De kloof tussen de favoriete coalitie van de CD&V-kiezer en de werkelijkheid is erg groot. Slechts zes procent van de CD&V-kiezers heeft namelijk een voorkeur voor de Zweedse regeerformule. Ontdek hier enkele opvallende vaststellingen uit het post-electoraal onderzoek van Dimarso.
Na de verkiezingen van 25 mei ondervroeg het onderzoeksbureau TNS Media /Dimarso 2034 stemgerechtigden in Vlaanderen en Brussel over hun stemgedrag. Deze week leest u de meest opvallende resultaten, gebundeld per partij.
1. CD&V roept vandaag de minste afkeer op van alle partijen, in vergelijking met 2010 zijn er nauwelijks nog Vlamingen tégen de partij. Toen vond een kwart van de kiezers het ondenkbaar om op CD&V te stemmen, in 2014 is dat aantal gedaald naar 14%.
2.Pensioenen was duidelijk het meest doorslaggevende thema voor CD&V-kiezers. Voor meer dan 1 op 3 was dit prioriteit. Daarna volgen werkgelegenheid en ziekteverzekering. Ook gezinsbeleid is bepalend bij een stem voor CD&V.
3. CD&V blijft kampioen van de voorkeurstemmen, zowel op Vlaams, Federaal als Europees vlak. Alleen Europees worden ze bijgebeend door Open VLD (met Guy Verhofstadt als lijsttrekker).
4. Slechts 6 % van de CD&V-kiezers heeft een voorkeur voor de Zweedse regeerformules. Het verklaart waarom partijkopstukken Kris Peeters en Koen Geens onophoudelijk blijven proberen de scherpe kantjes van het regeringsbeleid te willen afzwakken.
5. CD&V-kiezers stemden vaker dan gemiddeld uit gewoonte of traditie op de partij. Het vertrouwen in de personen op de lijst was het meest doorslaggevende element om de christendemocraten te stemmen.
6. Bij de stemtest valt één onderwerp op dat CD&V’ers belangrijker vinden dat kiezers van andere partijen, namelijk het Arco-dossier. Ze zijn het vaker eens dat Arco-aandeelhouders volledig vergoed moeten worden.
7. CD&V telt het grootste reservoir aan ex-N-VA kiezers. De meeste nieuwe kiezers van CD&V kwamen (terug?) van de oude coalitiepartner. Maar tegelijkertijd koos het grootste aantal kiezers dat niet meer op CD&V stemde voor de ‘partij van verandering.’
8. Door de grote instroom van N-VA- en VB-kiezers wijzigt het ideologisch zelfbeeld van de CD&V-kiezer. Daar waar in 2010 nog 2 op 3 CD&V-kiezers zich in het centrum situeerden , is dat vandaag nog voor 56% het geval. 38% situeert zich eerder ter rechterzijde (voorheen 25%). Hierdoor vinden iets meer van de huidige kiezers de partij ‘linkser’ dan zichzelf dan andersom (omgekeerd in 2010).
9. De laatste campagneweek was essentieel voor CD&V, in die periode overtuigde de partij nog meer dan 20% van haar kiezers. In de laatste rechte lijn naar 25 mei verloor CD&V minder kiezers dan andere partijen. CD&V komt op de tweede plek wat de impact van de campagne betreft (na Groen).
10. De dood van boegbeeld Jean-Luc Dehaene in volle verkiezingsstrijd speelde geen enkele rol. Nochtans werd door politicologen volop gespeculeerd welk effect het overlijden zou hebben op campagnes van de politieke partijen. ‘Doordat de trouwe stembasis van N-VA zwak is en de N-VA de grootste kaper was van CD&V-stemmen, lopen zij nu het meest risico om door het Dehaene-effect stemmen te verliezen’, schreef politicoloog Seppe Verheyen, gespecialiseerd in de vlottende kiezer.
Lees hier de reactie van CD&V-voorzitter Wouter Beke:
Mijnheer Beke, volgens het Dimarso-onderzoek zijn heel wat CD&V-kiezers bij de jongste verkiezingen overgelopen naar Groen omdat er nog steeds lange wachtrijen zijn in de zorg. Wat doet u daar aan?
Wouter Beke: Iedereen weet dat de budgetten de volgende jaren beperkt zijn. En toch. Dit jaar investeert de Vlaamse Regering een kleine 100 miljoen euro in nieuw beleid. Meer dan 70 procent daarvan gaat naar Welzijn. Tegen 2019 gaat er 1,5 miljard euro, of 250 euro per Vlaming, naar extra beleid in Welzijn.
Concreet?
Beke: Ik som ze graag even op: 500 miljoen is er voor nieuw beleid met uitbreiding kinderopvang, voor het uitrollen van het decreet persoonsvolgende financiering. Er is 455 miljoen uitgetrokken om te investeren in zorginfrastructuur. En 500 miljoen dient om het aantal uren gezinszorg en het in aantal bedden ouderenzorg te laten toenemen en voor groei zorgverzekering.
En dat moet beletten dat er nog meer kiezers overlopen naar Groen?
Beke: Ja, deze zaken zijn er gekomen dankzij CD&V en waren voor ons een breekpunt om in de Vlaamse regering te stappen.
CD&V’ers blijven volgens het Dimarso-onderzoek aandacht hebben voor het communautaire. Daar besteedt u nu geen aandacht aan?
Beke: Deze regering heeft geen communautaire agenda. Waarom? Er is nu de zesde staatshervorming, dankzij CD&V. Die moet nu uitgevoerd worden. Met een overdracht van bevoegdheden voor 20 miljard euro, en met extra fiscale autonomie voor de deelstaten van 11 miljard euro. Vlaanderen is sinds 1 juli zelf verantwoordelijk voor die nieuwe hefbomen, maar moet die nu concreet invullen. Ook moeten er nog heel wat samenwerkingsakkoorden worden gesloten. Dat moet nu gebeuren. De zesde staatshervorming zal niet de laatste zijn. Ze heeft wel ruimte en rust gecreëerd om ervoor te zorgen dat de focus voor de huidige regering volledig sociaal-economisch is.
Het aandeel van de centrumkiezers bij CD&V daalde van 65 procent in 2010 naar 56 procent, dat van de rechtse stijgt van 23 tot 36 procent. Wat betekent dat voor de positie van CD&V?
Beke: Hoe mensen zich positioneren op een links-rechts-as, kan van vele factoren afhangen. De vaststelling blijft toch dat mensen van ons de rol verwachten van centrumpartij. Van het moedige midden, met een verhaal van economische groei en sociale vooruitgang.
En krijgen ze dat nu?
Beke: Ja,dat krijgen ze van ons. Het was professor Gert Peersman (UGeent) die stelde dat van alle regeringspartijen, het regeerakkoord het dichtst bij ons programma lag. Ja, we zetten de rekeningen op orde, om ervoor te zorgen dat we binnen enkele jaren niet de hakbijl moeten bovenhalen in de sociale zekerheid, of moeten privatiseren. Ja, we willen meer mensen aan de slag krijgen. Want dan zijn er meer schouders om onze samenleving te dragen. En tegelijk geven we tegen 2019 Vlaams én federaal een pak meer middelen aan sociaal beleid. (EP)
De Vlaming en zijn stemgedrag
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier