Over de Japanse bedrijfscultuur doen de meest uiteenlopende verhalen de ronde, met één constante: moeilijk te begrijpen voor westerlingen. Bovendien bestaan er grote verschillen tussen de bedrijven onderling. Bart en Gert Hendrickx werken al hun hele leven voor Japanse automerken.
De plaats van de afspraak is Hemiksem. Volgens Bart Hendrickx makkelijk te vinden, ‘op het einde van de beschaving en dan naar rechts’.
De toon is meteen gezet, want ook zijn jongere broer Gert houdt wel van een kwinkslag.
De Rupelstreek is hun heimat, Schelle het dorp waar ze opgroeiden. ‘Wij kenden een geweldige jeugd, alles kon en niks moest’, vertelt Bart. ‘Tenminste, dat was onze interpretatie van de wijze woorden van onze ouders. Zolang we leerden uit onze fouten was er voor hen niks aan de hand. Daardoor werden we wie we zijn: vrije mensen met een open geest die met vallen en opstaan hun weg in het leven vonden. Voor ons is het glas altijd halfvol en lachen is gezonder dan wenen. Natuurlijk kennen wij ook tegenslagen, maar versagen doen we niet. In maart was het voor mij even kantje boord, door corona. Ik keek de dood in de ogen, maar blijkbaar was ik nog te jong voor een plaats in de hemel. Gelukkig maar, want ik werd vorig jaar nog vader van een dochtertje en dat schatje zou ik graag zien uitgroeien tot een pittige madam die haar mannetje kan staan.’
We zijn vrije mensen met een open geest. Voor ons is het glas altijd halfvol en lachen is gezonder dan wenen.
Respect voor de klanten
Bart werkt al zijn hele leven voor Alcopa, de holding van de Antwerpse ondernemersfamilie Moorkens. De groep Moorkens assembleerde in de jaren zestig tot begin de jaren zeventig in Kontich meer dan 55.000 BMW-modellen voor de Belgische markt. Toen in 1972 een einde aan de samenwerking kwam, werd Moorkens invoerder van Mitsubishi. Nadien kwamen daar Hyundai, Suzuki, SsangYong en Isuzu bij, en ook de Chinese merken Maxus en MG.
Bart Hendrickx: ‘In feite ben ik bij Suzuki begonnen als mecanicien maar na enkele maanden maakte ik de switch naar sales en aftersales. Vanaf 2002 werd ik pr-manager voor het merk Suzuki en nadien ook voor SsangYong en MG. Op de keper beschouwd werk ik voor de Belgische privé-invoerder van Suzuki, maar ik bracht intussen zo veel werkbezoeken aan Japan dat ik weet hoe het er daar toegaat. Het duurt lang voor Japanners een beslissing nemen, daar gaan ellenlange discussies aan vooraf. Maar eens een beslissing genomen, voeren ze die rigoureus uit tot in het kleinste detail. Komt daarbij dat Suzuki sterk vasthoudt aan tradities en pas nieuwe technologieën implementeert als die voor de volle honderd procent betrouwbaar zijn en een echte meerwaarde voor de klant opleveren. Ik ken geen merk dat meer respect opbrengt voor zijn klanten.’
Onderhoud met koffie en koekjes
Gert is zes jaar jonger dan Bart, zijn broer is zijn lichtend voorbeeld. ‘Bij ons was het niet “zo vader, zo zoon” maar veeleer “zo grote broer, zo kleine broer”. Onze pa is helemaal geen auto- of motorfreak. Hij reed heel lang met een Peugeot 504 rond, een paar keer zelfs aan de verkeerde kant van de bomen langs de weg. Dat Bart en ik iets met auto’s hebben, daar zit een suikeroom voor iets tussen. Nog voor we konden lezen, bevoorraadde die ons met automagazines: aan de hand van de prentjes herkende ik elke auto vanop 200 meter afstand. Als tiener kon ik vanuit mijn bed een voorbijrijdende auto aan zijn geluid herkennen. Dat ik nu in de automobielbranche werk, stond dus in de sterren geschreven.
Sinds deze zomer ben ik Head of Sales & Fleet bij Lexus, het premiummerk van Toyota. Voordien werkte ik voor Mazda, en ik ben begonnen bij Suzuki – op voorspraak van Bart. Ik ben minder honkvast, durf weleens van merk te veranderen, maar op de een of andere manier voel ik me aangetrokken tot Japanse merken. Dat heeft er allicht mee te maken dat ze goede wagens bouwen die lang meegaan, wat zorgt voor tevreden en trouwe klanten. In het geval van Lexus blinken de modellen uit door een uitzonderlijk hoog kwaliteitsniveau inzake uitrusting, afwerking en comfort. Aan de basis ligt een niet-aflatend streven naar perfectie dat zijn oorsprong vindt in de eeuwenoude Japanse traditie van ambachtelijk vakmanschap. De bandwerkers van Lexus worden aangestuurd door zogeheten Takumi-vaklui met minstens 25 jaar ervaring in één bepaald onderdeel van het productieproces. Onder het motto “minder is meer” zijn ze constant op zoek naar de meest gebruiksvriendelijke toepassingen, alles in het belang van de klant. Alleen het beste is goed genoeg! Dat credo vormt de basis en het cement van ons succes. Die filosofie trekken we door naar de contacten met de klant. Brengt die zijn auto binnen voor onderhoud, dan ontvangen we hem hartelijk en verwennen hem met een echte espresso, inclusief heerlijke koffiekoekjes. Kleine attenties die deel uitmaken van de oosterse gastvrijheid en een thuisgevoel creëren. Wie daar als klant van proeft, blijft klant voor de rest van zijn leven.’
