Helft van alle verkeersdoden in EU valt op ‘rustige’ landelijke wegen

In 2022 zijn in de EU 10.000 mensen overleden op plattelandswegen – en dus niet op autosnelwegen. Ze maken hiermee ongeveer de helft uit van alle verkeersdoden. Dat blijkt uit een rapport van de European Transport Safety Council (ETSC).

De EU wil het aantal verkeersdoden tegen 2030 met de helft verminderen. Maar, dan zullen de nationale regeringen aanzienlijk moeten investeren in de veiligheid van plattelandswegen, lijkt de conclusie van het rapport van de ETSC. Plattelandswegen blijken immers bijzonder gevaarlijk vanwege het vaak ontbreken van midden- en zijbermen en de verschillende types van wegvervoer die er gebruik van maken – van vrachtwagens tot kwetsbare fietsers en voetgangers.

Elektrische fiets

Het rapport stelt dat op plattelandswegen veel aanrijdingen gebeuren waarin slechts één voertuig is betrokken, bijvoorbeeld een vermoeide bestuurder die een bocht verkeerd inschat en van de weg raakt. Ook frontale aanrijdingen zijn er allesbehalve uitzonderlijk met vaak fatale gevolgen.

Hoewel fietsdoden vaak worden gezien als een verkeersveiligheidsprobleem van steden, zijn de helft van de slachtoffers te betreuren op plattelandswegen. Fietsers mengen zich daar vaak met zwaarder en sneller rijdend verkeer.

Ook de populariteit van de elektrische fiets heeft recreatief fietsen in landelijk gebied gestimuleerd, vaak onder oudere vrijetijdsfietsers, terwijl wegen er niet altijd aan zijn aangepast. “Dat is een factor waar lokale en nationale overheden rekening mee moeten houden bij het plannen van investeringen”, zeggen de auteurs van het rapport.

Goede punten

Extra veiligheidsmaatregelen die al geruime tijd worden geïmplementeerd op snelwegen, lopen vaak achter op de kleinere, meer landelijk gelegen wegen. Het rapport beveelt dan ook aan om prioriteit te geven aan vangrails, de verwijdering van obstakels langs de weg en de aanleg van gescheiden paden voor fietsers en voetgangers op plattelandswegen.

Het rapport heeft lof voor een aantal opmerkelijke ingrepen die levens redden in heel Europa. Zo hebben Frankrijk, Spanje en Vlaanderen de snelheidslimiet verlaagd op hun gehele landelijke wegennet.In Zweden zijn de zogeheten 2+1-wegen, een tweestrooksweg met afwisselende inhaalstroken, een succesnummer die het aantal doden op de rijbaan naar beneden heeft gehaald.

In Schotland hebben experimenten met speciale wegmarkeringen om motorrijders door scherpe bochten te leiden indrukwekkende resultaten opgeleverd. Ten slotte is er in de Poolse regio West-Pommeren in vijf jaar tijd dan weer achthonderd kilometer aan hoogwaardige fietsroutes in landelijk gebied bijgekomen.

Snelheid reduceren

Snelheid blijft volgens het veiligheidsrapport een van de belangrijkste risicofactoren. De auteurs merken op dat de veiligste landen meestal een lagere standaard snelheidslimiet op plattelandswegen hanteren

ETSC wil ook dat het verplichte noodoproepsysteem ‘eCall’ dat locatie-informatie rechtstreeks naar hulpdiensten kan sturen – en al verplicht is op alle nieuwe auto’s – wordt uitgebreid naar andere voertuigtypes, met name motorfietsen. In afgelegen gebieden kan zo’n systeem een bestuurder die niet in staat is om hulp in te roepen, het leven redden.

“Wegen op het platteland kunnen een stuk veiliger worden en dat hoeft niet duur te zijn”, zegt Jenny Carson die meewerkte aan het nieuwe rapport. “Risicolocaties bepalen, snelheidslimieten, gescheiden paden voor fietsers en wandelaars, het verwijderen van obstakels langs de weg: dit zijn een paar voorbeelden van wat er gedaan kan en zou moeten worden. Nu de aandacht voor verkeersveiligheid in de stad toeneemt, is het van cruciaal belang dat beleidsmakers de plattelandswegen niet vergeten. Hier vallen immers de helft van de verkeersdoden.”