“Ongewone vogels oei oei schreeuwen in de lucht. ” En : “Tot huis zal worden teruggebracht, wat voordien grote stad was. ” Het jaar 2000 volgens de 16de-eeuwse arts en astroloog Nostradamus.
WAT zal er gebeuren op 1 januari 2000 ?
Wel, om te beginnen, zullen miljoenen ongeletterden een jaar te vroeg klinken op de 21ste eeuw. Te vroeg, aangezien de 21ste eeuw pas begint op 1 januari 2001. Wie tot honderd kan tellen, weet dat.
Andere mensen zien helemaal geen reden om het begin van de 21ste eeuw te vieren. Voor de Israëlieten, bijvoorbeeld, is 1 januari 2001 gewoon de 7de Tébet (vierde maand) van het jaar 5761. Chinezen en Vietnamezen werken het jaar van de Draak, 4637, af. De islam begon zestien jaar geleden aan zijn vijftiende eeuw, voor religies is dat doorgaans een kritische puberleeftijd van banvloeken gevolgd door beeldenstormen. De hindoes ondergaan intussen het duistere tijdperk Kali Yuga dat 5.097 jaar geleden begon en (gelukkig voor hen) over 426.903 jaar zal eindigen.
Vergeleken met het tijdsbesef van de hindoes, zijn de profetieën van Nostradamus beperkt. Ze strekken maar tot het jaar 3797. De eerste uitgave van Nostradamus’ voorspellingen verscheen inLyon, in 1555. Ze bevat de Brief aan Caesar, zijn oudste zoon, gevolgd door de eerste zeven Centurieën, zevenmaal honderd kwatrijnen. Een tweede uitgave werd uitgegeven in 1558. Ze is aangevuld met de Brief aan de onoverwinnelijke, zeer machtige en zeer kristelijke Henri de Tweede, Koning van Frankrijk en de Centurieën acht tot en met tien. Een uitbreiding van de Centurieën zeven, acht en tien, plus twee nieuwe Centurieën, elf en twaalf, verscheen na Nostradamus’ dood. Men zou die in zijn nalatenschap hebben gevonden, maar een overtuigend bewijs hiervoor werd nooit geleverd. Voorts zijn er nog de Sixains, bijna zeker een vervalsing, en de Présages, die over de jaren 1555 tot 1567 handelen.
Het probleem met Nostradamus berust, behalve bij Nostradamus zelf, bij het verschijnsel, genaamd de Nostradamus-kenner. Al vijf eeuwen lang buigen puzzelaars zich krom over de Centurieën, een rammelend mengsel van Latijn, Frans, Portugees en Provençaals. De profetieën zijn niet kronologisch gerangschikt en meestal ook niet gedateerd. Ook jongleert Nostradamus met een eigen symboliek, uiteenlopende jaartellingen en met planeetstanden die op verschillende datums kunnen slaan. Met andere woorden : wou Nostradamus wel begrepen worden ?
In de Brief aan Caesar argumenteert hij waarom hij zijn voorspellingen vastlegde “in duistere en verwarde zinspreuken. ” Nostradamus, namelijk, was bang. Als astroloog, alchemist en kabbalist van joodse komaf diende hij in de “duistere en verwarde” zestiende eeuw dan ook op de toppen van zijn tenen te lopen.
Colombus had in 1492 bewezen dat de aarde een bol is, Copernicus had in 1511 de zon in het midden geplaatst en in 1519 had Luther Rome uit het midden gestoten. Wat Nostradamus in een verdere toekomst zag aankomen, was (zeker in zijn tijdsgeest) nog veel schokkender : “Want de regeringsvormen, sekten en godsdiensten zullen zich wijzigen in een richting die zo lijnrecht tegen de huidige richting ingaat dat, indien ik zou verklappen hoe het in de toekomst zal zijn, de huidige volgelingen van regering, sekte, godsdienst en geloof dit zo slecht in overeenstemming zouden kunnen brengen met hetgeen zij gewend zijn, dat zij veroordelen zouden wat door de eeuwen heen zal komen en wat men dan zal leren kennen, zien en waarnemen. ” (Brief aan Caesar).
GENEESHEER.
