JA

Vervalst KV Mechelen de competitie? Ja: 50,70 % Nee: 49,30 %

Els Van Weert

‘Door het invoeren van de vaste boekenprijs kunnen winkels elkaar niet beconcurreren op basis van de prijs van een boek. Vandaag is er geen vaste boekenprijs, waardoor je in de supermarkten de bestsellers tegen een lage prijs kunt vinden, waardoor de kleine boekhandel uit de markt wordt geconcurreerd. Hierdoor krimpt het aanbod in. Als men kleine boekhandels uitschakelt, zullen de uitgevers zich op termijn ook concentreren op populaire boeken en ‘verzekerd succes’, waardoor de boekhandels een kleiner gamma kunnen aanbieden. Overigens, niets belet dat – ook met een vaste boekenprijs – bepaalde bestsellers na verloop van tijd toch tegen lagere prijzen in een supermarkt kunnen liggen.

In de eerste plaats pleiten we voor de vaste boekenprijs omdat het om boeken gaat, een cultuurproduct, geen gewoon product waar je de concurrentie kunt laten spelen. Als overheid moeten we erover waken dat het literaire aanbod niet verschraalt, dat een ruim aanbod beschikbaar is, met een waaier van genres. De overheid moet mensen stimuleren om te lezen, om boeken te kopen. Dat is Spirits grootste bezorgdheid. Onze minister Paul Van Grembergen is daar ook mee bezig, met auteursbeurzen, leensubsidies… Ook de vaste boekenprijs kan daartoe bijdragen. Het is een ingreep waar de sector al jaren vragende partij voor is.

Sommigen argumenteren dat bestsellers te duur worden door de vaste boekenprijs, dat ook mensen met een laag inkomen boeken moeten kunnen lezen. Dat is zo, en dat is zeer belangrijk, maar dat mag niet ten koste gaan van het aanbod. Het is bovendien denigrerend te stellen dat ‘gewone’ mensen vooral gebaat zijn bij goedkope bestsellers, alsof zij geen vragende partij zijn voor een breed assortiment. Dat vinden we niet echt een sterk argument. Ik wil erop wijzen dat we een heel breed uitgebouwd net van bibliotheken hebben, waar boeken quasi gratis en in heel ruim assortiment ter beschikking staan.

In december is de vaste boekenprijs in de commissievergadering goedgekeurd, zij het dan per ongeluk. Ik leid daaruit af dat de argumentatie van de voorstanders wel degelijk stevig in elkaar zat. Er zijn veel sterke argumenten, maar in bepaalde partijen vertrekt men onterecht van bepaalde dogma’s. Dat is jammer. Je moet daar heel rationeel over oordelen, de problematiek niet vanuit een dogma bekijken.’

NEE

Magda De Meyer

‘Traditioneel worden twee argumenten aangevoerd om de vaste boekenprijs te verdedigen. Ten eerste zou die de diversiteit van het boekenaanbod garanderen, ten tweede zou hij de lokale boekenwinkels in stand houden. Die argumenten kloppen niet. Er is geen enkele studie die de link tussen de boekenprijs en het overleven van de lokale boekenwinkels aantoont. De lokale winkels zeggen dat ze de omzet van de bestsellers nodig hebben om het andere, ‘moeilijker’ aanbod te kunnen brengen. Als je de boeken via de vaste boekenprijs duurder gaat maken, krijg je minder omzet en die achteruitgang wordt niet gecompenseerd door de verkoop van het ‘betere boek’. De vaste boekenprijs zorgt voor een gedifferentieerd aanbod, maar: voor diegenen die het kunnen betalen. Dat betekent dat je het brede boekenaanbod in stand houdt door de zwakste consument, die meestal bestsellers koopt, te laten betalen. Dat is fundamenteel onjuist.

We zijn absoluut voor een breed aanbod en we vinden dat die kleine boekenwinkels in het straatbeeld moeten blijven, maar het middel van de vaste boekenprijs is fout. De hogere boekenprijs zal mensen nog meer weghouden van boeken. De overheid moet zorgen voor een gedifferentieerd aanbod door steun te geven aan de kleine boekhandels, een subsidiëringspolitiek, het ondersteunen van schrijvers, literaire prijzen… Elk land met een beetje eigenwaarde weet dat het ontzettend belangrijk is dat er poëzie wordt uitgegeven, dat beginnend talent een kans krijgt… Dat zijn zaken waar de overheid haar nek voor moet uitsteken. Denk aan het initiatief in West-Vlaanderen, waar we gedichten drukken op vuilniszakken. Of het project van Bert Anciaux, waarbij hij gratis boeken uitdeelde op de trein. Zo breng je literatuur bij de mensen. Ik krijg het wrange gevoel dat het hier niet meer om het lezen gaat, maar om de boekhandel en zijn gevecht tegen de grote ketens! Ik heb het over zoveel mogelijk mensen zoveel mogelijk boeken laten lezen.

In het ‘Groot Onderhoud’, de herbronning van ons programma, stond al dat de SP.A tegen de vaste boekenprijs is. Nu wordt ons verweten dat we ertegen zijn als populistische verkiezingsstunt, maar dat heeft er niets mee te maken. We zeggen niets nieuws.’

‘Kleine boekhandel wordt uit de markt geconcurreerd.’

‘Breed aanbod door zwakste consument laten betalen?’