De Franstalige kiezer beloonde de oppositie van de MR, maar de PS houdt de touwtjes in handen. Van Ecolo is in het Waals Parlement nog nauwelijks sprake.
In het Waals Parlement was er zondag maar één duidelijke winnaar. Van de 75 zetels haalde MR er 25 binnen, 6 meer dan in 2009. Dat er ook bij de PS overwinningskreten klonken, leek aanvankelijk wat potsierlijk. De socialisten verloren bijna twee procent, maar gecombineerd met de kleine kiesomschrijvingen leverde de grote terugval van Ecolo hun uiteindelijk toch een extra zetel op.
Niemand had voorspeld dat het verlies van de Franstalige groenen zo groot zou zijn. ‘Hun 18,5 procent uit 2009 was natuurlijk een enorme score’, probeert politicoloog en directeur van het studiecentrum CRISP Jean Faniel naar een verklaring te zoeken. ‘En omdat ze federaal wél in de oppositie zaten, hadden ze het nog moeilijker dan tijdens hun vorige regeringsdeelname om een geloofwaardig beleid te voeren. Zo waren er de Europese besparingsmaatregelen die ze op regionaal vlak aanvaardden, maar federaal verwierpen.’
Dat het beleid van Ecolo net als tien jaar geleden opnieuw werd afgestraft, heeft volgens Faniel niet alleen te maken met concrete dossiers zoals dat van de zonnepanelen, waarbij viceminister-president Jean-Marc Nollet dacht te kunnen uitpakken met 500kWh gratis elektriciteit voor alle gezinnen op een moment dat de hoge kosten van de groenestroomcertificaten zwaar onder vuur lagen. ‘Ook het vertrek van Jean-Michel Javeaux aan het hoofd van de partij heeft hun parten gespeeld. Na hem stond er niemand klaar met dezelfde politieke présence. Ze misten iemand die hun beleid goed kon communiceren.’
MR moest in de voorbije campagne lange tijd achtervolgen nadat hun financiële plaatje niet bleek te kloppen, maar de no-nonsenseoppositie van fractieleider Willy Borsus in het Waals Parlement wierp uiteindelijk wel haar vruchten af. ‘Er zijn nu meerdere coalities met slechts twee partijen mogelijk’, zegt Faniel. ‘De PS kan zowel met MR als met CDH samengaan. Zelfs MR en CDH raken aan een meerderheid, al is die bijzonder krap.’ Doordat Ecolo na haar nederlaag niet geneigd zal zijn zo’n rooms-blauwe coalitie te versterken, maakt dat de PS zo goed als incontournable. Voor MR, die zich al te lang geïsoleerd voelde en in de Olijfboomcoalitie wilde inbreken, is dat toch een domper op de feestvreugde. ‘Winnen, maar toch niet helemaal aan zet zijn, dat lijkt opnieuw hun lot’, zegt Faniel. ‘En dat terwijl de PS verliest, maar toch een zetel wint.’
Nog voor de zetelverdeling helemaal vastlag, circuleerden op maandag al geruchten over een as PS-CDH waarin beide partijen zich aan elkaar zouden hebben vastgeklonken. Om op de drie niveaus aan een Franstalige meerderheid te komen zouden ze dan ook de MR nodig hebben. Faniel hecht echter weinig geloof aan zo’n snelle deal. ‘Ik begrijp dat het de drie klassieke partijen een voorsprong zou geven op federaal vlak om zo N-VA voor voldongen feiten te plaatsen, maar ik denk toch dat het iets meer voeten in de aarde zal hebben. Het is de bedoeling om een regering te vormen die vijf jaar kan besturen. De verschillen tussen de partijen vallen niet op één-twee-drie te overbruggen.’
In het Waalse Gewest werd voor de verkiezingen ook reikhalzend uitgekeken naar hoe minister van Economie Jean-Claude Marcourt (PS) het er zou van afbrengen. De drijvende kracht achter de Marshallplannen wordt vaak genoemd als de échte minister-president, maar had zich in het verleden nog maar één keer als lijsttrekker aan de kiezer gepresenteerd, en dan nog op de Europese lijst. Op hem rustte bovendien de zware verantwoordelijkheid om in zijn Luik de sterk opzittende PTB af te houden. In enkele bureaus ging extreemlinks vlot over de twintig procent, maar buiten de traditionele arbeiderswijken bleef de winst veel kleiner, zodat uiteindelijk slechts twee zetels werden binnengehaald. Marcourt haalde een mooie persoonlijke score, maar of dat voldoende zal zijn om huidig minister-president Rudy Demotte van zijn troon te stoten valt te betwijfelen. De PS verloor in de thuishaven van Demotte slechts twee procent tegenover de zes procent van Marcourt in Luik, maar hij moet in de pikorde binnen zijn partij uiteraard ook nog altijd rekening houden met provinciegenoten Elio Di Rupo en voorzitter Paul Magnette.
DOOR HANNES CATTEBEKE
Ecolo crasht, Groen wint. De oppositie gaat de groenen beter af dan de meerderheid. Alain Gerlache, journalist RTBF.
