‘Als politici ervoor kiezen de wetenschap te negeren, dan moeten ze daarover duidelijk communiceren’

‘Politici kunnen de wetenschap aanvaarden of verwerpen. Dat is hun recht’, schrijft Louis Ide (N-VA). In dit stuk houdt hij het begrip ‘chronische Lyme’ tegen het licht. ‘Het is onaanvaardbaar dat bepaalde artsen zich verrijken op de kap van de patiënt.’

Heeft u zich al eens afgevraagd of u zich vereerd zou voelen, mocht er in uw bus een plechtstatige brief van de Kamer of Senaat vallen? Zou u onder de indruk zijn van de omslag met het logo van de Senaat, zo met een kroontje erop? Of van het hoogwaardig papier? Uit de brief moet dan blijken dat u uw inzichten mag komen delen met de volksvertegenwoordigers of senatoren. Zou u zich vereerd voelen? Of denkt u: wat is dit nu weer? Wordt dit geen tijdsverlies?

Het systeem van hoorzittingen in Kamer en Senaat gaat al lang mee. Het idee is eenvoudig. Er is een heikel punt waar de heren en dames politici te weinig over weten en daarom worden er experts uitgenodigd. Het komt er in de praktijk op neer dat elke politicus zijn eigen expert aanbrengt. Dat kan echt eerder wie zijn. Op die manier kan elke klok eens luiden in die hoorzitting. Als gevolg hiervan ontstaat er echter geen samenspel. Het is steeds een kakofonie van meningen, waaruit iedereen zijn eigen visie distilleert.

Vandaag is er terug zo’n hoorzitting. Het gaat dan om een hoorzitting over de zogenaamde chronische ziekte van Lyme. Eigenlijk is dit totaal overbodig. Mochten politici het principe van ‘evidence based medicine’ (hetgeen wetenschappelijk bewezen is) aanvaarden dan zijn de feiten over de ziekte van Lyme bekend.

We zien momenteel in België een toename van het aantal teken. Het is bijgevolg belangrijk om jeugdbewegingen, wandelaars en natuurgidsen te waarschuwen, zodat ze zich controleren op teken wanneer ze uit een natuurgebied komen. Het is zo dat de beet van een teek inderdaad kan leiden tot een vroegtijdige stadium van de ziekte van Lyme. Als men geen aandacht schenkt aan tekencontrole dan kan dit zelfs leiden tot een laattijdig stadium van de ziekte van Lyme.

Maar dit is iets anders dan ‘chronische Lyme’. Let wel, niet elke tekenbeet (waardoor Borrelia burgdorferi, de oorzakelijke bacterie, het lichaam binnen dringt) leidt tot de ziekte van Lyme, slechts een kleine minderheid leidt tot problemen, gelukkig maar.

Maar wat is dan het verschil tussen o.a. die early stage Lyme/ late stage Lyme en chronische Lyme?

Het begrip chronische Lyme is in het leven geroepen en gedefinieerd door een aantal goeroes die los van enig wetenschappelijk bewijs patiënten met onverklaarbare klachten – die serieus genomen moeten worden- laten geloven dat de oorzaak van hun lijden een tekenbeet is, waardoor ze besmet zijn met een bacterie. Wie deontologisch, ethisch en wetenschappelijk werkt, behandelt klachten enkel met een methode waarvan wetenschappelijk bewezen is dat ze werkt. Bepaalde expertimentele hormonen -en antibioticaschema’s hebben hier geen plaats. Wetenschappelijke richtlijnen zeggen duidelijk en letterlijk: ‘prolonged antibacterial treatment not warranted’.

Helaas voor deze (en andere) patiënten heeft de wetenschap niet op alle vragen een antwoord. Daarom lopen deze patiënten met hun ogen open in de val van mensen die bakken geld verdienen door het voorschrijven van dergelijke dubieuze therapieën. Bioloog Dirk Draulans schreef hier al eerder over in Knack (1 juli 2015). Je kan het de patiënten niet kwalijk nemen, zij zullen alles doen om van de klachten af te geraken. Maar het is verwerpelijk en onaanvaardbaar dat bepaalde artsen zich verrijken op de kap van de patiënt.

Sommige politici spinnen daar ook garen bij. Ze denken een electoraat te hebben gevonden bij de patiënten die onvoorwaardelijk geloven in hun goeroe. Om die kiezers aan zich te binden, schrijven ze dan opiniestukken over medische aangelegenheden. Zo schreef Maya Detiège op 10 september een stuk op Mediquality.net. Daarin suggereerde ze dat het Lyme-virus (sic, het is geen virus, het is een bacterie) zich niet enkel via teken zou verspreiden. In haar woorden “Hoe zit het bijvoorbeeld met de besmetting door middel van bloedtransfusies, of via de placenta van een zwangere vrouw op haar ongeboren kind? Er zijn ook recente aanwijzingen die duiden op de mogelijke overdraging van de bacterie (gecorrigeerd – red.) via seksueel contact. En er zijn tenslotte ook aanwijzingen dat andere insecten dan teken de ziekte zouden verspreiden.” Het feit dat ze in dit debat spreekt over een virus in plaats van een bacterie is veelzeggend.

Had Detiège het artikel van 15 juni 2015 in de Clinical Infectious Diseases gelezen (‘Unorthodox Alternative Therapies Marketed to Treat Lyme Disease’ ), had ze met iets meer kennis van zaken haar opiniestuk kunnen schrijven. De auteurs besluiten namelijk: “Providers of alternative therapies commonly target patients who believe they have Lyme disease. The efficacy of these unconventional treatments for Lyme disease is not supported by scientific evidence, and in many cases they are potentially harmful.”

Politici hebben in een democratie altijd het laatst woord. Met andere woorden, ze kunnen de wetenschap aanvaarden of verwerpen. Dat is hun recht. Maar ze kunnen de wetenschap niet contesteren. De wetenschap is wat ze is, onderhevig aan de falsificaties van Popper. Of nog ander gezegd, de wetenschap mag niet misbruikt worden voor hun eigen doel door hun standpunten te doorspekken met zogezegd wetenschappelijke saus. Als ze zich het recht toe-eigenen de wetenschap te negeren moeten ze dat ook duidelijk communiceren.

Geloofwaardigheid

Ik vroeg u dus of u zich vereerd zou voelen als u de uitnodiging met het gouden randje zou ontvangen. Dr. Horowitz, zo’n controversiële Amerikaanse arts, is dat duidelijk wel. Zijn aanwezigheid in de hoorzitting is dan ook niet zonder gevolgen. Ten eerste werkt het de geloofwaardigheid van deze man in de hand en ten tweede ondergraaft het de geloofwaardigheid van de politiek, bij wetenschappers. De patiënten zijn de dupe, er zijn dus enkel verliezers.