Achter de schermen van de Huawei-lobbymachine in Brussel

Een onderzoek van het federaal parket naar corruptie en witwassen richt de schijnwerpers op de lobbyisten van Huawei in het hart van Europa. In samenwerking met Le Soir en Follow The Money houdt Knack de Brusselse lobbymachine van de Chinese techreus tegen het licht.

Door Kristof Clerix

In 2013 meldt Huawei zich voor het eerst aan in het lobbyregister van de Europese instellingen in Brussel. De Chinese smartphonefabrikant en leverancier van netwerkapparatuur is dan al een van de belangrijkste telecomspelers ter wereld. In 68 hoofdsteden levert Huawei mobiele netwerken, zijn switches en routers worden gebruikt door 45 van de 50 grootste mobiele operatoren, en Huawei is ook de derde grootste smartphoneproducent – na Samsung en Apple. ‘De producten van Huawei bereikten nu drie miljard mensen: twee vijfde van de mensheid’, schrijft Washington Post-journaliste Eva Dou over die periode in House of Huawei: The Secret History of China’s Most Powerful Company (2025).

Voor zijn lobbywerk in het hart van Europa zet Huawei meteen de grote middelen in. Volgens data van het EU-Transparantieregister, verzameld op LobbyFacts.eu, gaat het in de beginjaren om een budget van 3 miljoen euro per jaar. Het katapulteert Huawei naar de achtste plaats op de lijst van de grootste lobbyisten in de EU.

De inzet voor Huawei is dan ook groot: de toegang verzekeren tot een Europese markt van 500 miljoen inwoners. Maar dat is niet vanzelfsprekend, aangezien Huawei actief is in een gevoelige strategische sector. Elektronische communicatie behoort immers tot de kritieke infrastructuur van elk land.

Donald Trump

Eén dossier is cruciaal voor de Huawei-lobbyisten in Brussel: de uitrol van 5G-technologie in Europa, die vanaf 2019 van start gaat. 5G is de vijfde generatie mobielenetwerktechnologie, die aanzienlijk hogere snelheden en grotere netwerkcapaciteit biedt. Maar niet alleen Huawei probeert het Europese beleid rond 5G te beïnvloeden.

Tijdens de eerste ambtstermijn van de Amerikaanse president Donald Trump beginnen de VS een diplomatieke campagne om andere landen te overtuigen géén technologie van Huawei of ZTE (een ander Chinees techbedrijf) te kopen voor hun 5G-netwerken. Washington beschuldigt Huawei van banden met de Chinese regering, en noemt het techbedrijf zelfs een bedreiging voor de nationale veiligheid. Huawei-apparatuur zou volgens de VS mogelijk gebruikt kunnen worden voor spionage.

Huawei heeft die beschuldigingen steeds ontkend. ‘De Chinese overheid bemoeit zich niet met ons bedrijf of met de veiligheid van onze producten’, klinkt het op zijn website. ‘Er is geen Chinese wet die de inlichtingendienst toelaat om van een telecomfabrikant te eisen dat hij achterdeurtjes inbouwt.’

Maar Trump zet door. In 2018 ondertekent hij een wet die Amerikaanse overheidsdiensten verbiedt apparatuur van ZTE of Huawei aan te schaffen. In mei 2019 roept de president IT-bedreigingen uit tot nationale noodtoestand, en kort daarop beperkt Google de toegang van Huawei tot het Android-besturingssysteem. Voor de Chinese smartphonemaker is dat een flinke klap.

Brusselse denktanks

Het Brusselse lobbyteam van Huawei is in 2019 uitgegroeid tot een ploeg van 19 lobbyisten, zo blijkt uit Lobbyfacts.eu. Vanuit hun kantoor aan het Leopoldpark in de Europese wijk volgen ze de techdebatten in de Europese instellingen op. Vier van hen hebben een officiële accreditatie voor het Europees Parlement.

Huawei slaagt er ook in om enkele voormalige parlementair medewerkers van Europarlementsleden in te lijven, onthult onze mediapartner Follow The Money. Zoals de Belgisch-Italiaanse Valerio O., die in juni 2019 aantreedt als ‘EU Public Affairs Director’ van Huawei. Daarvoor had hij bijna tien jaar in het Europees Parlement gewerkt, als assistent van twee Italiaanse Europarlementsleden van verschillende politieke fracties.

Verder schakelt Huawei ook een gespecialiseerd Brussels advocatenkantoor in, Alber & Geiger, dat zich richt tot sleutelfiguren van het Europees Parlement om het imago van het Chinese bedrijf op te poetsen. Het benadrukt dat Huawei zich houdt aan de Europese normen en banen creëert.

De techreus wordt in Brussel ook lid van meerdere vakverenigingen en denktanks, zoals het invloedrijke Bruegel en het Centre for European Policy Studies – wat uiteraard geen vingerwijzing is naar die organisaties. Follow The Money berekende dat Huawei in tien jaar tijd minstens 1,7 miljoen euro spendeerde aan zulke lidmaatschappen, die onder meer toegang geven tot conferenties en panels met EU-functionarissen.

En ook op diverse events die Huawei zelf organiseert, duiken Europarlementsleden op. Een van hen is de centrumrechtse Sloveense politicus Franc Bogovic, die in 2016 ook al het Huawei-hoofdkwartier in Ljubljana had bezocht en soms als spreker aan Huawei-events deelneemt (nvdr: de vermelding van individuen in dit artikel betekent niet dat ze voorwerp uitmaken van het corruptieonderzoek door het federaal parket.)

