Auto wordt opnieuw luxegoed, autorijden een straf  

De autoverkoop blijft achteruitgaan in ons land. De constructeurs kunnen niet leveren door een tekort aan chips en kabelbomen, en kandidaat-kopers stellen de aankoop van een nieuwe auto uit omdat die te duur is geworden.

Er komt geen einde aan de sterke stijging van de kosten van levensonderhoud en energievoorziening. Sterker nog, met de winter voor de deur moet het ergste vermoedelijk nog komen. Het consumentenvertrouwen is op een historisch dieptepunt aanbeland, getuige daarvan de terugloop van de autoverkoop met 14,78 procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar.

Van fabrikanten die minder verkopen, verwacht ik dat zij minder winst maken. Het tegendeel  is waar: de meeste automerken maken meer winst dan ooit. En dat ondanks de coronapandemie en het tekort aan chips en kabelbomen, een samenvoeging van verschillende elektrische draden en connectoren, waardoor de productie met horten en stoten verloopt en vele onderdelen fors duurder zijn geworden.

Hoe zij toch meer winst kunnen maken? Door kleine modellen of modelreeksen waarmee zij weinig geld verdienen uit het aanbod te schrappen en de prijs van de overgebleven modellen stoemelings te verhogen. Op die manier slagen de constructeurs erin met minder auto’s te verkopen toch meer geld te verdienen. De gestegen productiekosten worden gewoonweg doorgerekend aan de klant.  

Mercedes verandert geweer van schouder 

Zo laat Mercedes-Benz, de oudste en meest gerenommeerde autoconstructeur, zijn populaire A- en B-klasse een stille dood sterven. Beide modelreeksen hebben de voorbije twee decennia nochtans sterk bijgedragen aan de democratisering van het merk. De A-klasse heeft er op zijn eentje voor gezorgd dat de gemiddelde leeftijd van de Mercedes-rijder met meer dan tien jaar naar beneden is gegaan en dat het merk verlost is van zijn ietwat oubollig imago.  

Mercedes werd plots trendy en overtuigde jonge kaderleden om BMW de rug toe te keren en over te stappen naar Mercedes. Met dank aan de jonge chief designer Gordon Wagener. Met de zegen van de toenmalige topman Dieter Zetsche mocht die vormgeven aan een nieuwe merkidentiteit die een breuk betekende met de bestaande  vrij inspiratieloze designtaal van Mercedes. De gedurfde ontwerpen van Gordon Wagener lokte een storm van protest uit bij de behoudsgezinde Mercedes-klanten die echter zonder gevolg bleef. Op de hoofdzetel in Stuttgart was men immers in de wolken over de snel stijgende verkoopvolumes en de spectaculaire verjonging van het klantenbestand.       

Meer winst versus meer omzet

Voor de recente en drastische koerswijziging in het beleid en strategie van het merk met de ster is Ola Källenius (53) verantwoordelijk, de opvolger van Zetsche. Officieel heet het dat Mercedes terugkeert naar zijn roots maar in de wandelgangen is te horen dat de nieuwe topman is bezweken onder de druk van de aandeelhouders. Die zijn niet geïnteresseerd in meer omzet, maar in meer winst. Meer winst levert een hoger dividend op en daar is het beleggers enkel en alleen om te doen. 

Op langere termijn zal blijken of dit kortetermijndenken de juiste beleidskeuze is geweest. Mercedes is immers niet langer de onbetwiste nummer één en laat af en toe ook steken vallen. Of vindt u het acceptabel dat een premiummerk van dit kaliber nieuwe auto’s aflevert zonder een reservesleutel? Of dat het spraakbedieningssysteem Hey Mercedes soms wel en soms niet reageert op een eenvoudig spraakbevel? Wie A zegt, moet ook B zeggen! Sowieso moeten vele Mercedes-eigenaars door de strategiewissel naar een ander merk overstappen omdat Mercedes onbetaalbaar wordt voor een doorsneeverdiener.

Bij enkele volumemerken voltrekt zich een gelijkaardige strategiewissel. Om zich hogerop in de markt te kunnen positioneren en een hogere prijs te kunnen vragen, hebben Citroën, Hyundai, Seat en Toyota met DS, Genesis, Cupra en Lexus een submerk gecreëerd voor de meer begoede klant. Kia en Renault willen aansluiting vinden bij het premiumsegment door de eigen modellen een upgrade te geven in de vorm van een luxueuze aankleding van het interieur en door het gebruik van duurzame en hoogwaardige materialen. Dat lukt de ene keer al beter dan de andere.   

