‘Als Wilmès NAVO-baas wordt, mag Bouchez een fuif geven in het stadion van Francs Borains’

Jens Stoltenberg verlaat binnenkort zijn functie als secretaris-generaal van de NAVO. Sophie Wilmès (MR) wordt genoemd als mogelijke opvolger. ‘Via Wilmès krijgt Emmanuel Macron een greep op de NAVO’, schrijft Herman Matthijs.

Secretaris-generaal Jens Stoltenberg (1959) verlaat de NAVO na de zomer van dit jaar. Op zichzelf geen verrassing dat hij na twee termijnen terug naar huis trekt. Maar hij gaat niet op pensioen, want Stoltenberg gaat de Noorse nationale bank, de Norges bank, leiden. Dat zorgt in Noorwegen voor veel kritiek. Maar het is ook uitkijken naar de opvolger/opvolgster van deze Noor bij de NAVO.

De NAVO-top te Madrid in juni aanstaande zal daarover een beslissing nemen. In ieder geval gaat Brussel een ‘power couple ‘ minder hebben. Want mevrouw Stoltenberg is sinds 2015 de Noorse ambassadrice bij het Koninkrijk België.

De Norges Bank voert de onafhankelijkheid hoog in het vaandel en dat Stoltenberg die gaat leiden wordt nu zwaar bekritiseerd door de oppositie in Noorwegen, aangevoerd door de gewezen regeringspartijen ‘Hoyre’ (de conservatieven) en Fremskrittspartiet (de progressieven), en de linkse socialisten en de communisten. Een gewezen eerste minister en een diende secretaris-generaal van de NAVO naar de top van de nationale bank brengen, dat is ongezien in Noorwegen.

Het is duidelijk dat Stoltenberg nog goede relaties heeft met zijn sociaaldemocratische partijgenoten (Arbeiderpartiet).

In september jongstleden zijn zij terug aan de macht gekomen samen met de centrumpartij (Senterpartiet). Het is wel een minderheidskabinet, dat enkel kan overleven met de oppositiesteun van de liberalen (Venstre) en de christendemocraten.

Gigantisch balanstotaal

De Norges Bank wordt bestuurd door één gouverneur en twee vicegouverneurs. Daarnaast bestaat de ‘Executive Board’ van deze centrale bank uit zes externe kenners van de financieel-budgettaire wereld en twee afgevaardigden van het personeel van deze bank. De gouverneur wordt aangesteld voor zes jaar. Dat betekent voor Jens Stoltenberg tot eind 2028.

De Noorse centrale bank heeft een gigantisch balanstotaal van liefst 1,927 miljard euro. Ze komt aan dat enorm bedrag omdat de bank het ‘Statens pensionsfonds’ beheert. Dat fonds wordt gespijsd door de opbrengsten van de olie- en gasverkoop. Het bestaat in feite uit twee delen, namelijk een welvaartsfonds voor de publieke investeringen in de Noorse infrastructuur en het pensioenfonds.

Als men de omvang van dit fonds niet meetelt in de balans heeft de ‘Norges Bank’ nog een waarde van 78 miljard euro of 7 procent van de huidige omvang. Enige problemen met de financiering van de pensioenen is dit Scandinavisch land onbekend.

Ongetwijfeld zijn al vele politici aan hun cv begonnen nu Stoltenberg bij de NAVO vertrekt, want daar topman worden is een droom van velen. De traditie wil dat een Europeaan de NAVO mag leiden. Want de Amerikanen hebben altijd de leidende rol van het militair gedeelte, de SHAPE.

Toch zal de Biden-Harris administratie een zeer bepalende rol hebben bij deze opvolging. De volgende weken gaan er vele namen circuleren. De Scandinaviërs hebben geen kans, omdat voor Stoltenberg Denemarken met Anders Fogh Rasmussen deze toppositie bekleedde. De Oost-Europeanen hebben het nog nooit gekregen en dat geldt ook voor Frankrijk. Maar Londen en Berlijn gaan dat niet aan president Macron of zijn opvolgster willen geven. De Duitsers hebben al de EU Commissie in handen en de Britse regering heeft genoeg interne problemen.

Rutte of Wilmès

Een naam die de rond doet is die van de liberale Nederlandse premier Mark Rutte. Hij leidt zijn vierde kabinet, maar dat dreigt de regering teveel te worden voor hem. De VVD-leider ligt goed bij de Amerikanen, en Nederland heeft de laatste jaren zijn defensie-inspanningen aardig verhoogd. Het nadeel is dat onze noorderburen al diverse secretarissen-generaals hebben geleverd (bijvoorbeeld Joseph Luns). En heeft de VVD wel iemand klaar staan om Rutte op te volgen in het Catshuis?

Een naam die ook valt is die van onze Minister van Buitenlandse Zaken: Sophie Wilmès (MR). Zij zit in juni te Madrid mee aan tafel over de opvolging en spreekt de twee gebruikte talen bij het militair bondgenootschap: Frans en Engels. Daarnaast is zij een gewezen premier van het thuisland van de NAVO en de SHAPE en ook een vrouw. Onder de regering Michel I en vrij recent heeft België belangrijke militaire aankopen gedaan, al blijft België ver beneden de NAVO-doelstellingen.

De MR heeft ook een directe lijn naar het Elysée. President Emmanuel Macron beseft ook wel dat zijn land geen kans heeft. Maar waarom dan geen poging doen om een bevriende Franstalige partij uit een buurland aan deze post te helpen ? Bovendien heeft Washington DC nog iets goed te maken met de Fransen over AUKUS, nadat de VS onderhandelingen begon met Australië over de bouw van onderzeeërs. Via Wilmès krijgt Macron dan ook een greep op de NAVO.

Sophie Wilmès is ook joods. Tijdens haar verblijf in de Wetstraat 16 is zij regelmatig het onderwerp geweest van artikels in de toonaangevende Israëlische pers zoals Haaretz, Jeruzalem Post, The Times of Israël. Bovendien zijn belangrijke personen in de Biden-Harris administratie ook joods, zoals minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, de kabinetschef van de president Ron Klain, en de echtgenoot van Kamala Harris.

MR-stunt

Indien mevrouw Wilmès naar de NAVO zou gaan, dan heeft de MR liefst drie internationale topfuncties in handen. Want met Charles Michel zit ze in de EU-Raad en met Didier Reynders levert ze de Eurocommissaris. MR-leider Georges-Louis Bouchez kan onmiddellijk een nieuwe vicepremier aanstellen en dat zal de interne twisten kalmeren.

Bovendien zou het ook de positie van Bouchez verder versterken. De MR-voorzitter heeft al enige stunts op zijn naam staan en mocht dit lukken, dan mag hij een grootse fuif geven in het MR-hoofdkwartier aan de Gulden Vlieslaan en/of in het stadion van Royal Francs Borains, waarvan hij voorzitter is.

Gezien al de veiligheidsproblemen is de NAVO aan een tweede leven begonnen en rekenen vele Europese landen op deze instelling voor hun verdediging. Op diplomatiek vlak zal de volgende weken en maanden niet alleen veel tijd gaan naar het Oekraïnedossier en de relaties met Vladimir Poetin, maar er zal ook veel worden gelobbyd voor de opvolging van NAVO-baas Stoltenberg.