Het einde van de Jaguar F-TYPE: een afscheid in schoonheid, met pijn in het hart

Er zijn van die automodellen die een blijvende herinnering zijn aan een tijdperk of een merk. Zoals in het geval van de E-TYPE van Jaguar. Naar aanleiding van het laatste modeljaar van zijn opvolger en van 75 jaar sportwagens brengt Jaguar speciale versies uit van de F-TYPE. Zij vormen ook het einde van het tijdperk van de verbrandingsmotor.

Er is een tijd van komen en gaan. In het geval van de transitie van verbrandings- naar elektromotoren verloopt de omslag met horten en stoten. Beleidsmakers en autoconstructeurs zijn het duidelijk oneens over de timing en te volgen weg naar een klimaatneutrale samenleving.

Met zijn beslissing om vanaf 2025 enkel nog elektrische auto’s te bouwen, heeft Jaguar vorig jaar aangegeven het voortouw te willen nemen in die transitie die moet uitmonden in zero-uitstoot. Een moedige beslissing van een merk dat internationale naam en faam heeft verworven met luxueuze, sportieve twee- en vierdeursmodellen, maar sinds enkele jaren een mindere periode doormaakt.

De concurrentiestrijd in het premiumsegment is ongenadig. Bovendien lijdt Jaguar onder de gevolgen van de Brexit. Die heeft zware schade toegebracht aan Engelse bedrijven die leven van export.

Nichemerk met exclusief karakter

De eerste Jaguar rolde in 1935 van de band en was het geesteskind van sidecarsfabrikant William Lyons. Nauwelijks één jaar later won Jaguar de RAC-rally, de eerste in een lange reeks overwinningen in alle mogelijke autosportdisciplines. De meest memorabele zege is die van de XJR-9LM in de 24 Uren van Le Mans in 1988. Wat ontbreekt op het palmares is een zege in een Grote Prijs of een wereldtitel in de F 1.   

Na de Tweede Wereldoorlog maakte Jaguar snel naam met zijn sportieve modellen met een hoog aristocratisch gehalte bij de Europese beau monde, voor wie een Rolls-Royce of Bentley te groot of te duur was.

De bekendste Jaguar is zonder twijfel de E-TYPE die in 1961 op de markt kwam als coupé en cabrio. Met zijn oneindig lange snuit en sierlijk silhouet behoort de E-type tot een van de meest markante sportwagens uit de naoorlogse geschiedenis. Van de E-TYPE werden zo’n 70.000 exemplaren gebouwd.

Na de productiestop in 1974 was het wachten tot 2013 voor een opvolger in de vorm van de F-TYPE, een sportwagen op maat van de sportieve gentleman: snel, veilig, comfortabel én exclusief. De F-TYPE was duidelijk uit een ander hout gesneden dan gelijkaardige coupés van Duitse of Italiaanse makelij en droeg de signatuur van de toenmalige director of design Ian Callum. Die was eerder aan de slag bij Aston Martin waar hij de DB7, DB9 en Vanquish had getekend. Ian Callum wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke designers van zijn generatie en heeft veel bijgedragen aan de revival van Jaguar na de overname door Tata Motors in 2008.

De tweede generatie F-TYPE vierde zijn wereldpremière op het Autosalon van Brussel 2020 en bevatte vooral onderhuids talrijke nieuwe elementen. De vertrouwde zescilinder moest plaatsmaken voor een fiscaal interessantere viercilinderturbomotor (300 pk), aan de krachtige V8-compressiemotoren werd niet geraakt, een geste in de richting van een trouw publiek dat in de F-type een alternatief ziet voor de Porsche 911 turbo. Wie voor een V8 kiest, kan ook kiezen tussen achterwiel- of vierwielaandrijving. Voor wie het interesseert: in zijn krachtigste versie sprint de F-TYPE R in 3,7 seconden van 0 naar 100 km/u, zijn topsnelheid is elektronisch begrensd tot 300 km/u.    

Uiterlijk verschilt de tweede generatie door een grotere grill, nieuwe getekende matrix-led-koplampen die de sportwagen nog breder doen lijken dan die al is. De nieuwe achterlichten refereren naar die van de elektrische I-Pace.

De al bij al beperkte cosmetische ingrepen hebben van de F-TYPE een voleindend kunstwerk op wielen gemaakt dat zowel kracht als elegantie uitstraalt en alleen maar bewonderende blikken opwekt. Ook binnenin is er niet veel veranderd ten opzichte van de eerste generatie. Waarom ook. Het is heerlijk toeven in de F-TYPE. Ergonomie en afwerking zijn top, de sportzetels geven prima ondersteuning aan het lichaam en het HD virtuele dashboard met 12,3 inch scherm kan naar wens worden geconfigureerd.