Belofte maakt schuld

Een automerk dat hogere prijzen verlangt, moet zich realiseren dat het hogere verwachtingen op het vlak van luxe en performance moet inlossen. Wie tekortschiet en gedane beloften niet nakomt, is een vogel voor de kat. De media en de sociale media in het bijzonder zijn ongenadig, zij kunnen het imago van een merk in geen tijd zware schade toebrengen. Met alle nefaste gevolgen van dien.  

Is het u al opgevallen dat de nieuwe modellen van de satellietmerken van de Volkswagen Group (Audi, Cupra, Seat, Skoda en VW) er niet meer in slagen om vergelijkende tests in hun voordeel te beslechten? Dat heeft ermee te maken dat die nieuwe modellen zijn uitgerust met een nieuw infotainmentsysteem dat talrijke tekortkomingen vertoont en inzake functionaliteit en gebruiksgemak niet kan wedijveren met de concurrentie. Voor kandidaat-kopers een argument om voor een ander merk te kiezen, mede een verklaring voor de tegenvallende verkoopresultaten van voornoemde merken tijdens de eerste zeven maanden van het jaar.

In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar is de terugval vrij opmerkelijk (Audi –15,69%, Seat –24,72%, Skoda –38,47% en VW –20,68%), alleen Cupra ging fors vooruit (+60,88%). Cupra is relatief nieuw op de Belgische markt en invoerder D’Ieteren doet er alles aan om de nieuwkomer in de kijker te plaatsen. Op het niveau van de Volkswagen Group is bovendien beslist om van Cupra een 100 % elektrisch merk te maken, ten koste van Seat. Een ingrijpende beslissing die een zware hypotheek legt op de toekomst van het Spaanse volumemerk en door de Spaanse media wordt bestempeld als een doodvonnis.  

Particuliere autoverkoop in vrije val

Analyse van de inschrijvingsstatistieken voor 2022 leert dat de autoverkoop in ons land nog altijd in vrije val is. Gelukkig voor de sector houdt de bedrijfswagenverkoop goed stand, mede een verklaring waarom BMW ook in 2022 het best verkopende automerk blijft – ondanks een terugloop van de verkoop met 15 procent.   

In feite gaan enkel Kia (+ 17,20% en Toyota (+ 31%) vooruit op de Belgische markt. Met name de zelfopladende hybrides (HEV) van Toyota vallen in de smaak van de particuliere klant. De bestsellerlijst van de particuliere verkoop worden aangevoerd door de Dacia Sandero, Toyota Xaris en Dacia Duster.

In de mate dat de volumemerken hun aanbod aan betaalbare auto’s verder afbouwen, gaat Dacia gouden tijden tegemoet. Vindt maar nog eens een gezinswagen onder de 20.000 euro. Zelfs op de tweedehandsmarkt is die een rariteit geworden.

Voor normaalverdieners die aan een nieuwe auto toe zijn, ziet de toekomst er somber uit. Een auto wordt opnieuw een luxegoed en heel wat gezinnen moeten op zoek naar een alternatief in de vorm van autodelen of autohuren over een korte of langere termijn.

Het autobezit zoals wij dat nu kennen, zal naar verwachting sterk afnemen. Waarom ook niet. Een auto staat meer stil dan hij rijdt en wordt vaak gebruikt voor korte verplaatsingen die milieuvriendelijker en sneller met de fiets kunnen gebeuren. Hopelijk zet de huidige crisissituatie ons ertoe aan om onze mobiliteitsbehoeften aan een kritisch onderzoek te onderwerpen en wie weet, te herdefiniëren in functie van de klimaatdoelstellingen 2050.  

De merken bereiden zich alvast voor op een ommekeer in de manier waarop wij ons in de toekomst op een duurzame wijze willen of moeten verplaatsen en bieden nu al flexibele huurformules aan, op maat van de klant.  Maar wil die straks nog autorijden? Krijgt het voorbeeld van Hasselt navolging en veranderen de stadscentra straks in maximum 20 km/u zones, verandert de lust om auto te rijden in een straf. Om een polemiek te voorkomen: ik twijfel niet aan de goede bedoelingen van de bedenkers, maar wel aan hun gezond verstand.