Michel de Nostre-Dame werd op 14 december 1503 ’s middags geboren in Saint-Rémy in de Provence, als eerste van vijf zonen. Langs zijn vader, Jacques de Nostre-Dame, was hij van joodse afkomst. Zijn adellijke moeder heette Renée de Saint-Rémy en haar vader, Jean de Saint-Rémy, maakte Michel van jongsaf aan wegwijs in de astrologie. Bovendien las Nostradamus veel : Thora en Talmoed, Midrasj, Kabbala en Zohar, de kristelijke bijbel, de Arabische mystieker El Ghasali, de Duitse mystieker Meister Eckhart en de werken over natuur en geneeskracht van Albert Magnus en van zijn tijdgenoot Paracelsus. Een aantal gevaarlijke boeken, zo bekende hij, gooide hij in het vuur.
Nostradamus ontpopte zich tot een bekwaam en moedig geneesheer. Toen in de Provence de pest uitbrak, bleef hij in tegenstelling tot de meeste van zijn kollega’s op post. Ondertussen publiceerde hij raadgevingen en recepten om gezond te blijven of te worden. In de wijsheden die hij debiteerde, steekt ogenschijnlijk nogal wat onzin, zoals : “De vrouw is door middel van een onzichtbare navelstreng met de maan verbonden, de man met de zon, zij het dat die navelstreng veel dunner is.”. Maar ook gedachten die de hedendaagse psychoterapeuten zullen beamen : “Het verkeerde denken maakt ziek. Het verkeerde gevoelen leidt tot ziekte. Haat vernietigt niet alleen hem die wordt gehaat, maar ook hem die haat. “
In 1530 trouwde Nostradamus, maar een onbekende ziekte (mogelijk difterie) velde zowel zijn vrouw als zijn zoon en dochter. Zelf werd hij in 1538 beschuldigd van ketterij, maar witgewassen door zijn machtige beschermers. In 1548 trouwde hij in Salon-de-Provence voor de tweede keer. Het echtpaar kreeg, kort na elkaar, zes kinderen, drie jongens en drie meisjes. Nostradamus werd lijfarts en ziener in dienst van de koning en ook Catharina de Medici won zijn raad in.
Nostradamus stierf op 2 juli 1566. Nabestaanden ontdekken die datum in zijn kalender, rood aangestreept, met in de marge de zin : “Hic propre mors est. ” (Hier is de dood nabij). Op zijn graf in de franciskanerkerk van Salon-de-Caux in de Provence, liggen nog elke dag verse bloemen.
ACHTERSTEVOREN.
Geregeld duiken er exegeten op, die menen “de sleutel” te hebben gevonden. Heel wat astrologen beten zich de tanden op deze geschriften stuk, maar de Centurieën zijn geen louter astrologisch werk. In de Brief aan Caesar, bijvoorbeeld, beschrijft Nostradamus ook meditatieve praktijken om trance en voorschouw op te wekken. Voorts schudt Nostradamus twee astrologische systemen door elkaar : de Griekse astrologie en de kabbalistische, gebaseerd op getallensymboliek, waarin jaren en cycli van 36, 252 en 432 jaar worden “geregeerd” door planeten en dierenriemtekens, ongeacht wat er aan de werkelijke hemel wemelt. Een voorbeeld uit de Brief aan Caesar : “En terwijl we nu geleid worden door de Maan, zal (…) de Zon verschijnen en daarna Saturnus. ” Deze volgorde verwijst naar de kabbalistische astrologie en in dit geval zou het tijdperk van Saturnus in 2017 moeten beginnen. Een paar alinea’s verder schakelt Nostradamus zonder meer over op de klassieke astrologie : “En deze dingen zullen volgens de zichtbare hemeltekens dan geschieden… ” In de Brief noemt hij jaartallen : “… deze voorspellingen strekken zich uit vanaf heden tot aan het jaar 3797… ” Even verder heeft hij het dan ineens over “het zevende duizendtal, ” en bedoelt hij het zevende duizendtal van de joodse kalender, dus het derde duizendtal van de gregoriaanse.
Nostradamus keert ook namen achterstevoren of zet letters in namen op de verkeerde plaats. Een bekend voorbeeld is Rapis voor Paris. Hij schrijft Albanois als hij (wellicht) Engeland (Albion) bedoelt. Of gewoon Albanië ? Data worden al eens in de vorm van een raadseltje opgediend. Nostradamuskenner Serge Hutin ontcijferde deze cryptische mededeling :
“Quand le fourchu sera soustenu de deux paux,
Avec six demy cors, et six sizeaux ouvers,
Le très puissant seigneur, héritier des crapauds,
Alors subjuguera sous soy l’univers. “
Een vork (fourchu) of V, gestut door twee palen (deux paux), is de letter M. Plus zes halve hoorns (demi-cors) is zesmaal de letter C, gevolgd door zes open scharen (sizeaux ouvers) of zesmaal X, geeft dit het Romeinse getal MCCCCCCXXXXXX of het jaar 1660. De Merovingers hadden padden als embleem en Louis XIV was hun erfgenaam. In 1660 trouwde hij met Maria-Theresa, dochter van Philips IV van Spanje. Louis XIV heeft weliswaar het heelal niet onderworpen, maar door dit berekende huwelijk breidde hij wel zijn macht in Europa uit.
