Een nieuwe auto kopen? De klant is geen koning meer maar een melkkoe

Sneeuw of geen sneeuw, volgens de organisatoren van de Brussels Motor Show overtreft de publieke belangstelling voor de editie 2019 de verwachtingen. Het is vanzelfsprekend nog te vroeg om nu al een balans te kunnen opmaken van het aantal bestelbonnen op de stands en bij de dealers, de hoge opkomst bewijst wel dat de auto immens populair is en blijft. Uit een rondvraag bij de exposanten blijkt dat tal van bezoekers de intentie heeft om een nieuwe auto te kopen, maar aarzelt om de finale stap te zetten. Omdat zij twijfelen tussen een diesel of benzine, hybride of full electric én de twijfel elke dag groter wordt.

Help, we weten niet wat te kiezen! Dat krijgen we hier honderden keren per dag te horen aldus de consultants/verkopers op de stands in de Eeuwfeestpaleizen. Is het vanuit milieu- en gezondheidsoverwegingen nog verantwoord om een diesel te kopen, dat is inderdaad een vraag die menigeen bezighoudt? Of, hoe ver rijdt een full electric werkelijk en hoeveel tijd neemt het opladen in beslag? En kan dat met de bestaande installatie ook thuis gebeuren? Hoe zit het met de financiële incentives van de overheid, hoeveel bedraagt de tussenkomst en geldt de fiscale aftrek ook nog na 2020? En welke steden zijn nu al en worden morgen verboden terrein voor oudere diesels? Ook dat zijn steeds weerkerende vragen.

De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet

De vertwijfeling bij de salonbezoekers is groot, én begrijpelijk. De zigzagkoers van de regering getuigt van een gebrek aan een langetermijnvisie en dito beleid wat voor verwarring heeft gezorgd bij de man en vrouw in de straat. De indruk is gewekt én gewettigd dat wat vandaag wordt aanbeden, morgen misschien wordt verketterd.

Tot voor enkele jaren konden dieselrijders profiteren van lage accijnzen op dieselbrandstof en lagere fiscale lasten, wat in combinatie met een laag verbruik resulteerde in een stormloop richting de diesel.

België was lange tijd hét dieselland in Europa wat te maken heeft met het hoge aandeel aan bedrijfswagens in ons land. In onze buurlanden is een bedrijfswagen meestal voorbehouden aan directieleden en afdelingshoofden, in België is uit de directie- een salariswagen geworden. In ons land maakt die gewoon deel uit van de verloning. Om minder belastingen te moeten betalen.

De beheerders van grote wagenparken zijn het aan zichzelf én hun klanten verplicht om de meest voordelige formule uit te vlooien. Zij doen dat aan de hand van een hele reeks parameters zoals het profiel van de klant, het verbruik, de onderhoudskosten en de residuwaarde. Dat verklaart waarom leasemaatschappijen nog vaak een diesel naar voor schuiven. Ondanks dat die sinds dieselgate door de politiek als de oorzaak van alle kwaad wordt afgeschilderd.

Politiekers van alle pluimage proberen op die manier de aandacht voor hun eigen verantwoordelijkheid af te leiden. Voor alle duidelijkheid: zij en niemand anders hebben de grijze zone gecreëerd die de constructeurs heeft uitgenodigd én toegelaten om de grenzen van het toelaatbare op te zoeken én te overschrijden. In dat laatste geval sloten zij zedig de ogen, zogezegd om de tewerkstelling in het eigen kiesdistrict of land niet in het gevaar te brengen.

Gelukkig voor haar heeft niemand de tel bijgehouden van het aantal keren dat kanselier AngelaMerkel haar invloed bij de Europese Commissie en Europese instellingen heeft aangewend ten gunste van de ene of andere Duitse autoconstructeur. Na dieselgate gebeurt dat minder vaak of alleszins minder opvallend.

Gebruik van fossiele brandstoffen is eindig verhaal, gelukkig maar

Natuurlijk is het gebruik van fossiele brandstoffen in auto’s een eindig verhaal, gelukkig maar. Maar we moeten ons ervan bewust zijn dat er ook na 2025 en 2030 nog altijd wagens op benzine en diesel in het straatbeeld te zien zullen zijn. Om de eenvoudige reden dat de transitie naar elektromobiliteit meer tijd nodig heeft dan aanvankelijk gepland én omdat de nieuwste generatie diesels veel milieuvriendelijker is geworden. Door de implementatie van roetfilters en adBleu is de uitstoot van fijnstof en NOx fors teruggedrongen.

Bovendien stoten de nieuwe diesels veel minder CO₂ uit dan een vergelijkbare benzinemotor. Alleen daarom al kunnen de merken niet zonder de diesel willen zij straks kunnen voldoen aan de strengere Europese CO₂-doelstelling van 95 g/km.

Persoonlijk zou ik het graag anders zien. Ik hoop van ganser harte dat de vervuilende verbrandingsmotoren zo snel als enigszins mogelijk worden vervangen door elektromotoren met zero-uitstoot. Maar daar gaat, zoals gezegd, meer tijd overheen dat gepland.

De constructeurs hebben veel te lang gewacht om actie te ondernemen, zijn te lang blijven investeren in het verbeteren van bestaande technologie in plaats van nieuwe wegen te bewandelen. Zij wisten zich verzekerd van de ruggensteun van de politiek maar dat was de situatie voor de komst van Tesla en het bekendraken van het gebruik van sjoemelsoftware door Volkswagen. Dieselgate heeft tot een diepe vertrouwensbreuk geleid tussen politiek Berlijn en de toplui van de Duitse automerken. Sindsdien verwijt de pot de ketel dat hij zwart ziet.

Stapt iedereen over in elektrische auto, valt het verkeer stil

Het ergste was ons nu kan overkomen, is dat iedereen plots overstapt in een elektrische auto. Van de ene dag op de andere zou alle verkeer stilvallen, ook de treinen, trams en metro’s kunnen dan niet meer uitrijden. Zelfs de stroomvoorziening thuis zal uitvallen, wegens overbelasting van het elektriciteitsnet. Want dat is hopeloos verouderd en absoluut niet berekend op de komst van de elektrische auto. Dat betekent concreet dat er geen warm water meer uit de kraan of douche stroomt en dat internetten en televisiekijken niet meer mogelijk is.

Om maar te zeggen hoe complex onze wereld is geworden en hoe moeilijk het is om voorspellingen te doen. Vooral wanneer die niet gebaseerd zijn op feiten en waarheden én wanneer beloften niet worden nagekomen – uit politieke overwegingen of omdat ze praktisch niet uit te voeren zijn. Om in de gunst van de goedgelovige kiezer te komen, zijn politiekers bereid om het onmogelijke te beloven. Daardoor verdwijnt op termijn alle geloof in de politiek en tot welke dramatische situaties dat kan leiden, heeft het verleden én heden bewezen.

Autoconstructeurs aan zet

Ook de autoconstructeurs gaan niet vrijuit. Zij weten lang op voorhand wat hen te wachten staat, aan welke criteria hun nieuwe auto’s moeten voldoen. Denk aan de invoering van de nieuwe WLTP-cyclus. Daar was vooraf uitvoerig over gecommuniceerd, toch hebben heel wat merken – en niet van de kleinste om Audi en VW niet bij naam te noemen – het klaargespeeld om hun modellen met vertraging te laten homologeren. Waardoor klanten de auto van hun dromen niet meer konden bestellen of later dan gepland in ontvangst hebben kunnen nemen. Just-in-time ziet anders uit!

Ik begrijp ook niet – en ik niet alleen – dat de merken de mond vol hebben over elektromobiliteit maar slechts enkele elektrische modellen in hun gamma hebben, de meeste zelfs helemaal gaan. Op het Autosalon van Brussel moet je ze zoeken met een vergrootglas. En heb je er eentje gevonden, blijkt die meestal onbetaalbaar duur te zijn. De uitzonderingen (Hyudai Kona EV, Kia e-Niro, Nissan Leaf, Renault Zoë of e-Smart) bevestigen de regel. Wat heeft de man of vrouw in de straat aan een Audi e-tron, Mercedes EQC, Porsche Taycan of Tesla van 80.000 euro en meer?

Willen de politiek en industrie werk maken van elektromobiliteit moet zij zorgen voor voorzieningen – denk aan een fijnmazig netwerk van laadpalen en gratis parkeergelegenheden in de onmiddellijke nabijheid van openbare gebouwen in het stadscentrum – die elektrisch rijden faciliteren.

Over het geven van financiële incentives lopen de meningen uit. Willen de constructeurs hun ambitieuze targets halen, moeten zij uit een ander vaatje tappen en e-auto’s op de markt brengen die betaalbaar zijn. Waarom moet een elektrische auto 250 km/u snel rijden en optrekken van tot 100 km/u in minder dan 3 of 4 seconden als die bedoeld is om zo ecologisch mogelijk van A naar B te rijden?

Daarom: investeer liever in reëel rijbereik dan in een camera die de buitenspiegel vervangt maar bijkomend stroom verbruikt. Wat heb je aan led-lichten als de koplampen vuil zijn en koplampsproeiers uit de lijst van accessoires zijn geschrapt?

Overdrijf ik wanneer ik zeg dat voor de regering de begrotingsdoelstellingen voorrang hebben op de klimaatdoelstellingen en dat de consumenten door de producenten aan het lijntje gehouden met een snoepje hier en een snoepje daar? Of die met diesel en benzine rijden, met een hybride of een full electric daar beslissen ondertussen anderen over. De klant is niet langer koning maar een melkkoe.

Voor meer relevante informatie, zie ook Nieuwe auto kopen