De vermeende romance tussen prins Filip en het Vlaamse volksmeisje Sigrid Van Erps bracht het land en de royalty-watchers in rep en roer. De kuren van de kroonprins : het woord is aan het volk.

Mag kroonprins Filip de keuze van zijn hart volgen ? Wordt Sigrid Van Erps onze droomkoningin ? Zoals dat bij belangrijke kwesties gebruikelijk is, vroeg Zwarte Woensdag de mening van de man in de straat. Deze keer posteerde onze verslaggever zich op de Zeedijk in Zeebrugge, en sprak daar met een aantal toevallige passanten.

Manu R., gepensioneerd : ?Het staat de kroonprins vrij zich te verloven. Zo lang hij de kroon niet ontbloot.?

Dirk A., hoofdredacteur : ?Zoals mijn gesprekspartner me daarnet zei : het staat de kroonprins vrij zich te verloven. Zo lang hij de kroon niet ontbloot.?

Louis D.L., gepensioneerd : ?Het is natuurlijk een volksmeiske. Goed gedraaid van oren en poten, en al wat ge wilt, maar dat was Lilian Baels ook, zoals gij u herinnert. Ik spreek mij daar niet over uit. De vraag is of de publieke opinie haar zal aanvaarden. Als ze nu een dubbele naam had, zou dat misschien anders liggen. Filip van Saksen-Coburg en Sigrid van Erps-Kwerps, dat klinkt al beter.?

Siel V., paparazza : ?Maanden geleden hebben wij al opnames van haar gemaakt. We hadden haar gespot in Knokke-Le Zoute. Ze verplaatste zich in een knalgele trapauto, en met een aantal collega’s hebben wij op rollerblades en skateboards de achtervolging ingezet. Dat was niet zonder gevaar, maar het is onze job. En het publiek heeft recht op alle relevante informatie.?

Herman L., voormalig hofmaarschalk : ?Ik heb het altijd gezegd : hij kan het, hé ??

Marc V., commissievoorzitter : ?We hebben ernstige aanwijzingen dat hier hooggeplaatsten zullen worden genoemd.?

Louis T., groot lawijt : ?Ga een keer in de prins zijn vuilnisbak kijken, durft ge ? Zoals Macchiavelli zegt : hadden ze eerst een moraliteitsverslag van die juffrouw opgemaakt, het zou zo ver niet gekomen zijn. Met onze Bruno heb ik zulke dingen niet voor, dat kan ik u verzekeren.?

Ronny V., bankbediende : ?Is ze van Zwitserse nationaliteit ? Cyprus is véél interessanter, ik heb het altijd gezegd. Of Canada, of desnoods Amerika, maar toch Zwitserland niet, zeker.?

Herman D.C., fruitkweker : ?Binst dat wij nog in de regering zaten en Filip in de école moyenne bij de paters in Brugge, moest ik een waakzaam zeiltje over de dauphin spreiden. ’t Was toen al een felle. Hadden ze mij in de Kroonraad gestoken, ik zou dat gevalleke op een ik en een gij kunnen arrangeren, ge ziet dat van hier. Maar ja, nu trek ik er mijn handen van af.?

Luc Van den B., Vlaming : ?Naar de Vlaamse identiteit toe zou deze juffrouw natuurlijk een parel aan de kroon zijn. Maar naar enerzijds het conservatisme van het federale gebeuren en anderzijds de toekomstige dynamiek van het Europa der culturen toe, moeten wij ergens niet beschaamd zijn om onze mening krachtdadig voor een stuk op te schorten.?

Ingeborg S., persoonlijkheid : ?Een geheel verzorgde verrassingsreis naar de Dominicaanse Republiek doet wonderen voor verliefde harten ! De liefde is blind ! Kom, hondje !?

Johan Van H., vernieuwer : ?Ach, ik kan Filip een goede raad geven. Ga naar het zuiden, vriend. Onder de Afrikazon zult gij weer tot rust komen en vrijuit kunnen ademen met uw geliefde aan uw zij.?

Een woordvoerder van het Hof : ?Het gaat om een zoveelste gerucht, dat wij formeel en met klem willen ontkennen. Juffrouw Van Erps is een fantaste van het slag van de Amerikaanse Paula Jones. Ik daag haar uit om een bijzonder kenmerk van de prins te noemen.?

Bert A., partijvoorzitter : ?Foert, het Fransdolle Hof wringt natuurlijk tegen, omdat het een Vlaams meisje van bij ons is. En dat haar grootvader tijdens de oorlog een zwarte is geweest, zal niet meespelen, zeker ? Maar ook de grootvader van de Filip is toch een beetje een zwarte geweest, hé ! Allee, ze zeggen dat toch. Maar als ons Sigrid toch senator van ambtswege zou worden, wil ik haar eens de knopkes tonen waarop ze moet duwen.?

Jean-Luc D., eerste minister : ?Geen commentaar. Degenen die mij kennen weten dat ik mij niet laat opsluiten in een timing.?

Een groot voorbeeld

Heeft Guy Verhofstadt gisteren in zijn vooraf veel besproken toespraak in Kortrijk nu al dan niet de onafhankelijkheid van Vlaanderen uitgeroepen ? Zwarte Woensdag verkeert bij het ter perse gaan nog in het ongewisse. De spanning steeg vorige week, nadat het weekblad Trends berichtte over een slip of the tongue van fractieleider André Denys van de VLD in het Vlaamse parlement een ingewijde, toch. Denys zou zich hebben laten ontvallen dat ?Guy op 7 oktober de autonomievraag niet uit de weg zal gaan.?