Heksenjacht

Niet alleen Huawei maar ook de VS drijven hun diplomatieke offensief rond 5G verder op in Europa. Volgens Eva Dou worden daarvoor zelfs ambassadeurs ingeschakeld. Eind 2019 komt de Europese Commissie dan eindelijk zelf met een risicoanalyse over 5G naar buiten, waarin experts waarschuwen voor de gevaren van hacking. Europese ministers van Telecommunicatie roepen op een top in Brussel dan weer op om oog te hebben voor de ‘risicoprofielen van individuele aanbieders’.

Peking reageert. ‘Ondanks de heksenjacht en mediahype heeft niet één land noch persoon solide bewijzen geleverd dat Huawei een bedreiging voor de veiligheid inhoudt’, schrijft Zhang Ming, hoofd van de Chinese missie bij de EU, in december 2019 in een opiniestuk in Politico.

Maar twee maanden later kondigt de EU een reeks instrumenten aan die lidstaten moeten toelaten om minder afhankelijk te worden van Huawei – al wordt het bedrijf daarin niet bij naam genoemd. Een rapport van het Deense Strand Consult toont hoe afhankelijk Europa op dat moment is van Chinese technologie: in 15 van de 31 onderzochte landen is meer dan de helft van de 4G-apparatuur afkomstig van Chinese verkopers.

88 meetings met Europarlementsleden

Huawei gaat daarop in zee met de Brusselse website EU Reporter. De site wordt ingeschakeld in een twaalf maanden durende lobbycampagne. Anonieme nieuwsartikels zijn volgens Politico bijna woordelijk overgenomen uit Huawei-persberichten, en opiniestukken door leidinggevenden van Huawei worden niet als ‘betaalde inhoud’ aangemerkt. In 2021 is die samenwerking stopgezet, meldt Huawei later in een reactie in Politico.

Huawei drijft in Brussel ook zijn ontmoetingen met Europarlementsleden op. Tussen juli 2019 en december 2024 vinden er 88 meetings plaats tussen Huawei-lobbyisten en 68 verschillende Europarlementsleden, zo blijkt uit de website van het Europees Parlement. Ze bespreken thema’s als 5G, artificiële intelligentie, cyberveiligheid en Europese regelgeving. Met een aantal onder hen zit Huawei in die periode tot drie keer samen. Volgens voormalige Huawei-lobbyisten met wie we spraken, lag de focus van hun werk op kwantiteit, en werd die afgemeten aan het aantal vergaderingen dat je als lobbyist organiseerde.

‘Ongefundeerde angst’

Het Europees Parlement belobbyen blijkt bovendien niet altijd zo gemakkelijk. In oktober 2020 ondertekenen meer dan 40 Europarlementsleden uit vijf verschillende politieke groepen, onder wie de N-VA’ers Geert Bourgeois en Assita Kanko, een brief gericht aan de EU-telecomministers en Eurocommissarissen Margrethe Vestager, Thierry Breton en Valdis Dombrovskis. In de brief, die in de Brusselse wandelgangen ‘the Nokia letter’ wordt genoemd (naar de grote concurrent van Huawei), verwijzen ze naar Huawei en ZTE als ‘hoogrisico’ verkopers. Hun 5G-technologie zou voor Europa een ‘veiligheidsdreiging’ inhouden.

Drie maanden later volgt echter nog een brief aan de drie Eurocommissarissen, ditmaal ondertekend door vijf Italiaanse en drie Roemeense Europarlementsleden. Zij slaan een compleet andere toon aan. Het verbod op 5G-apparatuur van buitenlandse makelij is volgens hen ingegeven door een ‘ongefundeerde angst voor nationale veiligheidsrisico’s’. De EU-consumenten zouden daarvan de grote dupe zijn. Pittig detail: één Italiaans Europarlementslid ondertekende zowel de Nokia-brief als de reactie erop.

Oekraïne-conflict

De Russische invasie van Oekraïne in 2022 maakt het leven voor Huawei in Europa nog moeilijker. Een ambtenaar van de Europese Commissie wijst erop dat de Chinese houding tegenover het Oekraïne-conflict een ‘negatieve invloed heeft op de betrekkingen tussen de EU en China’.

De Europese Commissie van haar kant toont zich bezorgd dat een aantal EU-lidstaten haar bekommernissen over 5G lijken te negeren. Tijdens een toespraak in Stockholm in juni 2023 stipt Eurocommissaris voor de Interne Markt Thierry Breton aan dat amper 10 lidstaten 5G-leveranciers met een hoog risico hebben beperkt of uitgesloten. Volgens Breton gaat het allemaal te langzaam, en houdt dat een ‘ernstig veiligheidsrisico’ in. Hij noemt de geviseerde bedrijven voor het eerst ook bij naam: ‘De Commissie heeft zojuist een mededeling gepubliceerd waarin wordt bevestigd dat de besluiten van bepaalde lidstaten om Huawei en ZTE te beperken of volledig uit te sluiten van hun 5G-netwerken gerechtvaardigd zijn.’

‘De Amerikaanse overheid is erin geslaagd om de opmars van Huawei een halt toe te roepen’, besluit journaliste Eva Dou in House of Huawei. ‘Het bedrijf breidt niet langer uit naar het Westen.’

Het Griekse medium Reporters United werkte mee aan dit artikel.