Amerikakenner Paul Verhagen over Trump en de FBI: ‘Stiekem hopen veel Republikeinse kandidaten dat dit het einde is van Trump’

Donald Trump spreekt tijdens de Republikeinse conventie. © Adrien Fillon ZUMAPRESS.com
Jeroen Zuallaert

Met de ongeziene huiszoekingen in de privéwoning brengt de FBI ex-president Donald Trump in nauwe schoentjes. ‘Alles wijst erop dat de FBI zeer concrete aanwijzingen heeft dat er een misdrijf gepleegd is.’

Donald Trump bracht zelf het nieuws uit dat de Amerikaanse veiligheidsdienst FBI een huiszoeking heeft gedaan in zijn vakantieresort in Mar-A-Lago, Florida. Bij die huiszoeking zouden agenten een kluis hebben opengebroken en documenten hebben meegenomen. Volgens The New York Times kadert de huiszoeking in een onderzoek naar geclassificeerde documenten die Trump uit het Witte Huis zou hebben meegenomen. Trump zelf sprak van ‘duistere tijden voor onze natie’ en ‘een aanval van radicaal-linkse Democraten’ die willen voorkomen dat hij deelneemt aan de presidentsverkiezingen van 2014.

Het is ongezien dat de FBI binnenvalt in de privéwoning van een Amerikaanse ex-president die nog steeds presidentiële ambities koestert. ‘Alles wijst erop dat de FBI zeer concrete aanwijzingen heeft dat er een misdrijf gepleegd is’, zegt Paul Verhagen, Amerikakenner bij het The Hague Centre for Strategic Studies. ‘Je ziet het ook aan de huiszoeking: ze wisten kennelijk op voorhand waar ze moesten zoeken.’ Verhagen toont zich niet verbaasd dat de FBI uiteindelijk tot de actie is overgegaan. Amerikaanse presidenten moeten bij hun aftreden afstand doen van alle geclassificeerde documenten. Ze moeten ook alle beleidsdocumenten en communicatie archiveren en ter beschikking stellen van hun opvolger. ‘De FBI had voorheen al aangegeven dat Trump geclassificeerde documenten heeft meegenomen uit het Witte Huis. Je kunt het een paar keer vriendelijk vragen, maar na een tijdje komt de FBI die gewoon ophalen.’

Na het e-mailonderzoek naar Hillary Clinton en het Ruslandonderzoek naar Trump komt de FBI opnieuw met een politiek uiterst gevoelig dossier naar buiten. Is de rol van de FBI in de Amerikaanse politiek niet stilaan problematisch?

Paul Verhagen: In zekere zin doet de FBI zijn taak. De FBI doet er alles aan om zich niet politiek te mengen. Toen toenmalig FBI-baas James Comey in 2016 besloot om een onderzoek naar de e-mailserver van Hillary Clinton te openen, deed hij dat vanuit een gevoel dat hij politiek op de vlakte wilde blijven, en niet het verwijt zou krijgen dat hij het niet aandurfde om een presidentskandidaat te onderzoeken. Dat de FBI in dit parket zit, heeft in de eerste instantie te maken met het politieke klimaat. De FBI kan er zelf niet aan doen dat de politieke partijen hem meetrekken in het politieke spel.

Hoe interpreteert u de reactie van de Republikeinse Partij?

Verhagen: De Republikeinen doen wat ze altijd doen in deze omstandigheden: ze vallen de boodschapper aan. In plaats van te spreken over de inhoud, verspreiden ze de boodschap dat de instellingen tegen hen zijn. Het past in hun wereldbeeld van een deep state die hen op alle mogelijke manieren tegenwerkt.

Geldt die kritiek ook niet voor de Democraten? Die verklaarden de nederlaag van Hillary Clinton ook door de interventie van de FBI.

Verhagen: De Democraten hebben veel kritiek geuit op Comey en zijn beleid, maar ze hebben de legitimiteit van de FBI zelf nooit in twijfel getrokken. Marjorie Taylor Greene, een van de radicaalrechtse Republikeinse volksvertegenwoordigers, heeft al opgeroepen om de FBI gewoon op te heffen. Kevin McCarthey, de oppositieleider, heeft al gezegd dat hij daarover hearings wil houden als de Republikeinen de tussentijdse verkiezingen winnen.

Wat betekent dit in de aanloop naar die verkiezingen in november?

Verhagen: Voor de Republikeinse Partij is dit eigenlijk slecht nieuws. De Republikeinen doen er alles aan om Donald Trump uit de aandacht te houden. De meerderheid van de Amerikaanse kiezers is het drama een beetje moe. Dat zag je goed toen Trump de toegang tot Twitter verloor: vanaf dan werd het voor de Republikeinse Partij net gemakkelijker om een consistente boodschap te brengen. Als Trump meer in de aandacht komt, zijn Republikeinen eigenlijk gedwongen om te reageren op wat hij zegt. De Republikeinse Partij wil naar de midterms met de boodschap dat president Joe Biden er niets van bakt en alles veel duurder is dan twee jaar geleden. Alles wat die boodschap verstoort, maakt het voor de Republikeinen moeilijker om die verkiezingen te winnen.

Heeft dit gevolgen voor een mogelijke presidentscampagne?

Verhagen: Dit kan ervoor zorgen dat Trump zijn verkiezingscampagne zal vervroegen. Als Trump zijn kandidatuur aankondigt, wordt het immers moeilijker om hem te vervolgen. Republikeinse strategen zijn er als de dood voor dat Trump zijn kandidatuur al voor de midterms aankondigt. We weten dat Trump geen enkele rekening houdt met de belangen van zijn partij, en dat hij met zijn gedrag veel Republikeinse kiezers afschrikt. Stiekem hopen veel Republikeinse kandidaten dat dit het einde is van Trump.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content