Open brief aan de minister-president van de Vlaamse regering.

Mijnheer de minister-president,

De uitzending van het nieuws- en duidingsmagazine TerZake van 18 november 2010 over ‘Humor over de taalgrens’ zet mij ertoe aan om u deze open brief te schrijven.

Het beheerste en intelligente interview van journaliste Kathleen Cools met Bert Kruismans wees pertinent op het eeuwige gebrek aan informatie en inzicht van onze Franstalige landgenoten, en buitenlanders in het algemeen, over Vlaanderen, de Vlaamse Beweging, en de Vlaamse problemen en verzuchtingen.

Door familiale en professionele omstandigheden heb ik in de loop van mijn leven steeds veel contacten – vooral ook vriendschappelijke contacten – gehad met Franstalige landgenoten en buitenlanders , en door mijn wetenschappelijke achtergrond en activiteiten enerzijds en als inwoner van Brussel anderzijds heb ik het gebrek aan kennis en inzicht over Vlaanderen bij Franstaligen en andere buitenlanders als een constante kunnen waarnemen en ervaren. Die lacunes vallen echter niet alleen te verklaren door een gebrekkige kennis, maar ook en vooral door de duurzame aanwezigheid van een etnocentrisch meerderwaardigheidscomplex bij vele Franstaligen en, hoeft het gezegd, een cultureel minderwaardigheidscomplex bij vele Vlamingen. Het is de bekende uiting van het ‘in-group/out-group syndrome’ eigen aan een ‘grote’ cultuur die historisch sterk geörienteerd was (en is) op missionerende expansie, en een veel kleinere cultuurgemeenschap die gedurende lange tijd sterk onder buitenlandse druk heeft gestaan.

In de huidige politieke crisis die België doormaakt, is dat gebrek aan correcte informatie en inzicht bijzonder schrijnend, zelfs ontstellend. Men begrijpt niets van die hetze rond Brussel-Halle-Vilvoorde, men heeft de indruk dat de Vlamingen de economische solidariteit met Wallonië willen opgeven (over de wenselijke of noodzakelijke wederkerige culturele solidariteit van de Franstalige Gemeenschap met Vlaanderen wordt er nooit gerept, noch door Franstalige, noch door Vlaamse politici!), men is de mening toegedaan dat de Vlamingen separatisten zijn, en sommigen aarzelen zelfs niet om Vlaanderen of Vlamingen in verband te brengen met nazisme en apartheid, alsof xenofobie en extreemrechtse gezindheid specifiek Vlaamse kenmerken zouden zijn.

Om het cru te stellen, Vlaanderen komt op dit ogenblik in de hoofden van vele Franstaligen en buitenlanders over als egoïstisch, onverdraagzaam, xenofoob, en arrogant. Mijnheer de minister-president, ik denk dat dit volledig onterecht is en schromelijk de waarheid geweld aandoet.

Informatie over politieke standpunten en verzuchtingen van Vlamingen worden in Franstalig België en het buitenland doorgaans bekend via de vervormde ‘vertaling’ van Belgisch-Franstalige media. Verdraaiing van politieke standpunten is een klassieke en gehaaide strategie, een strategie waarvan Franstaligen in België – het moet worden erkend – op bijzonder handige en intelligente wijze gebruik maken.

Het probleem ligt niet alleen bij de ‘anderen’, maar ook en vooral bij de Vlamingen zelf. Blijkbaar weet Vlaanderen zijn beleidsvisies niet goed over te brengen in Franstalig België, in Europa, laat staan in de wereld. Vlaanderen beschikt zelfs niet over voldoende, aangepaste media-instrumenten om zich bij de Franstalige landgenoten en in het buitenland cultureel en politiek te profileren.

Ik lees geregeld Flanders Today – een lovenswaardig initiatief – maar ik mis daarin vaak een historisch en sociologisch doordachte duiding van de Vlaamse politieke en maatschappelijke actualiteit.

Wat Vlaanderen in het algemeen dringend nodig heeft, zijn wekelijkse of zelfs dagelijkse media – op papier en via internet – om zichzelf politiek, cultureel, en economisch in Franstalig België en Europa bekend te maken en sociologisch en historisch te duiden. Aangezien het Nederlands nu eenmaal niet de verspreiding geniet die het Frans heeft, dienen dergelijke media in een internationale taal te worden geproduceerd – voor Franstalig België in het Frans, voor het buitenland in het Engels.

Een Franstalig medium voor Franstalig België en een Engelstalig medium voor het buitenland met een doelgerichte verspreiding, inclusief een uitgebreide versie op het internet, maar gratis ter beschikking gesteld van allerhande instanties, Europese en buitenlandse regeringen, internationale organisaties, media, hotels, enz. zou kunnen helpen een waarachtiger beeld van Vlaanderen in het buitenland, inclusief Wallonië, te creëren.

Veel kleine landen met een weinig verspreide taal hebben zulk medium. De uitgave ervan vergt natuurlijk een belangrijke financiële inspanning van de gemeenschap, maar ik ben ervan overtuigd dat het op termijn ook de nodige vruchten afwerpt.