Raak. Maar opgepast, dit is een kwatrijn uit de “nalatenschap”, toegevoegd na 1568.
Wel onvervalst Nostradamus is het negende kwatrijn uit de derde Centurie : Bourdeaux, Rouan & la Rochelle ioints,
Tiendront autour la grand mer Occeane,
Anglois, Bretons & les Flamants conioints,
Les chasseront iusqu’au pres de Rouane.
Wanneer dit verbond van Engelsen, Bretoenen en Vlamingen gaat oprukken, wordt niet gespecifieerd en het is hier ook niet duidelijk wie door wie zal worden verjaagd.
MISSERS.
Waar Nostradamus data noemt, die intussen al achter de rug liggen, kunnen we zijn voorspellingen toetsen aan de geschiedenis. Vreemd dat de exegeten van Nostradamus deze kans nog nooit grepen.
Centurie VI, vers 54 :
“… door de Arabieren wordt de koning van Marokko gevangen genomen
in het jaar zestienhonderd en zeven van de Liturgie. “
Niets van gemerkt.
Centurie X, vers 91 :
“De Roomse klerus in het jaar duizendzeshonderd en negen,
Zal in het begin van het jaar verkiezen :
Een grijze en zwarte, die uit de Compagnie is voortgekomen,
Die nog nooit zo kwaadaardig was. “
Er was geen pauskeuze in 1609. De toenmalige paus, Camillo Borghese alias Paulus V, die geen jezuïet (“uit de Compagnie”) was, regeerde van 1605 tot 1621. Hij liet iemand terdood brengen, die zijn voorganger Clemens VIII (1592-1605) had vergeleken met keizer Tiberius en hij zorgde biezonder goed voor zijn familieleden, die allemaal schatrijk werden. Voor een paus uit die roerige tijden, niet overdreven kwaadaardig.
Een andere misser is kwatrijn 77 in de derde Centurie :
“In het jaar 1727 en in October
Zal de koning van Perzië door de mannen van Egypte
gevangen worden… “
Maar dan is er Centurie VIII, 71 :
“Groeien zal het zo grote aantal der astronomen,
Die verjaagd en verbannen worden en wier boeken gecensureerd,
In het jaar 1607, om hun heilige opvattingen… “
Als we streng willen zijn : niets in 1607. Maar toch : in 1600 sterft Giordano Bruno op de brandstapel. In 1609 begint Galileo Galilei met een teleskoop de hemel te bestuderen en besluit : “Copernicus had gelijk. ” In 1616 komt Copernicus’ werk op de index (Rome’s lijst van verboden boeken) en in 1633 moet Galilei zijn opvattingen afzweren en wordt hij verbannen. Vele astronomen en natuurkundigen lopen gevaar. René Descartes, die precies in datzelfde 1633 en in het tolerante Holland zijn Traité du Monde voltooit, last er de zin in : “Pour la censure de Rome, touchant le mouvement de la terre, je n’y vois aucune apparance ; car je nie très expressément ce mouvement… ” En nog waagt hij het, nochtans veilig verschanst achter calvinistische dijken, niet dit werk te publiceren. Het wordt tenslotte postuum uitgegeven in 1663. En terstond op de index gezet.
Troeblerend is, in zijn Brief aan Henri II, Nostradamus’ profetie over “… het jaar 1792, dat men zal houden voor een vernieuwing van de tijd. ” In 1792 voerde de jonge Franse Republiek haar revolutionaire kalender, de Décadrier, in : 1792 werd het jaar één van de nieuwe tijd.
Jammer dan weer voor Nostradamus, dat hij in de Brief aan zijn zoon “onze aarde stabiel en vast” noemt. Uit angst, zoals Descartes ? En over het 63 jaar tevoren ontdekte Amerika, dat in de toekomst zo’n belangrijke rol zou spelen, blijft hij kort van stof : “Le chef de Londres par regne l’Americh,… ” (X, 66) en daarmee is de kous af.
SOVJETUNIE.
