Antwerpen: ‘Het is de xeno-en islamofobie die zegeviert in de meest diverse stad in Vlaanderen’

De Nederlandse arabiste Arthemis Imaan Snijders keek (onder andere) naar de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen, waar ze zelf ging stemmen, en is niet tevreden. ‘Het politieke landschap is te wit, te mannelijk en te heteronormatief.’

Met de ‘humoristische’ quote ‘Jullie zijn mijn schild en vrienden’ van Bart de Wever zijn de komende zes jaar rechts beleid in Antwerpen weer van start gegaan. Een ludieke uitspraak met een harde kern van waarheid, want gisteren werd helaas niet de groene of de ‘zwarte’ (met veel succes voor zwarte politici, nvdr.) zondag waar velen op gehoopt hadden in Antwerpen.

De verdubbeling van het aantal zetels van Groen zijn hoop-, maar niet doorslaggevend. Het is de xeno-en islamofobie die zegeviert in de meest diverse stad in Vlaanderen, waar meer dan de helft van de inwoners een migratieachtergrond heeft.

Stemgerechtigde niet-Belgen

Deze bizarre discrepantie kan te maken hebben met het feit dat in Antwerpen 63.642 stemgerechtigde niet-Belgen wonen, maar er slechts 5.437 zich geregistreerd hebben om te stemmen, zo’n 8,5 procent. Ook in de rest van Vlaanderen zien we dezelfde trend, 15 procent van de EU-burgers en 9 procent van de niet-EU burgers met stemrecht gingen stemmen. Met een overheid die dagelijks de democratische rechtsstaat en de verlichtingswaarden verdedigt, is het op z’n minst ironisch dat zij die burgers niet stimuleert om te gaan stemmen. Of is dit tactisch? Zonder het initiatief ‘Ik stem ook’ dat uit het middenveld ontsproot, hadden er wellicht nog meer stemgerechtigden hun democratisch recht niet uitgeoefend.

Dit was duidelijk te merken in de stad Antwerpen. Waar er vanuit de stad zelf totaal geen informatie beschikbaar was, laat staan een campagne werd opgezet om deze mensen naar het stemloket te krijgen. Ik ben persoonlijk een van ‘deze mensen’. Zelfs als hoogopgeleide Nederlandstalige inwoner van Antwerpen bleek het een ware speurtocht om de juiste informatie te vinden. Eenmaal geregistreerd kreeg ik een brief toegestuurd waarin de klemtoon meer lag op de bijbehorende boete indien ik niet zou opdagen dan op het vervullen van mijn democratisch recht. Ik was dan ook de enige persoon op het stembureau met een blauwe kaart in plaats van een witte, wat natuurlijk al ontzettend veelzeggend is. Zo wordt de democratie gereduceerd tot een onderdeel van een verkiezingscampagne.

Of dit de doorslag heeft gegeven is niet zeker, maar wat wel duidelijk is, is dat deze stemmers met migratieachtergrond waarschijnlijk niet zouden instemmen met een beleid dat bepaalde bevolkingsgroepen viseert, polariseert en mensen uit elkaar speelt. Deze tactische zet van rechts werd jammer genoeg ook weinig gecounterd door links. Minderheden als campagnetool ziet men graag, maar extra stappen ondernemen richting de potentiele kiezer voor de verkiezingen blijkt te veel gevraagd.

Vrouwen

Mannen en vooral ook vrouwen van kleur mochten de lijsten bekleden, maar de oude witte patriarchale structuur blijft min of meer hetzelfde. Als feminist was het een doorn in mijn oog, om elke keer Jinnih Beels in Antwerpen als enige vrouw te zien staan in een zee van witte mannen. Is het anno 2018 nog echt zo radicaal om een vrouw als lijsttrekker te hebben? Ook vrouwen met hoofddoek verschenen op zowat elke linkse lijst en met name op de campagneposters, maar ook dit mocht niet baten. De vraag op de lippen van menig moslim bleef: ‘Maar welke partij neemt het nu echt voor ons op?’ Er werd meer gesproken over tactisch stemmen dan over linkse idealen.

Ik krijg vaak de beschuldiging van aan ‘identity politics’ te doen. Zo stemde ik tijdens de vorige verkiezingen in Nederland en deze verkiezingen in Vlaanderen op een vrouw van kleur. Dit doe ik bewust. Het politieke landschap is te wit, te mannelijk en te heteronormatief (het geloof in natuurlijke genderrollen met heteroseksualiteit als de norm, nvdr.). Er wordt de laatste tijd vaker gesproken over ‘diversiteit’ in de politiek, maar diversiteit impliceert geen verandering. Het is louter het behouden van de huidige structuur met hier en daar een ander gender, een andere geaardheid of huidskleur in beeld. Pas als vrouwen en minderheden posities van macht kunnen bekleden, zal er daadwerkelijk een shift komen, maar toch blijf ik altijd sceptisch, want het is zoals de feministe Audre Lorde zegt: ‘The master’s tools, will never dismantle the master’s house.’ Om echte verandering te bekomen moet er buiten de huidige structuren gedacht worden.

Toch is het niet overal kommer en kwel. Zo wordt Pierre Kompany de eerste zwarte burgemeester van België in Ganshoren, wint Mohamed Ridouani het burgermeesterschap in Leuven met meer voorkeurstemmen dan Louis Tobback en blijft Brussel een links bastion zonder enige winst van de N-VA. Vele Antwerpenaren, waaronder ikzelf, keken uit naar gisteren, om eindelijk van de politieke campagne af te zijn. Waarschijnlijk zit diezelfde groep Antwerpenaren, net als ik, nu online te zoeken naar een woonplaats in de buurt van Brussel of Leuven.