Aanleiding tot die on(?)voorzichtige verklaring was een vergelijking met premier Vaclav Klaus van Tsjechië, die ?de banden met het etatistische Slovakije had doorgeknipt.? Nou. Het geheugen van Zwarte Woensdag is doorgaans kort. Maar toch komt het ons als de dag van gisteren voor, dat de eigenlijke aanleiding van de splitsing van Tsjechoslovakije de eigenzinnige opstelling was van het Slovaakse, nationalistische zulthoofd Vladimir Meciar. Bovendien. Het nieuws dat recent uit Praag tot ons komt, is weinig bemoedigend voor wie in Klaus een voorbeeld wil zien van grote politieke visie. Grote liberale kreten ja, maar daden ?

De lijst met grote, na te volgen voorbeelden die ons het voorbije decennium met opgestoken vingertje is voorgehouden, wordt lang. Margaret Thatcher, Bill Clinton, Frits Bolkestein, Wim Kok, Tony Blair en wie nog al niet meer. Hoe de visie van al dat volk tot een coherente kijk op Vlaanderen moet worden verzameld, wordt ooit onderwerp van een doctoraal proefschrift in de politieke wetenschappen.

Als we slechte mensen waren, zouden we denken dat wie zo’n vergelijkingen maakt uit is op een goedkoop succesje. Waarom niet uitgaan van onze situatie, zoals ze is. Het is niet Wim Kok die bij ons jobs zal creëren, onder meer omdat wij geen gasbel hebben, die elk jaar tientallen miljarden in de staatskas brengt. Of omdat het profiel van onze arbeidsbevolking nu eenmaal anders is. Het is namelijk gemakkelijker om vrouwen die geen baan hadden halftijds aan de slag te helpen, dan vrouwen die al twintig jaar voltijds werken ervan te overtuigen dat ze nu beter halftijds verder boeren. Op dàt, emancipatorische, vlak liepen wij namelijk een kwart eeuw voor op modelland Nederland.

Lierse SK zal de Champions League voetbal nooit winnen. Om een aantal redenen. Onder meer omdat de voorzitter van de club Freddy Van Laer heet en niet Silvio Berlusconi.

De minister moet kiezen

Vlaams minister van Volksgezondheid Wivina Demeester (CVP) werpt zich op als de verdediger van de families die getroffen zijn door de uitstoot van de verbrandingsovens van Wilrijk en Edegem. Bij mensen die jaren onder de rookpluim van deze ovens woonden, heeft een onverklaarbaar hoog aantal kinderen genetische afwijkingen. Wetenschappers denken dat de uitstoot van dioxine daarmee te maken kan hebben. De publicatie van een boek zorgde twee weken geleden voor opschudding. Minister Demeester bezocht de wijk nog dezelfde week en beloofde de zaak op de voet te volgen. Daar is niks mis mee.

Wel vreemd is het antwoord van de minister op een vraag van 22 april, gesteld door Vlaams parlementslid Johan Sauwens (VU). In Frankrijk was vastgesteld dat bij mensen die in de nabijheid van nucleaire installaties wonen, het risico op bloedkanker toeneemt. Een Waals kankerspecialist wees op het verhoogd kankerrisico rond stortplaatsen voor huishoudelijk afval. Hoe is het met het Vlaams onderzoek gesteld ?

De minister antwoordde dat er geen Vlaams onderzoek naar de gevolgen van een stortplaats op de volksgezondheid bekend is. Ze zou wel aan haar collega van Leefmilieu vragen om de ?bestaande uitbatingsvoorwaarden te toetsen aan het door u aangebrachte vermoeden van gezondheidsrisico’s rond stortplaatsen.?

Omdat het beleid keuzen moet maken, voegt de minister er nog aan toe :

?Tenslotte wil ik u meedelen dat er momenteel geen epidemiologische onderzoeken rond Vlaamse stortplaatsen gepland zijn. Enerzijds gaat het immers steeds om een zeer beperkt aantal personen die in de eventuele invloedssfeer wonen, zodat het bijzonder moeilijk is om statistisch zinvolle uitspraken te doen over een mogelijk risico. Anderzijds is het ook zo dat er keuzes gemaakt moeten worden. Wanneer we weten dat één derde van de sterfte bij mannen, of jaarlijks 9.000 overlijdens, en één tiende van de mortaliteit bij vrouwen tabaksgerelateerd is, is het duidelijk dat vooral aan deze en andere gekende grote overlijdensoorzaken prioriteit gegeven dient te worden.?

Toegegeven : het parlementslid en de minister hadden het over stortplaatsen, niet over verbrandingsovens die twintig jaar alle normen schandelijk mogen overschrijden. Hoe luidde het motto van de ervaren gids ook weer ? Problemen moeten pas worden opgelost, als ze zich stellen. Dioxines hebben een latentieperiode van twintig jaar.

Bijdragen : Piet Piryns, Peter Renard, Marc Reynebeau, Hubert van Humbeeck

Herfst ’97 (foto Patrick de Spiegelaere).