‘Energiezuinigheid promoot je niet door mensen te zeggen dat hun comfort eraan moet geloven’, zegt N-VA-Kamerlid Bert Wollants.
‘De race is niet gelopen.’ Met enige verbazing keek Bert Wollants naar de communicatie van Groen. De partij van energieminister Tinne Van der Straeten leek te suggereren dat ze een Europees prijzenplafond op gas al had binnengehaald. ‘Het is een belangrijke eerste stap’, zegt de energiespecialist van de N-VA. ‘Maar er blijven kritische stemmen. Bovendien vrees ik voor het effect van de maatregel.’
Waarom?
Bert Wollants:Minister Van der Straeten verkoopt de regeling alsof ze morgen de facturen zal laten halveren. Dat zie ik niet gebeuren. Ze maakt niet duidelijk hoe hoog het prijzenplafond exact zal zijn. Wel zegt ze dat het hoger moet liggen dan de prijzen in Azië, maar lager dan wat we nu betalen. Concreet betekent dat een bedrag tussen 185 en 208 euro per megawattuur. Maar zelfs een plafond van 190 euro blijft een gigantisch probleem voor onze burgers en bedrijven. Legt men de prijs nog lager, dan is de rekening van de gasexporterende landen snel gemaakt: zij leveren dan aan Azië. Gasexporteurs zijn niet bezig met onze bevoor-radingszekerheid.
Men discussieert nu al een halfjaar over een overwinstbelasting. Los het op.
Wat stelt u dan voor?
Wollants: Het blijft belangrijk dat we verstandig ingrijpen op het verbruik van gezinnen en van de industrie. Al moeten we oppassen met het uitschakelen van grote industriële installaties, want dan schakel je ook werkgelegenheid en economische groei uit.
Waar ligt de winst dan? Het Laatste Nieuws sprak een gezin waar iedereen nog maar één minuut doucht.
Wollants:Energiezuinigheid promoot je niet door mensen te zeggen dat hun comfort eraan moet geloven. Nu investeren in isolatie, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie verdient zich veel sneller terug. En belangrijk: de ingrepen renderen ook wanneer de crisis voorbij is.
Dat zijn stuk voor stuk Vlaamse bevoegdheden. Doet de regering-Jambon niet te weinig? Neem het antwoord van Vlaams energieminister Zuhal Demir (N-VA) op de vraag of ze nog heffingen uit de factuur kan schrappen: ‘Denkt u dat de kabouters dat gaan betalen?’
Wollants: De Vlaamse regering is vroeger gestart: al in januari heeft minister Demir de distributienettarieven aangepast. Nu is ze bezig met de zonneparken die nog groenestroomcertificaten krijgen terwijl die al lang zijn terugverdiend. Op 1 september is de ‘MijnVerbouwlening’ gestart. Tot 60 procent van de gezinnen kan renteloos lenen om energiemaatregelen te nemen. Er komt ook een ‘MijnVerbouwpremie’ aan. Samengeteld gaat het deze regeerperiode over 1 miljard euro.
Premier Alexander De Croo (Open VLD) zint op een basispakket voor gas, naar analogie met de waterfactuur. Een goed idee?
Wollants: Op dit moment kunnen we geen enkele maatregel op voorhand uitsluiten. We moeten er wel over nadenken. Er zijn mensen binnen de hogere inkomenscategorieën die in een passiefwoning leven en dus weinig verbruiken. Aan de andere kant zijn er mensen in de lagere categorieën die door hun slechte isolatie veel verbruiken. Daarnaast maak ik me zorgen over de financiering. We moeten opletten dat we wat we nu aan de mensen geven niet opnieuw aanrekenen via de belastingen.
PS-voorzitter Paul Magnette denkt dat we 1 miljard euro aan overwinsten kunnen halen bij de energiesector.
Wollants: Daar discussieert men nu al een halfjaar over. Ik zou zeggen: los het op. Ik denk dat er wat mogelijk is binnen de repartiebijdrage voor de nucleaire uitbater (Engie, nvdr), maar het mag vooral geen juridisch avontuur worden.
Over het nucleaire park gesproken: wat moet daarmee gebeuren?
Wollants:Er wordt onderhandeld over de verlenging van de twee jongste centrales, Doel 4 en Tihange 3. Volgens mij moeten we die voor 20 jaar verlengen. Dan zijn er nog Doel 3 en Tihange 2 (ook bekend als de ‘scheurtjescentrales’, nvdr). Engie wil daar in de komende weken maatregelen nemen die de levensduurverlenging onmogelijk maken. Dat lijkt mij een heel foute keuze. Wanneer De Croo spreekt over 5 à 10 barre winters, dan is het niet logisch dat je die installaties op de schroothoop gooit.
Die verlenging had voorbereid kunnen worden door de regering-Michel, waar uw partij deel van uitmaakte.
Wollants:Als de vorige regering Groen had gevolgd, waren Doel 3 en Tihange 2 na 2016 niet meer opengegaan. Bovendien is het alternatief van Van der Straeten offshorewindenergie. Allemaal goed en wel, maar die molens zullen pas vanaf 2027 of 2028 draaien. Daarom moeten we óók nadenken over Doel 1, 2 en Tihange 1. Er zijn centrales in Europa die ouder zijn en naar een levensduur van 60 jaar zullen gaan. Dat kan niet met één draai aan een knop, we moeten weten welke ingrepen er nodig zijn. Er is dus meer studiewerk nodig, maar ik zou met Engie het gesprek voeren over álle reactoren.