Het duurt lang voor Japanners een beslissing nemen, maar ze voeren hun beslissingen wel rigoureus uit.
Provoceren en polariseren
‘Wat Lexus parten speelt’ vervolgt Gert Hendrickx, ‘is dat we als nichemerk in de schaduw staan van Toyota en daardoor minder naambekendheid genieten. Het goede nieuws is dat we door de band met Toyota altijd over de modernste hybridetechnologie beschikken. Toyota en bij uitbreiding Lexus zijn pionier op het vlak van hybrideaandrijving. Geen enkel ander merk bezit meer knowhow en ervaring op dit gebied. Maar ook qua rijden op waterstof staat Toyota met de Mirai in poleposition. Dankzij hun slimme energie-efficiëntie bezitten onze modellen een TCO ( Total Cost of Ownership) die vergelijkbaar is met plug-in hybrids en dat zonder externe laadinfrastructuur. Daarnaast zijn ze uitermate betrouwbaar en duurzaam, wat zich vertaalt in een hoge restwaarde waardoor ze ook financieel interessant zijn als bedrijfswagen.
Op het vlak van design verricht Lexus baanbrekend werk. ‘Onze L-filosofie breekt met de traditionele opvattingen over autodesign, een bewuste keuze die provoceert en polariseert. Met hun innovatieve concepten en nieuwe vormen beklemtonen onze designers de filosofie en identiteit van het merk.’
Japanners versus Zuid-Koreanen
Alcopa importeert behalve Suzuki ook Hyundai, een Zuid-Koreaans merk. Waarin verschillen Japanse merken van Zuid-Koreaanse? Bart Hendrickx: De Zuid-Koreanen werken zo mogelijk nog harder dan Japanners wat deels de opmerkelijke opmars van Hyundai in de internationale autowereld verklaart. In tegenstelling tot Japanners zijn Zuid-Koreanen snelle beslissers. Ze zetten beslissingen ook sneller om, maar misschien niet altijd even consequent als Japanners. Voorts investeren ze veel geld en energie in de ontwikkeling van nieuwe technologieën en ze hebben ook verstand van marketing. De Zuid-Koreanen kozen er bovendien in een vroeg stadium voor om voor de ontwikkeling en vormgeving van hun auto’s voor Europa een beroep te doen op Europese ingenieurs en designers. Enkelen groeiden inmiddels door naar de top van de autogroep, zoals onze landgenoot Luc Donckerwolke.
‘Het grootste verschil tussen Japanners en Zuid-Koreanen vind ik terug in hun keuken. We zijn beiden verzot op de Japanse keuken. Die levert het beste bewijs dat minder meer kan zijn en dat superieure kwaliteit prioriteit geniet bij de keuze van de ingrediënten. Weet dat Japan intussen ook uitstekende whisky produceert en pionier is op het vlak van fototoestellen, spelcomputers, muziekinstallaties en noem maar op.’
Respect voor de hiërarchie
Het is moeilijk voor westerlingen om het vertrouwen van Japanners te winnen en op gelijke hoogte samen te werken. Het verhaal doet de ronde dat westerse directeurs op de Europese hoofdzetels van de Japanse merken door een Japanse collega worden gedoubleerd. Bart en Gert Hendrickx nuanceren. ‘Het zogeheten schaduwmanagement heeft zeker bestaan, maar komt nog slechts sporadisch voor. Wél zien we dat sommige sleutelposities zoals finance vaak door een Japanner worden bezet. Heeft hij van Europa geproefd, dan wil hij meestal niet meer terug. De prestatie- en werkdruk liggen in Europa lager dan in Japan, dat is zeker zo. Bovendien zijn de omgangsvormen in Europa veel minder formeel. In de Japanse samenleving gelden strenge geboden en verboden, er is een groot respect voor de hiërarchie binnen het gezin en bedrijf, en voor de gedragsregels die daarmee samenhangen. Als je daar geen rekening mee houdt, dan kun je het vergeten om als een gelijkwaardige partner te worden beschouwd, laat staan dat je hun vertrouwen kunt winnen.’
Muzikale noot
Behalve hun passie voor auto’s is ook muziek een verbindende factor tussen Bart en Gert Hendrickx. Bart: ‘Onze Gert is een orkest op zijn eentje. Hij bespeelt verschillende instrumenten en kan zingen als de beste. Soms treedt hij ook op in de kerk – niet dat hij zo’n grote katholiek is, maar bij huwelijksceremonies zorgt hij voor de muzikale noot.’ Bij wijze van uitsmijter van het interview halen de Hendrickx Brothers hun instrumenten tevoorschijn en brengen een medley van diverse muziekgenres. Voor een dankbaar publiek.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier