Met de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan Artsen Zonder Grenzen hadden toch enkele Vlaamse christen-democraten vorige week reden om zich een beetje trots te voelen. De noodhulporganisatie levert regelmatig politici; in Vlaanderen hadden Reginald Moreels en Jan Van Erps een engagement van jaren in AZG achter de rug toen ze via de CVP in de politiek stapten. Ze delen daar in de malaise waarin de partij na 13 juni terechtkwam. Van Erps raakte niet opnieuw in het parlement. Moreels dubt over zijn toekomst – zoals eigenlijk de hele CVP dat doet.
De manier waarop ’s lands belangrijkste oppositiepartij de regering van repliek diende in het debat over de beleidsverklaring had iets van slechte verliezers. Het is juist dat het werk van vorige regeringen de coalitie nu de kans geeft om de burgers iets aan te bieden waarop ze lang hebben gewacht: een perspectief dat er anders uitziet dan een rij norse cijfers. Maar zo is het leven in de politiek: vol van ondankbaarheid. De CVP zou dat als geen andere partij moeten weten.
Zelf verkondigde de partij tijdens haar verkiezingscampagne ten overvloede dat de “kwaliteit van het leven” tijdens een volgende kabinetsperiode eindelijk weer bovenaan de agenda zou staan. Afgezien van wat politieke keuzen – denk, bijvoorbeeld, aan het fiscale regime voor getrouwde koppels – had de begroting er met háár erbij in grote lijnen nauwelijks anders uitgezien. De manier waarop de kersverse fractieleider Marc Van Peel de premier aanpakte, wekte dan ook verbazing: zijn interpellatie werd na afloop een conférence genoemd. Het is niet zeker of Van Peel dat als een compliment mag beschouwen.
Enkele dagen eerder was het congres waarop Stefaan De Clerck tot voorzitter werd verkozen, uitgedraaid op een show van VTM-komeet Luc Alloo. Toch signaleren mensen die de CVP kennen en volgen her en der groepjes christen-democraten die elkaar vinden en vergaderen om voor de partij een koers te zoeken waarmee ze weer aan de weg kan timmeren. Een belangrijk congres, vlak voor het begin van het nieuwe parlementaire jaar, leek niet het moment om daarover een serieus debat te voeren.
Het is duidelijk niet prettig om na veertig jaar besturen in de oppositie te belanden – vooral niet als dat zo pardoes gebeurt als nu. Het overkwam de CVP en ze keek ernaar. Perplex en verongelijkt. Het verwijt van de CVP’ers dat de regering in de asielkwestie een beeld van opperste verwarring bood, is ook op henzelf van toepassing: ze zijn er de voorbije drie maanden niet in geslaagd om hun zaken weer op een rij te krijgen.
De volstrekte neofiet Patrick Janssens, die zondag tot voorzitter van de SP werd verkozen, beseft dat een partij behoefte heeft aan een tekst die de verschillende ambities in een kader giet, die structuur brengt in de ideeën. De CVP geeft de indruk dat ze nog niet ten volle beseft dat er nu een ander bindmiddel nodig is voor al haar geledingen dan dat van de loutere, politieke macht. Jos Geysels warmt zich dezer dagen aan de blijken van genegenheid die het ACW in de richting van zijn Agalev stuurt. De enkele, voorzichtige politieke uitspraken die de SP’er Janssens deed, wijzen erop dat hij een deel van hetzelfde publiek kan aanspreken.
De CVP bevindt zich hoe dan ook in een vervelende positie. Als deze week de balans wordt opgemaakt van wat er verwezenlijkt is in de drie jaar sinds de Witte Mars door Brussel trok, zal ze zich ook al bescheiden moeten opstellen. Ze moet leven met de schaduw van het verleden en toch de toon aangeven in de oppositiebanken, zonder zich te schroeien aan het vuur van het Vlaams Blok. Dat wil vooralsnog niet goed lukken. Het was, bijvoorbeeld, het Blok dat de fout vond in het koninklijk besluit van Antoine Duquesne over de regularisatie van vluchtelingen – niet de CVP.
In de loop van het begrotingsdebat werden de kanonnen dan toch enigszins bijgesteld. De partij leek te beseffen dat ze zo opvallend wou scoren dat het gênant werd. Dat was het in ieder geval voor het politieke intellect dat de CVP in huis heeft.
Op die manier tikt de klok voor de christen-democratie. In de Senaat leest Jean-Luc Dehaene onverstoord zijn krant, hij heeft tenslotte gewichtiger zaken om handen. In een nieuwe rubriek op zijn webstek bespreekt Herman Van Rompuy voor de trouwe bezoeker nu ook zijn film van de week. Hij kon The Thomas Crown Affair wel smaken, en dan zeker FayeDunaway in haar opgemerkt bijrolletje.
Hubert van Humbeeck
