De 66ste editie van de Internationale Auto Ausstellung (IAA) in Frankfurt telde een recordaantal exposanten, premières én bezoekers. Maar de meeste aandacht ging naar een reeks ongelukkige voorvallen die de blikvangers van het autosalon overschaduwden.
De organisatoren van de IAA 2015 hadden geld noch moeite gespaard om deze 66ste editie te laten uitgroeien tot dé autoshow van het jaar. 1200 exposanten uit alle werelddelen, onder wie 400 toeleveranciers en 210 premières waren aangekondigd, wat verklaart waarom 12.000 journalisten van over de hele wereld naar Frankfurt kwamen afgezakt.
VW-schandaal eiste alle aandacht op
Het legertje journalisten kreeg waar voor zijn geld, in de eerste plaats door gebeurtenissen in de rand van het autosalon. Zo zakte de nieuwbakken BMW-topman Harald Krüger tijdens zijn IAA-maidenspeech na enkele minuten in elkaar nog voor hij het doek had gehaald van de nieuwe 7-reeks waarmee BMW de strijd wil aanbinden met de Mercedes S-klasse. Het nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje en herinnerde er de aanwezigen aan dat topmanagers ook maar mensen zijn van vlees en bloed.
Op de stands van de andere Duitse merken volgde de ene wereldpremière na de andere met als uitschieters de Audi A4 en Concept e-Tron Quattro, de Mercedes S cabrio en C-coupé, de Opel Astra, de Porsche Mission e en de VW Tiguan. De autogroep Volkswagen maakte indruk door een sterke acte de présence in zowat alle segmenten en domeinen. Met twee elektrisch aangedreven concept cars (Concept e-tron Quattro en Porsche Mission e) presenteerde het concern met een paar jaar vertraging een oogstrelend antwoord op de Tesla S, hét symbool van de milieuvriendelijke mobiliteit én must have van wie graag te koop loopt met zijn engagement voor een gezondere wereld én zijn maatschappelijke status, want niet iedereen heeft 150.000 euro in een la liggen.
VW-topman Martin Winterkorn toonde zich niettemin optimistisch en zelfverzekerd: ‘VW en zijn dochtermerken hebben niet de ambitie om met alles de eerste te zijn, ons streefdoel bestaat erin om op het einde van de rit de beste te zijn en op die manier de eerste te blijven!’
Historische woorden die enkele dagen later op spot en hoongelach zouden onthaald worden, toen bleek dat Volkswagen sinds 2009 op grote schaal de emissiescores van zijn dieselmotoren manipuleerde. Het bedrog was aan het licht gekomen na een onderzoek door de Amerikaanse milieudienst EPA. In een eerste reactie gaf de VW-topman de feiten volmondig toe en bood hij de VW-klanten in de Verenigde Staten zijn verontschuldigingen aan. Maar dat was to late, to little. Het hek was van de dam, een storm van verontwaardiging stak op waarna het 5-koppige presidium van de raad van toezicht van Volkswagen de VW-topman via een omweg tot ontslag dwong.
Die is intussen opgevolgd door Porsche-chef Matthias Müller (62). Als eerste beleidsdaad kondigde die een uitzuivering van de rangen tot op het hoogste niveau aan, naast een herschikking van de merkenclusters. Een magere troost voor de 11 miljoen eigenaars van een foute VW én koren op de molen van de critici van dieselmotoren. Die zijn in de eerste plaats in de Verenigde Staten te vinden, het land met het hoogste aantal oversized pick-ups die – in vergelijking met moderne dieselwagens in Europa – het viervoudige verbruiken en het drievoudige aan schadelijke uitlaatgassen uitstoten. Hoe inconsequent of schijnheilig kan een mens zijn? Waarmee ik de manipulatie van de emissiescores in geen geval wil goedpraten. De schuldigen moeten voor de rechter!
Diesel wordt schietschijf
Op de beurs van Frankfurt kelderde het VW-aandeel in twee dagen met bijna 40 procent, en ook de aandelen van BMW en Mercedes deelden in de klappen. Maar erger nog dan het financieel verlies, is het imagoverlies voor Volkswagen en bij uitbreiding, voor de hele Duitse auto-industrie. Het blazoen van het kwaliteitslabel ‘made in Germany’ is besmeurd.
Bovendien wordt de dieselmotor plots van alle klanten onder vuur wordt genomen. Die stoot inderdaad beduidend meer NOx uit dan een benzinemotor, waarvan bekend is dat het schadelijk is voor uw en mijn gezondheid. Maar omdat een moderne dieselmotor minder verbruikt, stoot hij ook minder CO2 uit. Dat maakt dat hij de gemiddelde uitstoot voor het complete gamma van een merk naar beneden haalt, waardoor dat in 2021 de strenge Europese norm van 95 g/km kan halen. Want daar is het vandaag om te doen.
