Aardappelproces: de hogere waarden van de ‘pattatterroristen’

Jan Nolf volgde vandaag het proces tegen de ‘pattatterroristen’. ‘Ook de strafrechter moet rekening houden met de hogere waarden die in een samenleving verdedigd worden, zoals door Nelson Mandela vroeger en in Hongkong nu.’ Een verslag.

Het proces van de 11 zogenoemde ‘pattatterroristen‘ in Gent vanmorgen, kende een opmerkelijk verloop. In vergelijking met de ijzige sfeer tijdens de behandeling in eerste aanleg in Dendermonde stelde het Gentse hof van beroep zich opvallend open op.

Zo vroeg de verdediging om aanvullend beeldmateriaal (vooral van de regionale zender TVOost) te mogen vertonen. Dat om de voorbereiding en uitvoering van een als geweldloos voorbereide actie beter te kunnen duiden.

Subsituut procureur-generaal Pascale Clauw verzette zich met hand en tand, maar het mocht niet baten. Na een korte pauze beraad, werd advocaat Mieke Van den Broeck (Progress Lawyers) toegelaten de beelden op de muur van de zittingszaal te projecteren. Een mooi symbool van een luisterbereide justitie: de zittingszaal wordt verduisterd om via de media een evenwichtiger licht te werpen op een zaak.

Een bomvolle zaal luisterde muisstil mee, niettegenstaande het losse sfeertje van de tientallen aanwezige mede-actievoerders en sympathisanten. Die zaten bij gebrek aan stoelen in de imposante zittingszaal dan maar op de vloer achteraan – in kampeerstijl, stilletjes koffiedrinkend incluis.

De advocate lichtte de beelden toe en werd herhaaldelijk bevraagd door voorzitter Vandesijpe die er duidelijk een ‘interactief debat’ van maakte, zoals door de wet wel voorzien, maar zelden toegepast.

De voormiddag werd afgesloten door meester Johan Verstraeten die het mensenrechtelijk luik van de verdediging op zich nam. Aan de hand van arresten van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens moet duidelijk worden dat het recht op vrije meningsuiting en manifestatie niet zomaar eindigt waar een strafrechtelijke regel zou starten: ook de strafrechter moet rekening houden met de hogere waarden die in een samenleving verdedigd worden, zoals door Nelson Mandela vroeger en in Hongkong nu.

De einduitspraak wordt over een maand verwacht: het hof zal zich dan ook uitspreken over de vraag om bio-experten te horen. Die kans wordt gering geacht.

Bovenal de ethische en wetenschappelijke discussie kijken juristen ook vooral uit naar het antwoord van het hof op de tenlastelegging ‘bendevorming’. In het vooruitzicht van een hete herfst en warme winter onder de nieuwe regering, zullen ook vakbonden dat arrest met belangstelling lezen.