‘Absurd indien democratisch verkozen overheid foute beslissing uit verleden niet kan rechtzetten’

‘Wanneer ik vanuit de oppositie keer op keer de oversubsidiëring aankaartte, was er weinig aandacht voor’, reageert Irina De Knop (Open VLD) op de dreiging van een stijgende elektriciteitsfactuur. ‘Het verbaasde me dat de kosten die ons boven het hoofd hangen nu zo nadrukkelijk in beeld kwamen. Niet omdat deze verontwaardiging niet terecht is, maar wel omdat de SERV reeds in 2012 berekenende dat de uitgestelde doorrekening van de certificatenkosten voor groene stroom en warmte zou oplopen tot 1,7 miljard euro indien niet werd ingegrepen.’

De elektriciteitsfactuur dreigt volgend jaar fors duurder uit te vallen. Oorzaak is vooral de kost van de ondersteuning voor zonnepanelen en rationeel energiegebruik.

Deze week stelt de gedelegeerd bestuurder van VOKA, Jo Libeer, openlijk de vraag aan de Vlaamse overheid om de historisch opgebouwde schuld voor haar rekening te nemen, een terechte vraag volgens mij, ook al zijn de budgettaire omstandigheden extreem moeilijk.

Daarnaast moet het bestaande subsidiëringssysteem met groene stroomcertificaten inderdaad onmiddellijk worden omgebouwd tot een volwaardig en matuur systeem van investeringssteun. Een eenmalige subsidie, in verhouding tot het vooropgestelde rendement. Om het budgettair sluitend te houden zou ik de Vlaamse Regering ook sterk voorstellen om een gesloten enveloppe te hanteren. De handel met groene stroomcertificaten bleek al heel snel geen echte marktwerking te genereren met alle nadelige en perverse effecten tot gevolg. Wat investeerders en gezinnen ook en vooral nodig hebben is een stabiel en duurzaam investeringsklimaat en liefst, een duidelijke visie en concrete doelstellingen met betrekking tot groene stroom.

Strategische zet van Johan Vande Lanotte

Het verbaasde me enigszins dat de kosten die ons boven het hoofd hangen nu zo nadrukkelijk in de pers kwamen deze week. Niet omdat deze verontwaardiging niet terecht is, maar wel omdat de SERV reeds in 2012 berekenende dat de uitgestelde doorrekening van de certificatenkosten voor groene stroom en warmte zou oplopen tot 1,7 miljard euro indien niet werd ingegrepen.

Deze kosten konden niet doorgerekend worden vanwege de blokkering van de elektriciteitstarieven. Een strategische en alweer meesterlijke zet van Johan Vande Lanotte (SP.A) die op die manier trachtte te vermijden dat zijn partij met een Vlaams minister bevoegd voor energie ernstige politieke schade zou oplopen wanneer dat hele boeltje van opgestapelde kosten zou worden doorgerekend aan de gezinnen en bedrijven voor de verkiezingen van 2014. Die kosten zitten nu vast bij de distriebutienetbeheerders ( DNB) en gratis zal dat niet zijn.

Zwarte piet doorschuiven

In plaats van ernstig te zoeken naar oplossingen of alternatieven, probeerde Freya Van den Bossche (SP.A) zwarte piet door te schuiven naar de distributienetbeheerders, Eandis en Infrax, die volgens haar te kwistig met mandaten en middelen omgingen. Een bliksemafleider voor de 1,7 miljard aan kosten voor groene stroomcertificaten.

Wanneer ik vanuit de oppositie keer op keer de oversubsidiëring aankaartte, was er weinig aandacht voor in de publieke opinie. De excessen van de oversubsidiëring waren een verkiezingsthema waard, maar dat is het nooit echt geworden. Gelet op het feit dat de overheid zo sterk heeft ingezet op dit (over)subsidiëringsysteem, zou het netjes zijn als ze inderdaad zelf die middelen vindt, en de burgers en bedrijven zou sparen. Het is uiteraard heel veel geld, maar als het steunmechanisme zonder dralen wordt aangepast, blijft het wel bij een eenmalige kost die anders bedrijven en gezinnen veel pijn zullen doen.

Bovendien zou het nog een gebakkelei worden over welk aandeel de gezinnen en langs de andere kant, de bedrijven zouden moeten nemen in die terugbetaling. Om de concurrentiekracht van bedrijven te sparen wordt er nu al een sleutel toegepast die de gezinnen proportioneel, zwaarder belast.

Steun aan renovatie

Ik wil echter ook niet naïef zijn. Een netvergoeding, onder een of andere vorm, dringt zich evenzeer op. Met alle sympathie voor de ondernemingszin van sommige grote bedrijven, die deze investeringen zagen als een financiële belegging: deze jackpot nog tien jaar of langer aanhouden is complete waanzin. (de gegarandeerde overheidssteun per 1000 kilowattuur opgewekte energie duurt, afhankelijk, van het jaar van investering 10 tot 20 jaar). Ik besef echter heel goed dat dit juridisch een vette kluif is, maar het zou wel heel gek zijn dat een overheid met een democratisch verkozen parlement een foute beslissing uit het verleden, met dergelijke budgettaire consequenties, niet kan recht zetten.

Los van deze problematiek, hoop ik dat deze Vlaamse Regering resoluut de keuze maakt om te investeren in de goedkoopste energie van allemaal, deze namelijk die niet verbruikt wordt. Op het vlak van isolatie kan en moet nog heel veel gebeuren en de normen die opgelegd worden bij nieuwbouw wijken zo hard af van de normen bij renovatie, dat het mij de logica zelve lijkt die kaart te trekken. Het is jammer dat minister Annemie Turtelboom (Open VLD) aankondigt die steun af te bouwen, want als mensen zouden investeren in isolatie, dan verdient zowel de overheid als de gezinnen dit terug.