Acteur Matthew McConaughey over bloedbad in school: ‘Slachtoffertje was alleen via haar Converse-schoenen te identificeren’

Acteur Matthew McConaughey gaf dinsdag in het Witte Huis een passionele toespraak over de nood aan striktere wapenwetten. ‘Waar beginnen we?’ vroeg hij, naar aanleiding van het bloedbad in een basisschool in Texas: ‘Door te maken dat het verlies van deze levens ertoe doet’.

McConaughey (52), bekend van films als Dallas Buyers Club en The Wolf of Wall Street, of van de tv-serie True Detective, is geboren in Uvalde, Texas. Zijn moeder werkte er als kleuterleidster op twee kilometer of zo van de basisschool waar op 24 mei 19 kinderen en 2 leraressen werden gedood door een achttienjarige met een halfautomatische AR-15. Er is intussen een ton inkt gevloeid over de rol van de politie, die een uur afwachtte, eerder dan tussen te komen om levens te redden.

In zijn onaangekondigde toespraak, die zo’n twintig minuten duurde, probeerde McConaughey een ander perspectief te bieden. Hij is zelf iemand die, zoals zoveel jongeren in Texas, met wapens leerde om te gaan. Hij is niet anti-wapen. En hij is lokaal. Hij en zijn echtgenote Camila Alves brachten de vorige week grotendeels door bij de nabestaanden van de slachtoffers, zei hij.

‘Weten jullie wat elk van die ouders wilde? Ze willen dat de dromen van hun kinderen verderleven. Ze willen dat het verlies van hun leven ertoe doet’.

Hij ging in op een van de slachtoffers, de tienjarige Maite Rodriguez. Ze wilde mariene bioloog worden. Ze was begaan met het milieu. Toen men haar nagedachtenis wilde gedenken met ballonnen, blies haar moeder dat meteen af. Maite zou het afval van de ballonnen niet hebben geapprecieerd, aldus McConaughey.

Ze droeg waar ze kon groene Converse-schoenen. Ze had op de rechterschoen een hartje getekend, om haar liefde voor de natuur te symboliseren.

Camila Alves toonde de schoenen terwijl McConaughey verderging.

‘Dezelfde Converseschoenen, aan haar voeten, bleken het enige duidelijke bewijs om haar na de schietpartij te identificeren’.

Hij sloeg op het spreekgestoelte, uit frustratie, woede, of om de ongerijmdheid te beklemtonen.

‘Niet alleen dood: hol’

Hij bracht ook een bezoek aan de specialiste die de lijkjes presentabel moest maken.

Doorgaans lukt dat met make-up. Maar in dit geval, aldus McConaughey, was ‘uitgebreide reconstructie nodig. Waarom? Omdat een AR-15 uitzonderlijk grote wonden slaat. De meeste lichamen waren zo verminkt dat alleen DNA of groene Converse-schoenen hen konden identificeren’. Veel kinderen ‘waren niet alleen dood maar hol’.

In de Amerikaanse pers is er sinds het bloedbad in Uvalde een debat aan de gang over nut of onnut van expliciete berichtgeving over de slachtoffers. De gewoonte is dat alleen ‘gekuiste’ beelden worden getoond, van ambulances of politieauto’s en gele plakband aan de plaats van misdrijf, van begrafenissen van slachtoffers of van bloemen aan een tijdelijk monument. McConaughey ging meer in de richting van ‘expliciet’.

Hij pleitte voor strengere wapenwetten met verantwoordelijke wapeneigenaars: het optrekken van de leeftijd waarop men semi-automatische wapens kan kopen van 18 naar 21 jaar, een wachtperiode bij dergelijke aankopen, veralgemeende achtergrondonderzoeken bij aankopen, onder meer. Hij noemde dat ‘redelijke, tactische’ regels.

‘Verantwoordelijke eigenaars van wapens zijn het beu dat het Tweede Amendement (van de Grondwet, dat het recht op wapenbezit garandeert, red.) misbruikt en gekaapt wordt door gestoorde individuen. Deze regels zijn geen stap achteruit, ze vormen een stap voorwaarts voor de maatschappij en voor het Tweede Amendement’.

‘Mensen aan de macht’ zei hij, ‘hebben nagelaten te handelen.’ Terwijl de meeste eigenaars van wapens de strengere regels zouden ondersteunen.  ‘We hebben nu een kans om boven onze politieke aanhorigheid uit te stijgen. Laten we dit toegeven: we kunnen niet echt leiders zijn als we alleen maar oog hebben voor onze herverkiezing.’

Terwijl hij sprak was al duidelijk dat de meeste van zijn voorstellen (optrekken van de leeftijd, veralgemeende achtergrondonderzoeken), die inderdaad door een meerderheid van Amerikanen ondersteund worden, niet in het pakket zitten waarover in het parlement onderhandeld wordt.

McConaughey toonde vorig jaar interesse om zelf in de politiek te stappen en een gooi te doen naar het gouverneurschap van Texas. Hij heeft intussen beslist dat hij de overstap naar de politiek ‘op dit moment’ niet zal maken.