst naar de wetenschapper en uitvinder van de wisselstroommotor Nikola Tesla, komt de verdienste toe de automobielwereld te hebben gerevolutioneerd in een richting die mens en natuur ten goede komt. Elektrische aandrijving is dé toekomst. Door de productie- en distributieprocessen efficiënter en goedkoper te maken, heeft Tesla bovendien aangetoond dat met elektrische auto’s ook geld te verdienen valt.
Het moet een enorme genoegdoening zijn voor Teslatopman Elon Musk dat met Model Y, voor de eerste keer in de naoorlogse geschiedenis, een elektrische wagen de best verkochte auto ter wereld is. En dat de beurswaarde van Tesla groter is dan die van alle Europese automerken samen.
Klachten worden niet schriftelijk beantwoord
Het slechte nieuws voor Tesla is dat de gezaghebbende Duitse zakenkrant Handelsblatt afgelopen vrijdag de inhoud van zo’n 100 gigabyte interne (geheime) documenten heeft gepubliceerd waaruit blijkt dat het rijhulpsysteem Autopilot van Tesla niet altijd en overal feilloos werkt en allicht een 1000-tal ongevallen heeft veroorzaakt.
Blijkt dat vele duizenden Teslarijders al jaren hun beklag maken over het feit dat het rijhulpsysteem soms, zonder enige aanleiding, een noodrem uitvoert of de auto plots doet versnellen in plaats van af te remmen. Daardoor kunnen (levens)gevaarlijke situaties ontstaan en komt de veiligheid op de weg ernstig in gevaar. Om nog te zwijgen over het menselijk leed en de materiele en financiële schade die hiervan het gevolg kunnen zijn.
Tesla heeft altijd ontkend dat er een oorzakelijkheid verband bestaat en heeft nooit schriftelijk op de klachten geantwoord. In het beste geval gebeurt dat mondeling, zonder in detail te treden over de grond van de klacht. Rapporten over de klachten zijn geheim en enkel voor intern gebruik bestemd.
Handelsblatt
Een 10-koppig redactieteam van het Handelsblatt heeft gedurende zes maanden zo’n 3.000 meldingen van klachten en 1.000 ongevallendossiers geanalyseerd en heeft ook persoonlijk contact gehad met Teslarijders die slachtoffer zijn geworden van een ongeval. Een samenvatting van die gesprekken, met vermelding van de identiteit van de gedupeerden, maakte deel uit van het dossier in de vrijdagkrant van het Handelsblatt.
In een voorwoord deelde de hoofdredactie mee dat zij de Tesladirectie weken geleden een 65-tal concrete vragen had overgemaakt met betrekking tot de klachten- en ongevallendossiers en daar geen antwoord op heeft ontvangen.
De Tesladirectie liet via haar advocaat weten dat zij van plan is gerechtelijke stappen te ondernemen tegen het Handelsblatt omdat de krant zich baseert op interne documenten die zij heeft ontvangen van een zogenaamde klokkenluider. Wat in strijd is met de internationale wetgeving, tenzij ‘het algemeen maatschappelijk belang de publicatie rechtvaardigt’.
In dit concreet geval gaat het om een reëel gevaar voor de verkeersveiligheid en dat lijkt mij een item van algemeen maatschappelijk belang te zijn.
Wereldverbeteraar met langetermijnvisie
Het is niet de eerste keer dat Tesla onder vuur ligt voor de manier waarop het omgaat met en reageert op kritiek. Met name topman Elon Musk staat erom bekend dat hij zich gedraagt als een verlicht despoot die furieus reageert op elke vorm van kritiek, die over alles en iedereen een uitgesproken mening heeft en vaak een loopje neemt met de waarheid. ‘Het doel heiligt de middelen’ aldus het credo van inmiddels één van de rijkste mensen van de wereld.
De charismatische uitvinder-pionier, in 1971 in Pretoria geboren uit een Zuid-Afrikaanse vader en Canadese moeder, verdiende zijn eerste sporen én geld met de verkoop van zijn internetbedrijf Zip2 en online betaalplatform PayPal. In 2002 verwierf Musk het Amerikaanse staatsburgerschap en richtte hij SpaceX op dat voor rekening van de NASA bemande ruimtecapsules bouwt en lanceert.
