De eerste schermutselingen binnen Paars zijn achter de rug. De posities zijn niet veranderd.

Het politieke zomerreces heeft niet meer toenadering tussen de liberalen en socialisten van Verhofstadt II gebracht. Namens hun partijen tappen enkele paarse kopstukken in terugkeerinterviews en -toespraken nog altijd uit hetzelfde vaatje als twee maanden geleden wat betreft de overheidsfinanciën, het loopbaaneinde en de sociale zekerheid.

Niet veranderd is ook dat de PS de dans leidt. Voorzitter Elio Di Rupo en vice-premier Laurette Onkelinx willen dat de federale regering tegen begin oktober geen muis, maar een nieuw ‘sociaal contract’ baart. De PS-ingrediënten van dat contract: nieuwe lastenverlagingen voor de laagste lonen en oudere werknemers, hogere en welvaartsvaste sociale uitkeringen en zeker geen hogere btw. En een heffing op kapitaalinkomsten, om de bressen die zo in de financiering van de sociale zekerheid geslagen worden, te dichten. In het loopbaaneindedebat moet het brugpensioen minstens overeind blijven en voorts is een klein begrotingstekort in 2006 volgens de PS te verkiezen boven een politiek van sociale afbraak.

Haast diametraal daartegenover staat de VLD. In een door vice-premier Patrick Dewael verwoorde blauwdruk moet de begroting in 2006 en 2007 wel degelijk in evenwicht zijn en moet de discussie over het loopbaaneinde in elk geval resulteren in een minimale beroepsloopbaan van 40 jaar om (vervroegd) met pensioen te kunnen gaan. Een bijkomende lastenverlaging moet volgens de VLD dan weer in eerste instantie naar ploegenarbeid gaan. Een algemene sociale bijdrage en een robottaks als alternatieve financieringsbronnen voor de sociale zekerheid zijn voor Dewael ondenkbaar, een btw-verhoging kan voor zijn partij wel.

In dit steekspel tussen PS en VLD houdt de SP.A zich voorlopig gedeisd. Met Johan Vande Lanotte (Begroting), Freya Van den Bossche (Werk) en Bruno Tobback (Pensioenen) zitten de Vlaamse socialisten op drie sleutelposities om te wegen op de dossiers en dat strategisch voordeel geven ze liever niet op door zich met forse verklaringen (voor de eigen achterban) vast te rijden. Over de MR van vice-premier Didier Reynders hoeven we het niet eens te hebben. Veel meer dan met de federale regering bezig te zijn, leven de Franstalige liberalen zich volop uit in hun oppositierol in Wallonië om er de PS op te jagen in een verhitte polemiek over oorzaken van en remedies voor de economische achterstand van de regio.

De fundamentele tegenstellingen zijn ondertussen niet toe te dekken met braderievoorstellen zoals dat van de liberalen om het leed van de hoge brandstofkosten te verzachten met een energiecheque van 75 euro. Het gehakketak daarover met de oppositie en met de socialistische regeringspartners – ‘de prijs van een vaas in het buitenhuis van Verhofstadt en Reynders’, schamperde Onkelinx – lijkt nog het best op een spelletje ‘wie biedt meer’. Op die manier zal Paars de scharniermaand september niet doorkomen.

Patrick Martens

De fundamentele tegenstellingen binnen Paars zijn niet toe te dekken met braderievoorstellen.