75 jaar sportwagens

Ter gelegenheid van het laatste modeljaar van de F-TYPE en 75 jaar sportwagens brengt Jaguar een reeks speciale reeksen F-TYPE 75 en F-TYPE R 75 uit, aangedreven door een 5.0 V8-compressormotor met een vermogen van respectievelijk 450 en 575 pk, als Coupé en Convertible. De nieuwkomers zijn vanaf nu leverbaar en kosten, afhankelijk van het vermogen, 106.600 en 136.300 euro. De instapprijs is, gezien de prestaties en het exclusief karakter van deze final edition, een weggeefprijs.

Het laatste modeljaar is beschikbaar als F-TYPE 75 en F-TYPE R 75, zij onderscheiden zich door unieke designelementen voor het exterieur en interieur zoals suède hemelbekleding, hoogwaardig Windsor-leder, een silhouetmotief op de centrale console en roestvrije drempelplaatjes. De R- en R-Dynamic-logo zijn nu in zwarte en grijze accentkleuren in plaats van rood en groen, de centrale uitlaatpijp is vervangen door vier uitlaten.

Voor een kennismaking met de final edition van de F-TYPE krijg ik de F-TYPE R 75 ter beschikking, de krachtigste versie met een 5.0 V8-compressormotor met een vermogen van 575 pk en een koppel van 700 Nm. Die is standaard uitgerust met vierwielaandrijving wat geen overbodige luxe is voor een krachtpatser die in 3,7 seconden van 0 naar 100 km/u spurt. De motor is gekoppeld aan een actief uitlaatsysteem; de ‘Quiet Start-functie’ laat toe het geluid van de uitlaat te dempen bij het starten, om ruzie met de buren wegens geluidsoverlast te voorkomen. Van zodra je de straat uit bent, volstaat één druk op de knop om een oorverdovende orkaan te laten opsteken.

Nergens goed voor, tenzij je nijd wil opwekken. Maar welke gentleman driver wil dat met geknetter en geplof? Jaguar wijst erop dat de roetfilter kort bij de motor is geplaatst om de schadelijke uitstoot te verminderen, alsof dat een overweging is om een auto met een 5.0 V8-compressormotor te kopen.  

Misschien nog indrukwekkender dan zijn optreksnelheid is het uitzonderlijke remvermogen van de F-TYPE R 75, dankzij koolstofkeramische matrixsysteem (CCM) met een uitzonderlijke weerstand tegen fading – voor wie op een afgesloten weg of racecircuit het volle potentieel wil benutten. Daar komen ook de speciaal ontwikkelde Pirelli P Zero-banden – 265/35/ZR20 vooraan en 305/30/ZR20 achteraan – volledig tot hun recht. In combinatie met de vierwielaandrijving en het elektronisch tractiesysteem (EAD) zorgen die voor maximale grip. De voor- en achterwielophanging met dubbele wishbones en zeer precies afgestelde stuurbekrachtiging staan garant voor een uitzonderlijke wendbaarheid die soms ontbreekt bij gelijkaardige modellen van Duitse of Italiaanse makelij. 

Einde van een tijdperk

Ik weet het wel, dit soort krachtpatsers staat haaks op de inhoud van het Klimaatakkoord van Parijs en draagt allerminst bij tot het afremmen van de snel voortschrijdende klimaatverandering. Elektrische aandrijving is de toekomst ook al weten wij niet of er straks voldoende stroom en laadpalen zullen zijn en of rijden op waterstof geen betere keuze is. Of waarom niet veel meer autodelen en meer de fiets gebruiken? Geloof me, ik lig daar wakker van.

Het besef dat het einde van de vervuilende verbrandingsmotoren nabij is, is ook hard binnengekomen bij de bandwerkers van de motorenfabriek van Jaguar in Wolverhampton. En in ons land, bij de Jaguar-dealers. Van de 26 blijven er tegen 2025 maar 5 over.

Vanaf 2025 bouwt Jaguar enkel nog elektrische wagens, een nieuwe episode in de geschiedenis van het merk. De nieuwe modellen zullen de signatuur dragen van de excentrieke Gerry McGovern, de opvolger van Ian Callum. Zij maken gebruik van het MLA-platform (Modular Longitudinal Architecture) en het EMA-platform (Electric Modular Architecture) van de autogroep Jaguar Land Rover en zullen nog meer de nadruk leggen op kwaliteit, luxe en exclusiviteit.

Jaguar heeft doorheen zijn bestaan veel ervaring opgedaan met het vervaardigen van luxeauto’s. Het heeft geleerd hoe je moet inspelen op de behoeften en wensen van een gegoed en design minded publiek. De nadrukkelijke wil om te evolueren van een premium- naar een luxemerk getuigt van durf en ambitie. Misschien is het de enige manier om als nichemerk te overleven in een autowereld in volle transitie? Vanaf 2025 zal Jaguar minder volume draaien en zal de prijs van zijn nieuwe luxemodellen fors de hoogte ingaan. Deze testrit met de F-TYPE R 75 was wellicht de laatste met een Jaguar. Ik heb ervan genoten, het is een afscheid in schoonheid geworden. Met pijn in het hart.