In 2004 werd hij voorzitter van de startup Tesla die in geen tijd de machtsverhoudingen binnen de internationale autowereld overhoop haalde en een nieuwe hiërarchie creëerde. In interviews uit die tijd bestempelde Musk zichzelf als een wereldverbeteraar met een langetermijnvisie, een verhaal waarmee hij zich een milieuvriendelijk imago wist op te bouwen. Met name jonge kaderleden zagen in hem het prototype van de jonge, succesvolle ondernemer die met één briljante idee het aanzien van de wereld verandert en daar stinkend rijk van. In die zin herinnert zijn carrièreverloop aan dat van Bill Gates, Steve Jobs of Mark Zuckerberg.
Revolutionair in zijn denken en handelen
Musk zorgde niet alleen voor een stroomversnelling in de elektrificatie van de auto, hij introduceerde ook efficiëntere productiesystemen en gaf opdracht om essentiële onderdelen zoals de batterijen zelf te ontwikkelen en te fabriceren. Daardoor is Tesla veel minder afhankelijk van toeleveranciers die over de hele wereld verspreid zijn en vaak eigen standaarden hanteren.
Tesla daarentegen gebruikt één systeem op basis van één standaard. Het beschikt bovendien over een eigen netwerk van superchargers vlakbij belangrijke verkeersknooppunten én zakenhotels. Tesla-rijders kunnen er tijdens het laden een koffie drinken of een snelle lunch gebruiken.
Lieten de kwaliteit en betrouwbaarheid van de eerste Teslamodellen te wensen over, zijn die er met de introductie van Model 3 en Y sterk op vooruitgegaan. De kwaliteit van materialen en afwerking bereikt stilaan het niveau van de Duitse merken. Op het vlak van connectiviteit, prestaties, verbruik en actieradius scoren zij zelfs beter dan hun directe concurrenten. Volgens gezaghebbende experten bedraagt de technologische voorsprong van Tesla nog altijd drie jaar, wat overeenstemt met de halve levensduur van een automodel.
Het schrikt Teslarijders blijkbaar niet af dat zij niet terecht kunnen bij eigen merkdealers; software-updates gebeuren sowieso over the air, zonder tussenkomst van een merkdealer. In de filosofie van Musk kost een eigen dealernet te veel geld en is zijn sales- en distributiemodel efficiënter en daardoor winstgevender. Daardoor kan Tesla het zich veroorloven om zijn prijzen te verlagen en zo de druk op zijn concurrenten op te voeren.
Hoe groot is de (imago)schade voor Tesla?
Een en ander heeft ertoe geleid dat Tesla de onbetwiste nummer één in de wereld is inzake elektrische aandrijving en connectiviteit, mét eigen auto- en batterijfabrieken in Duitsland en China. Daarmee is de honger van Musk echter niet gestild. Die droomt er al langer van om ook de nummer één te worden op het vlak van autonoom rijden, volgens hem dé sleutel tot toekomstig succes.
Het Amerikaanse organisatieadviesbureau McKinsey heeft berekend dat de autosector tussen 2010 en 2020 zo’n 106 miljard dollar heeft geïnvesteerd in de ontwikkeling van rijhulpsystemen die autonoom autorijden mogelijk moeten maken. Voorlopig is er van een doorbraak nog geen sprake.
Ook Tesla heeft van autonoom autorijden een topprioriteit gemaakt. Ons baserend op uitspraken van Musk uit 2015 zou dit al lang dagelijkse kost moeten zijn maar zoals zo vaak heeft hij ook die belofte niet kunnen inlossen.
Sterker nog, op basis van de gelekte documenten blijken Tesla’s rijhulpsystemen Autopilot en FSD (Full Self Driving) niet altijd en overal 100 procent betrouwbaar te zijn. De voorbije jaren zouden die een duizendtal verkeersongevallen hebben veroorzaakt waarvan sommige met dodelijke afloop.
Heel wat slachtoffers hebben intussen een proces aangespannen tegen Tesla en ook de Amerikaanse overheid heeft een onderzoek geopend naar de werking en betrouwbaarheid van het systeem. Voor Tesla komt de publicatie van de interne documenten daarom op het slechtst mogelijke moment.
Van Amerikaanse overheidsinstellingen en rechters is geweten dat zij hard optreden tegen bedrijven die verborgen gebreken of de gebrekkige werking van hun producten relativeren of bewust verzwijgen en op die manier de gezondheid of veiligheid van de Amerikaanse burger in gevaar brengen.
Het is ook uitkijken naar een reactie van Europa én van de Duitse concurrenten van Tesla die in een recent verleden om de haverklap voor schut werden gezet door de Amerikaanse autobouwer. Wordt vervolgd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier