‘Als het einde van België bespreekbaar moet zijn, dan ook het einde van Bol.com’

Radicale ideeën zijn een goed antidotum voor de verschraling van het debat, vindt Knack-redacteur Tex Van berlaer.

Het was weeral een tijdje geleden dat één zinnetje de Wetstraat, hele economische sectoren en de nieuwsmedia op hun kop zette. Maar met zijn sortie in Humo heeft PS-voorzitter Paul Magnette zich tot de meest besproken politicus van de week gekatapulteerd. De zin die hem nog even zal achtervolgen: ‘Laat België maar een land worden zonder e-commerce, met échte winkels en bruisende steden.’

Niet dat zijn droombeeld lang standhield. Aan het Franstalige Sudinfo liet Magnette een dag later verstaan dat er geen sprake kan zijn van een verbod op e-commerce. De socialist gaf zelfs toe dat hij een account op Amazon heeft.

In de aanloop tot die ontboezeming had Magnette een lawine aan kritiek veroorzaakt. Dát er gegronde argumenten zijn tegen Magnettes ideaalbeeld ligt voor de hand. Maar de manier waarop laat een wrange nasmaak na.

De rode draad tussen de meeste reacties was die van wereldvreemdheid. Magnette zou zowel in het stenen tijdperk (Danny Van Assche van Unizo), als in de 19^e eeuw (MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez) leven.

De uitspraak leidde tot jolijt op Twitter, doorgaans een no-gozone voor nuance. ‘Bokrijk‘ was een voor de hand liggende referentie, al merkte iemand op dat zelfs het Limburgse openluchtmuseum een webshop heeft.

N-VA-ondervoorzitter Lorin Parys verwees naar een dictatoriaal regime: ‘Zelfs hierin klopt Noord-Korea ons.’

Mocht niet ontbreken in het rijtje: utopie. Econoom Geert Noels (vermogensbeheerder Econopolis) nam de term in de mond. Ditto voor vakbond ACV Pulse: ‘De klok terugdraaien is utopisch. En zelf durven we ook al eens een bestelling te plaatsen via internet.’

Akkoord, beleidsmakers kleuren maar best binnen de lijntjes. De burger heeft weinig aan ministeriële ballonnetjes die nergens toe leiden. En zeker, de uitspraak van de Franstalige socialist is een element in het verhaal van de federale Vivaldi-regering, die maar niet op dreef lijkt te komen, hoezeer haar leden ook het tegendeel beweren.

Maar Paul Magnette is geen minister. Hij is zelfs geen parlementslid. Naast burgemeester van Charleroi is de man vooral een partijvoorzitter. En wie is er beter geplaatst dan een partijvoorzitter om radicale en utopische ideeën te formuleren?

Zoals Magnettes MR-evenknie Bouchez al meermaals heeft verkondigd: voorzitters worden te goed betaald om woordvoerder van de regering te zijn.

Uiteraard valt er inhoudelijk (heel) veel op zijn uitspraken aan te merken. Maar laat ons net van de gelegenheid gebruikmaken om het debat over werkomstandigheden, race to the bottom (hallo, 19^e eeuw?) en consumentisme te houden. Niemand heeft baat bij het ridiculiseren van de discussie door middel van dooddoeners à la ‘stenen tijdperk’. Zeker niet als de voorstellen binnen de democratische ruimte vallen, inclusief scheiding der machten en de verdediging van mensenrechten.

Net deze week schrijft Amir Bachrouri, voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad, in Knack over zijn twijfels over al dan niet te gaan stemmen in 2024. De jonge Bachrouri bekent dat zijn vertrouwen in de politiek een ‘stevige knauw’ heeft gekregen.

Een van de redenen? Het ontbreken van prikkelende wereldbeelden. ‘De angst om slaag te krijgen is voelbaar. Wie aanvalt zonder dekking, zonder enige ideologische basis, is een vogel voor de kat. Spreek je uit, verhef je stem, steek boven het maaiveld uit.’

Is luidop dromen van de e-commerce-uitstap niet exact wat Bachrouri bedoelt? Een antidotum voor de verschraling van het debat?

Confederalisme

Als het de bedoeling was van Magnette om de schijnwerper te richten op de werkomstandigheden bij de grote e-commercespelers, dan leert een blik op de kranten dat dat alvast is gelukt. En dan zijn de weekendkranten nog niet eens verschenen.

Ironisch genoeg doet de kritiek op Magnette denken aan de wijze waarop Vlaams-nationalisten vaak worden gecounterd, zelfs vrij letterlijk. Ook bij tegenstanders van het streven naar een onafhankelijk Vlaanderen vallen de termen ’19^e-eeuws’, ‘utopie’ en – jawel – ‘Bokrijk’. En dat terwijl confederalisme, separatisme, maar ook belgicisme legitieme standpunten zijn binnen een democratisch kader.

‘Du choc des idées jaillit la lumière‘, uit de botsing der ideeën ontstaat het licht. Laten we ideologische voorstellen dus niet na één minuut lacherig neersabelen, maar beoordelen op hun inhoud. Of die nu draaien rond het einde van Bol.com of het einde van België.