In sommige Brusselse videotheken betaal je 3 euro voor een huur-dvd. Je identiteits-kaart tonen hoeft niet: u hebt het schijfje – een illegale kopie weliswaar – net gekocht.

In verscheidene videotheken in de hoofdstad worden open en bloot illegale kopieën van dvd’s verkocht. De nieuwste films, die soms nog in de bioscoop lopen, worden er voor een spotprijs aangeboden.

De Belgian Anti-piracy Federation (BAF) treedt op als waakhond op het gebied van namaak-dvd’s en piraterij en schakelt privédetectives in, die jaarlijks een dertigtal controles uitvoeren. In de gemeenten Anderlecht, Sint-Gillis en Vorst wordt een actief beleid tegen namaak en piraterij gevoerd. ‘We beschikken over een team gespecialiseerde rechercheurs’, zegt woordvoerster Marie Verbeke. ‘Elke videotheek wordt hier minstens één keer per jaar gecontroleerd.’ Volgens rechercheur-commissaris Marc Pee-termans gaat het om veel geld. ‘Een gebrande dvd met hoes kost de exploitant een halve euro. Ze verkopen het schijfje voor 3 euro en verdienen zo duizenden euro’s per maand. De videotheekuitbaters die betrapt en gestraft worden, beginnen vaak gewoon opnieuw. Ze worden wel extra gecontroleerd en de straffen worden elke keer zwaarder.’ Boetes lopen op tot 550.000 euro en een gevangenisstraf tot drie jaar.

‘De overheid moet samen met de internetaanbieders zorgen dat het probleem verdwijnt’, zegt BAF-manager Christophe Van Mechelen. ‘Maar dat is niet gemakkelijk, omdat Belgacom en Telenet veel geld verdienen aan downloadende internetters. Wij hopen dat daar met het nieuwe nationale veiligheidsplan vanaf 2012 verandering in komt en dat er meer middelen en personeel aan worden besteed. De filmsector verliest jaarlijks miljoenen euro’s en het wordt alleen maar erger. Als er tegen 2015 niets wordt ondernomen, dreigen er wereldwijd 1,2 miljoen banen verloren te gaan.’

We bezoeken enkele Brusselse videotheken, met een minicamera in een knoopsgat van ons jasje. Nabij het Anneessensplein worden we hartelijk begroet door de eigenaar. Hij vraagt meteen of we komen om te kopen en duwt een dikke map in onze handen, waarin hoesjes zitten met de nieuwste films. We gaan naar huis met Justin Bieber en de nieuwste Johnny Depp. Enkele weken geleden zagen we die nog in de bioscoop. Ook in de volgende videotheek aan de Anderlechtse- poort geven de uitbaters graag uitleg. We kunnen kiezen uit één dvd-rek, op de tien andere rekken hebben ze even niets in de aanbieding. Maar de films zijn ‘d’une bonne qualité’, behalve de recentste, zoals Fast and Furious 5, ‘want die is nog maar net uit’.

Die slechte kwaliteit, aldus Van Mechelen, heeft alles te maken met de techniek van het camcorden, waarbij recente films in een bioscoop met een camera worden opgenomen – goed voor 90 procent van alle illegale films op het internet. De bioscoopgroep Kinepolis investeert al jaren in een actief beleid om camcording te bestrijden, ‘want iedereen kan tegenwoordig filmpjes maken met zijn gsm’. Het personeel houdt een oogje in het zeil en het campagnefilmpje dat Kinepolis samen met de BAF maakte, roept op om overtreders te verklikken. Met succes, want sinds 2007 werd er geen enkele film meer opgenomen in een Belgische bioscoop. ‘De nieuwe technologie van filmprojectie laat namelijk toe na te gaan in welke zaal de films precies worden opgenomen’, zegt Bob Claeys, hoofd van de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling bij Kinepolis.

Christophe Van Mechelen: ‘Het is de rol van de overheid om samen met de entertainmentsector en de internetaanbieders rond de tafel te gaan zitten en te kijken welke technische oplossingen er mogelijk zijn om het gratis illegale aanbod in te perken. Alleen als men dat doet, geeft men de legale sector een kans om ook de vruchten van zijn werk te plukken.’

DE AUTEURS ZIJN STUDENTEN JOURNALISTIEK VAN DE ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL. HUN VOLLEDIGE REPORTAGE VERSCHIJNT DEZE WEEK IN ERASMIX MAGAZINE.

Deborah Schollaert, Peter Mast, Alexandra Jans, Patrick Pelgrims