Dat iemand moest hangen voor de resem ongeregeldheden bij de politiediensten, was al een tijdje duidelijk. Alles wees erop dat commissaris-generaal Fernand Koekelberg de kop van Jut zou worden. Maar toen werd ook vicepremier Patrick Dewael onder schot genomen en werden de superpromoties plots een zaak van staatsbelang.
Wat wist minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (Open VLD)? Dat is de cruciale vraag in de hele heisa rond de omstreden politiebenoemingen. Voor Kamerlid Jean-Marie Dedecker (LDD), die zich in de zaak heeft vastgebeten, bestaat er geen twijfel over. ‘Patrick Dewael nam actief deel aan de superpromoties en moet dus opstappen’, zegt hij. ‘Ik kan bewijzen dat hij al meer dan een jaar op de hoogte was en toch geen gevolg gaf aan klachten over malversaties.’
Maandag boog de parlementaire begeleidingscommissie zich over de langverwachte rapporten van het zogenaamde Comité P (het vast comité van toezicht op de politiediensten). Daarin worden zowel commissaris-generaal van de federale politie Fernand Koekelberg als twee hooggeplaatste functionarissen van de Algemene Inspectie met de vinger gewezen. Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael, die als voogdijminister politiek verantwoordelijk is voor het reilen en zeilen bij de politie, weerde zich als een duivel in een wijwatervat om overeind te kunnen blijven. Afgelopen maandag riep hij eerst Koekelberg naar zijn kabinet, daarna nam hij zelf het initiatief om de zaak te gaan toelichten bij de parlementaire begeleidingscommissie. Omdat die commissie achter gesloten deuren werkt, drong zowel Jean-Marie Dedecker als SP.A-Kamerlid Ludwig Vandenhove erop aan dat ook de commissie Binnenlandse Zaken nog zou samenkomen.
De rapporten van het Comité P gaan over drie aparte dossiers, die echter hetzelfde beeld schetsen van de twijfelachtige deontologie bij de politietop. Om te beginnen is er de zogenaamde secretaresseaffaire, waardoor Fernand Koekelberg al in het voorjaar in opspraak kwam. Na zijn aanstelling als commissaris-generaal in februari 2007 wou Koekelberg zijn twee secretaresses eigenlijk naar zijn kabinet meenemen. Maar wat bleek? Door allerlei administratieve regels zouden ze dan minder gaan verdienen. Dus promoveerde hij Sylvie Ricour, met wie hij volgens kwatongen een meer dan vriendschappelijke relatie heeft, tot een niveau dat normaal voor medewerkers met een universitair diploma is voorbehouden. Ook zijn tweede secretaresse, Anja Savonet, kreeg een dergelijke promotie met bijbehorende loonsverhoging én dienstwagen. Koekelberg beweert dat beide beslissingen ‘in volle transparantie en collectief’ zijn genomen.
Een tweede dossier draait rond voormalig politiewoordvoerster Els Cleemput, die door Koekelberg uit haar functie werd ontzet. De officiële uitleg is dat ze zich niet loyaal genoeg opstelde, maar volgens insiders was het echte probleem dat ze niet met Ricour overweg kon. Cleemput weet nog altijd niet welke toekomst er nu voor haar is weggelegd bij de politie.
Volgens het rapport van het Comité P had Koekelberg niet genoeg reden om Cleemput aan de kant te schuiven, noch om zijn secretaresses zo’n enorme promotie te geven. Om zichzelf in te dekken liet Koekelberg afgelopen weekend via zijn raadsman, Marc Uyttendaele, weten dat beide promoties, die na alle heisa weer ongedaan werden gemaakt, ook door minister Patrick Dewael werden ondertekend. Met andere woorden: de minister is mee verantwoordelijk voor de hele vaudeville.
TOCH NOG GESCHIKT
Bij het derde dossier, dat het meest belastend is voor Patrick Dewael, is Koekelberg niet rechtstreeks betrokken. Toch is ook die zaak symptomatisch voor de usances in de hoogste regionen van de politiediensten. Het gaat om de benoeming van Christa Debeck, een voormalige kabinetsmedewerkster van Dewael, bij de Algemene Inspectie. Zij zou op het kabinet-Dewael hebben meegewerkt aan de creatie van een nieuwe functie die ze later zelf opnam. Nu komen dat soort aangebrande praktijken wel vaker voor op ministeriële kabinetten, maar de zaak-Debeck gaat nog verder: een tienkoppige examenjury oordeelde immers dat Debeck ongeschikt was voor de baan. Die conclusie zou later echter door Guido Van Wymersch, de voormalige adjunct van de Algemene Inspectie die onlangs korpschef van de politiezone Elsene-Brussel werd, zijn veranderd in ‘geschikt’. Ook Luc Closset, topman van de Algemene Inspectie, ondertekende de aanstelling van Debeck. Ondertussen heeft het Comité P bij het Brusselse parket klacht ingediend tegen Van Wymersch en Closset wegens vermeende schriftvervalsing. Maar daar neemt Jean-Marie Dedecker geen genoegen mee. Hij beweert dat hij inzage heeft gekregen in de processen-verbaal met ‘de vervalste examenresultaten van Christina Debeck’. Hij maakt zich sterk dat die normaal gezien opgenomen moeten zijn in de rapporten van het Comité P. ‘Stel dat dit niet zo is, dan zal ik het nodige doen om ervoor te zorgen dat ze in de juiste handen terechtkomen’, zegt hij.
Wat is nu de rol van minister Dewael in de hele zaak? Om te beginnen zette hij zijn handtekening onder een KB ( Belgisch Staatsblad, 19 april 2007) om Debeck tot adviseur-auditeur te benoemen. Toen bleek dat de plotse carrièresprong nogal wat protest uitlokte, paste hij zijn eigen KB aan. Meer nog: hij liet een tweede KB ( Belgisch Staatsblad, 21 januari 2008) schrijven om Debeck aan een andere functie in een al even hoge loonschaal te helpen. Uiteindelijk werd ze vorser-raadgever, een job die volgens bronnen bij de vakbonden nooit vacant is verklaard en pas op 21 februari 2007 in het leven werd geroepen.
Dewael had dus twee KB’s nodig om één vrouw benoemd te krijgen. Maar dat is volgens het Comité P niet zijn schuld, want zijn kabinet zou door de politiediensten misleid zijn. Niets van, meent Dedecker, die zaterdag al het ontslag van Dewael en de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie eiste. Het Kamerlid baseert zich op een e-mail (zie hiernaast) waarin een syndicale bron hem meldt dat Patrick Dewael al op 22 juni 2007 op de hoogte werd gesteld van gesjoemel bij de Algemene Inspectie. De minister antwoordde de bron toen dat die ‘beter in zijn eigen bord’ zou kijken. ‘Dat bewijst dat Dewael van alles op de hoogte was’, concludeert Dedecker.
Nu beschikt de LDD-voorzitter over een meer dan gemiddeld ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel. Maar als hij blauw bloed heeft geroken, is hij al helemaal niet meer te houden. Hij was het ook die vorig jaar op het ontslag van Vlaams minister Fientje Moerman (Open VLD) aanstuurde in de zaak rond haar voormalige kabinetschef Rudy Aernoudt. Maar dit keer heeft hij een grotere vis in het vizier: Patrick Dewael, destijds lid van het door hem zo gehate ’triumviraat’ van de Open VLD. ‘Minister Dewael is zonder enige twijfel politiek verantwoordelijk voor de hele malaise bij de politie. Hij is een van de hoofdschuldigen’, aldus Dedecker. De oppositiepartijen SP.A en Vlaams Belang traden hem afgelopen weekend snel bij – zij het minder scherp. ‘Als er op het kabinet-Dewael inderdaad onregelmatigheden zijn gebeurd bij de benoemingen van kabinetsmedewerkers bij de politie, dan is het de minister die daar verantwoordelijk voor is en die vervolgens ontslag zal moeten nemen’, aldus SP.A-fractieleider Peter Vanvelthoven in De Zevende Dag.
Zelfs binnen de federale coalitie maken sommigen Dewael het leven moeilijk. Vooral de Franstalige socialisten winden er geen doekjes om: PS-voorzitter Elio Di Rupo zei afgelopen weekend ‘het grootste respect’ te hebben voor de Franstalige Koekelberg. Net als zijn partijgenoot André Flahaut suggereerde hij dat de politiebaas het slachtoffer is geworden van perslekken in de Vlaamse media. Om het helemaal af te maken wordt Koekelberg ook nog eens verdedigd door meester Marc Uyttendaele, de man van vicepremier Laurette Onkelinx (PS). In de Franstalige pers wordt de hele zaak trouwens als een louter communautaire strijd afgedaan.
Alleen de Vlaamse coalitiepartner CD&V deed maandag nog enige moeite om Dewael openlijk te steunen. In een radio-interview liet premier Yves Leterme (CD&V) weten dat het om een ernstige zaak ging maar dat hij geen informatie had die erop wees dat Dewael een persoonlijke fout had gemaakt. Ondertussen probeerde minister van Justitie Jo Vandeurzen (CD&V) de gemoederen aan Vlaamse kant wat te bedaren door middel van discrete telefoontjes naar een handvol politieke hoofdrolspelers.
Dat wil echter geenszins zeggen dat Patrick Dewael de dans is ontsprongen. ‘Er zijn er al voor minder opgestapt’, valt in regeringskringen te horen. Bij het ter perse gaan van Knack wees niets erop dat Dewael zich zonder slag of stoot gewonnen zou geven. Het was nog steeds Fernand Koekelberg die met zijn hoofd op het kapblok lag.
DOOR ANN PEUTEMAN EN INGRID VAN DAELE