Tenslotte is er nog een datum uitdrukkelijk aangestipt in de Centurieën. Die houdt tegenwoordig vele doemdenkers wakker. Centurie X, kwatrijn 72 :
“L’an mil neuf cents nonante neuf sept mois,
Du ciel viendra un grand Roy d’effrayeur :
Resusciter le grand Roy d’Angolmois.
Avant apres Mars regner par bon heur. “
Benaderende vertaling : “In het jaar negentienhonderd negen en negentig, zeven maanden, zal uit de hemel een grote Koning der Verschrikking komen, om de grote Koning van Angolmois uit de dood op te wekken. Daarvoor en daarna regeert Mars door geluk (of : per toeval. Of : op het juiste tijdstip). “
Wat kan dit betekenen ? We weten het niet, maar u zou eens moeten lezen wat Nostradamuskenners hieruit wisten op te vissen voor de val van de Sovjetunie. Eén voorbeeld : Russen zouden samen met Arabieren Europa onder de voet lopen, maar worden verslagen door Frankrijks toekomstige koning Henri le Bienheureux (cfr. Jean-Charles de Fontbrunne). Neen, zegt Mario de Sabato in 1982, Frankrijk wordt nooit meer een monarchie, maar de Chinezen zullen Europa bevrijden van bolsjeviek en islamiet.
Wat Nostradamus met dit ene raadseltje uit de vele ook moge bedoeld hebben, het is niet het einde van de wereld. Hij voorspelt, in de Brief aan Henri II, zelfs een algemene vrede “dichtbij het zevende duizendtal” (de jaren zevenduizend van de joodse tijdrekening, dus de jaren drieduizend in onze gregoriaanse kalender). Maar dan nog is de wereld niet uitgezongen, want voor dat millennium voorspelt Nostradamus weliswaar dat “de wereld nadert tot een grote brand”, maar voegt eraan toe : “Hoewel volgens de berekeningen in mijn profetieën de loop der tijden nog veel verder gaat. “
Wie Nostradamus wil ontcijferen, mag niet nalaten zijn waarschuwing te lezen, die volgt op de zesde Centurie :
“Zij, die deze verzen lezen, moeten ze rijpelijk overwegen.
Het profane en onwetende volk moet niet tot dit werk worden aangetrokken.
En alle astrologen, stommelingen en barbaren moeten zich verre ervan houden.
Wie anders doet, die moet volgens de rite vervloekt worden. “
In 1940 verscheen bij Uitgeverij W.J. Ort van ’s Gravenhage het werkje “Hoe zal deze oorlog eindigen ? ” Daarin voorspelde een door de nazi-propaganda vervalste Nostradamus de nederlaag van Engeland en de triomf van Hitler en het Derde Rijk. Het is deze stommelingen en barbaren slecht bekomen.
Maar ook een onschuldig lezer uit het nog verse jaar 1995 weerstaat niet aan de verleiding om in de ongedateerde kwatrijnen vage voorspellingen omtrent onze eigen tijd te zien. Waarbij we dan niet uit het oog mogen verliezen dat dit onze interpretaties achteraf zijn. Zo doet deze zin uit de Brief aan Henri II, bijvoorbeeld, aan onze snelle gevechtsvliegtuigen denken : “… zullen ongewone vogels oei, oei schreeuwen in de lucht, en ze zullen na enkele ogenblikken verdwenen zijn… “
En wat dacht u over deze “Joegoslavische” profetie uit de Brief aan Henri II : “In de Adriatische zee zal een grote twist ontstaan ; wat verenigd was, zal gescheiden worden. Tot huis zal worden teruggebracht, wat voordien grote stad was… “
En wiens prortret is dit, in VI, 57 : “… een rode leider : bitter en wreed zal hij zijn, en hij zal zich zeer doen vrezen. Hij zal volgen op de heilige monarchie. ” Stalin, toch. Maar, hadden de nostradamisten kunnen weten : “De Oostermuur zal vallen… ” (Centurie V, 81).
Nostradamus is moeilijker dan duizend kruiswoordraadsels. Wat hij schrijft, is geen onzin maar ook geen dogma.
We voorspellen dat hij de mensheid zal blijven boeien tot lang na het jaar 3797.
Lode Willems
Nostradamus : moeilijker dan duizend kruiswoordraadsels.
Hitler zou volgens sommige Nostradamuskenners de oorlog winnen.
Stalin. “Een rode leider, bitter en wreed… “
“De Oostermuur zal vallen… “
“Ongewone vogels oei oei schreeuwen in de lucht, en ze zullen na enkele ogenblikken verdwenen zijn… “