Een lage CO2-uitstoot levert bovendien een fiscaal voordeel op, wat een gunstige onderhandelingsbasis inhoudt voor de verkoper die aan tafel zit met een leasingmaatschappij. Dat is een probleem voor de niet-Duitse automerken, voor wie de aanval op de dieselmotoren daarom een geschenk uit de hemel is. Zowel de Amerikaanse als de Aziatische constructeurs hebben hier baat bij terwijl naast de Duitse ook de Franse merken in de klappen delen.
Peugeot moet dringend een tandje bijsteken
À propos de Franse merken. Renault presenteert op de IAA met de Mégane en Talisman twee interessante wereldpremières in de volumesterke C- en D-segmenten. Met de Talisman – de opvolger van de weinig geliefde Laguna – wil Renault opnieuw de Franse nummer één worden in het luxesegment en een alternatief vormen voor de Duitse premiummerken. Ook DS – het luxemerk van Citroën – vist in die vijver maar heeft nog een lange weg te gaan. Op de Citroën-stand valt ons oog op een leuke ‘open air’ versie van de Cactus, laat maar komen. Bij Peugeot is de futuristisch gestylde Fractal de blikvanger, in essentie een klankconcept en daarom hier niet op zijn plaats. Peugeot moet dringend een tandje bijsteken, wil het niet uit het blikveld van de autofans verdwijnen.
Bentley Bentayga, gedrocht op vier wielen met lederen interieur
Bij de van oorsprong Engelse merken is het feest. Jaguar presenteert met de XF en F-Pace twee wereldpremières die er toe doen… Jag is back! Ian Callum – de hoofddesigner van Jaguar – bewijst dat het ondanks alle restricties toch nog mogelijk is om auto’s te ontwerpen die een streling voor het oog zijn en een hart sneller doen slaan. Niet alleen dat van een man. Ook de Rolls Royce Dawn, de cabrioversie van de 2-deurs Wraith, laat niemand onberoerd.
Dat het ook anders kan, in negatieve zin, bewijst de Bentley Bentayga – een gedrocht op vier wielen met lederen interieur en een CO2-uitstoot waar je duizelig van wordt. Gelukkig kost de Bentayga zoveel, dat je dit onding allicht nooit voorrang zult moeten verlenen in het verkeer. Ik wil niet eens weten wie voor deze creatuur verantwoordelijk is.
Geen constante is de enige constante bij Toyota en Lexus
Ook bij Lexus en Toyota lijkt het erop dat leerling-tekenaars aan het werk zijn. Elk nieuw model is zo mogelijk nog lelijker dan het vorige, agressief tot en met en met slechts één constante… geen constante. Hoe wil je de wereld veroveren met een merkidentiteit die alleen maar afkeer opwekt? De Japanse nummer twee – op de thuismarkt is Nissan inderdaad voorbij aan Toyota – kan een voorbeeld nemen aan de Zuid-Koreaanse merken, met Hyundai op kop. Op de IAA toont het een imposante coupé die straks onder het Genesis-label op de markt komt, en die de voorbode is van nog meer nieuwe modellen die ongetwijfeld hun weg zullen vinden naar de trendgevoelige consument.
Dat geldt ook voor de nieuwe modellen van SsangYong, een ambitieuze nieuwkomer op de Europese markt die eigendom is geworden van de Indiase autobouwer Mehindra. Die is sinds jaren verwikkeld in een prestigeduel met Tata, dat met Jaguar en Land Rover twee roemrijke merken in zijn portfolio heeft zitten. De SsangYong Tivoli is misschien wel de meest lucratieve compacte SUV op de markt, samen met de Dacia Duster.
De zelfrijdende auto komt eraan
Nieuwe modellen vormen een tastbaar gegeven, nieuwe technologieën blijven meestal aan het oog onttrokken. Connectiviteit en elektromobiliteit, daar is het in Frankfurt om te doen. Elektromobiliteit moet ertoe bijdragen dat onze kinderen en kleinkinderen in een gezonde omgeving kunnen opgroeien. Hybrides vormen de overgang naar honderd procent elektrisch aangedreven voertuigen, en/of auto’s op waterstof. Daarnaast ontwikkelt de auto zich almaar sterker tot een smartphone op wielen. De gebruiker wil altijd en overal met de buitenwereld geconnecteerd zijn, de wagen wordt in feite een verlengstuk van de werk- en thuisomgeving. De zelfrijdende auto past in dit kader. Overigens is die niet langer science fiction, maar rijdt die in verschillende configuraties her en der rond – om de nodige ervaring op te doen en om de buitenwereld te overtuigen van zijn betrouwbaarheid. Maar voor u en ik in een elektrisch aangedreven zelfrijdende wagen naar het werk gaan, moeten er nog enkele obstakels worden opgeruimd. In afwachting heb ik met grote ogen gekeken naar de ultra Land Rover die in de recente James Bond-film prominent in beeld kwam. En naar de Ferrari 488, totaal ongeschikt voor dagelijks gebruik maar niettemin onweerstaanbaar. Maar dat geldt evenzeer voor de Porsche Mission e én de Seat Cross Sport, op basis van de Leon. Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd.
Autosalon in Frankfurt
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
