Door het coronavirus verdwijnt zelfrijdende auto van prioriteitenlijst van automerken

Het is nog te vroeg om de impact van Covid-19 op de omzet en bedrijfsresultaten voor de automerken te kunnen inschatten. Vaststaat dat die enorm zal zijn en dat ingrijpende besparingen nodig zullen zijn om deze crisis te kunnen overleven. Zo hebben enkele constructeurs beslist om het project ‘zelfrijdende auto’ on hold te zetten.

De komende vijf jaar zal de autosector sterker veranderen dan de voorbije vijftig jaar. Aldus een veel geciteerde uitspraak van GM-topvrouw Mary Barry voor er sprake was van corona. Haar statement verwees naar de transitie van conventionele naar alternatieve aandrijving die zich langzaam maar zeker voltrekt en naar de gefaseerde uitrol van autonoom rijden, twee uitdagingen die de automerken zwaar hebben onderschat. Die vergen meer geld en tijd dan begroot en stoten op veel voorbehoud bij grote delen van de bevolking.

Niemand was voorbereid op de eventualiteit van een pandemie

In de tweede helft van 2019 verschenen de eerste donkere wolken aan de hemel en bereidden de autobazen zich voor op een wat moeilijkere periode door een terugloop van de verkoop. Die was het gevolg van de uitdijende handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China waar ook de Europese Unie bij betrokken is. Ook heerst er heel wat verwarring rond de afloop van de brexitonderhandelingen tussen Brussel en Londen. Wordt het een scheiding met wederzijdse toestemming of een vechtscheiding?

Bovendien wisten de mensen even niet welke auto te kopen. De vertwijfeling was het gevolg van een 180 graden koerswending van de politieke overheden. Van de ene dag op de andere verklaarden die de oorlog aan de diesel en rolden de rode loper uit voor de elektrische auto. De politici anticipeerden daarmee op het toenemend straatprotest van jonge milieuactivisten én aanbevelingen vanuit wetenschappelijke hoek om de klimaatdoelstellingen van Parijs te bereiken.

Niemand hield in het najaar van 2019 rekening met een pandemie zoals wij die nu meemaken, ook de autobazen niet. Op de hoofdzetels van de automerken beschikte men over noodscenario’s voor de meest uiteenlopende eventualiteiten, maar niemand was voorbereid op het uitbreken van een virus in China dat zich razendsnel over de hele wereld zou verspreiden. In een paniekreactie kondigden de politieke overheden een lockdown af waardoor ook de productie in de autofabrieken stil kwam te liggen en miljoenen blauwe en witte boorden plots technisch werkloos werden, een aantal administratieve medewerkers kon overschakelen op thuiswerken. Niet alleen de productiebanden stonden stil, ook de autoverkoop kwam tot stilstand.

De situatie riep herinneringen op aan de oorlogsjaren 1940-1945. Met dit verschil dat we nu te maken hebben met een onzichtbare vijand die enkel menselijk leven viseert en huizen, fabrieken en wegen ongemoeid laat. Die ellende blijft ons gelukkig bespaard. Wie in zijn kot blijft, houdt covid-19 op veilige afstand en kan op zijn twee oren slapen. Tenzij die niet kan wennen aan het sociaal isolement of zich zorgen maakt over de sociaaleconomische gevolgen van de coronacrisis en mogelijk jobverlies.

Zelfs de grote automerken moeten keuzes maken

Sinds de overheid de strenge coronamaatregelen heeft versoepeld, rollen er opnieuw auto’s van de band en zijn de werkplaatsen en showrooms opnieuw open. Van een heropleving van de verkoop is er evenwel nog geen sprake.

De ernst van de situatie dwingt de bedrijven tot ingrijpende besparingsmaatregelen: de cash gaat in snel tempo in lucht op, alle uitgavenposten worden tegen het licht gehouden, over elke euro wordt gedelibereerd. Alle afdelingen – van klein tot groot – worden onder de loep genomen, enkel het departement research & development werd tot nu toe ongemoeid gelaten. Daar wordt immers gewerkt aan de toekomst van het merk en die wil men niet hypothekeren.

Maar ook aan dat heilige huisje wordt nu geraakt. Zelfs de grote autoconstructeurs en toeleveranciers beschikken niet meer over voldoende reserves en nieuwe inkomsten om voluit te kunnen investeren in de ontwikkeling van alternatieve aandrijfsystemen én systemen voor autonoom rijden. Zowel Audi, BMW, Continental, Ford, GM, Mercedes en VW hebben de voorbije dagen laten weten dat zij een aantal projecten in het kader van autonoom rijden on hold zetten.

Dat is goed nieuws voor het Amerikaanse Waymo, een dochteronderneming van Google. Waymo loopt voorop in de ontwikkeling van de zelfrijdende auto en krijgt nu de kans om zijn voorsprong verder uit te bouwen. In volle coronacrisis heeft het 2,7 miljard dollar opgehaald bij investeerders die geloven in de toekomstkansen van het technologiebedrijf. Dat is meer dan de 2 miljard euro die alle Duitse merken samen het voorbije jaar hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van de zelfrijdende auto.

Niet alleen de gevestigde automerken verliezen momenteel van hun pluimen, voor heel wat start-ups in de mobiliteitsdienstensector betekent de coronacrisis het voortijdig einde van een beloftevolle toekomst. Het is een publiek geheim dat een aantal door Waymo wordt benaderd met het oog op een joint venture of overname. De Duitse toeleverancier Bosch is zich bewust van het dreigend gevaar en wil dit jaar nog 1 miljard euro investeren in de ontwikkeling van systemen die geconnecteerd en autonoom rijden faciliteren.

Autoconstructeurs veranderen geweer van schouder

Een en ander voedt de geruchtenmolen dat sommige autoconstructeurs zinnens zijn het geweer van schouder te veranderen, door de coronacrisis. In plaats van zelf systemen voor autonoom rijden te ontwikkelen, gaan zij samenwerkingsakkoorden afsluiten met gespecialiseerde toeleveranciers zoals Bosch. Of met Waymo, wie weet. Het is inderdaad nog altijd niet duidelijk of de Amerikanen al dan niet met een eigen automerk op de markt willen komen of dat zij hun knowhow willen verkopen aan bestaande constructeurs. Als dochteronderneming van Google lijkt Waymo vooral geïnteresseerd in het verzilveren van de persoonlijke data van miljoenen autobestuurders die het via autonoom rijden kan verzamelen, maar wat niet is kan nog komen.

Autonoom rijden is een boeiend project dat heel veel aandacht in de media krijgt maar waarvan niet geweten is of daar überhaupt geld mee te verdienen valt. En zo ja, hoeveel geld. Tot voor 2019 werd die vraag niet gesteld, the sky was the limit. De premiummerken zaten op een berg cash en vochten een onderling duel wie als eerste een volledig zelfrijdende auto op de markt te kon brengen. Door de coronacrisis is daar nu geen geld meer voor.

Enkel Tesla blijft voluit inzetten op autonoom rijden. Modellen die zijn uitgerust met de nieuwste versie Autopilot stoppen nu ook voor rode verkeerslichten en stopborden. Tussen de lijnen is te lezen dat het hier om een zogenaamde ‘betaversie’ van de software gaat. Dat betekent dat er nog ‘bugs’ in het systeem kunnen zitten en dat de chauffeur het verkeer en de signalisaties langs de weg geen seconde uit het oog mag verliezen. Typisch Tesla: hoge verwachtingen wekken die niet worden ingelost.